Bài giảng Tập làm văn Lớp 4 - Tuần 4 - Bài: Cốt truyện

CỐT TRUYỆN 
 * Con hiểu thế nào là kể chuyện? 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
- Kể chuyện là kể lại một chuỗi sự việc có đầu có cuối liên quan đến một hay một số nhân vật 
I. Nhận xét 
1. Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu. 
Tổ 1+2: Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu (SGK trang 4) 
Tổ 3+4: Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu ( SGK trang 15) 
Thảo luận nhóm 4: 3 phút 
 Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá. 
 Dế Mèn gạn hỏi, Nhà Trò kể lại tình cảnh khốn khó bị bọn nhện ức hiếp và đòi ăn thịt. 
1.Những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu ( trang 4). 
Sự việc 1: 
Sự việc 2: 
Những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu trang 15. 
Sự việc 3: Dế Mèn phẫn nộ cùng Nhà Trò đến chỗ mai phục của bọn nhện. 
 Sự việc 4: Gặp bọn nhện Dế Mèn ra oai, lên án sự nhẫn tâm của chúng, bắt chúng phá vòng vây hãm hại Nhà Trò . 
 Sự việc 5: Bọn nhện sợ hãi phải nghe theo. Nhà Trò được tự do. 
Sự việc 1 : Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá. 
Sự việc 2 : Dế Mèn gạn hỏi, Nhà Trò kể lại tình cảnh khốn khó bị bọn nhện ức hiếp và đòi ăn thịt. 
Sự việc 3 : Dế Mèn phẫn nộ cùng Nhà Trò đến chỗ mai phục của bọn nhện . 
 Sự việc 4 : Gặp bọn nhện Dế Mèn ra oai, lên án sự nhẫn tâm của chúng, bắt chúng phá vòng vây hãm hại Nhà Trò. 
Sự việc 5 : Bọn nhện sợ hãi phải nghe theo. Nhà Trò được tự do. 
Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy theo em, cốt truyện là gì? 
 Cốt truyện là một chuỗi các sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện. 
1. Mở đầu: Sự việc khơi nguồn cho các sự kiện khác ( Dế Mèn bắt gặp chị Nhà Trò đang ngồi khóc bên tảng đá cuội). 
- Cốt truyện gồm có mấy phần? Đó là những phần nào? 
Cốt truyện gồm có 3 phần. Đó là những phần: 
2. Diễn biến: Các sự việc chính kế tiếp theo nhau nói lên tính cách nhân vật, ý nghĩa của truyện ( Dế Mèn nghe Nhà trò kể tình cảnh của mình./ Dế Mèn phẫn nộ đến chỗ bọn nhện/ Dế Mèn ra oai lên án bọn nhện, bắt chúng phải phá vòng vây, trả tự do cho chị Nhà Trò). 
3. Kết thúc: Kết quả của các sự việc ở phần mở đầu và phần chính( Bọn nhện phải vâng lời Dế Mèn, Nhà Trò được cứu thoát). 
II- Ghi nhớ: 
 1.Cốt truyện là gì? 
 2.Cốt truyện gồm có mấy phần là những phần nào? 
 1.Cốt truyện là một chuỗi sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện. 
 2.Cốt truyện thường gồm 3 phần: 
 + Mở đầu. 
 + Diễn biến. 
 + Kết thúc. 
Chiếc áo rách 
	Một buổi học, bạn Lan đến lớp mặc một chiếc áo rách. 
Mấy bạn xúm đếm trêu chọc . Lan đỏ mặt rồi ngồi khóc. 
	 Hôm sau, Lan không đến lớp. Buổi chiều, cả tổ đến thăm Lan. Mẹ Lan đi chợ xa bán bánh vẫn chưa về. Lan đang ngồi cắt những tàu lá chuối để tối mẹ về gói bánh. Các bạn hiểu hoàn cảnh gia đình Lan, hối hận về sự trêu đùa vô ý hôm trước. Cô giáo và cả lớp mua một tấm áo mới tặng Lan. Cô đến thăm, ngồi gói bánh và trò chuyện cùng mẹ Lan, rồi giảng bài cho Lan. 
	 Lan cảm động về tình cảm của cô giáo và các bạn đối với mình. Sáng hôm sau, Lan lại cùng các bạn tới trường. 
Mở đầu: Lan mặc áo rách đến lớp. Các bạn cười, Lan tủi thân ngồi khóc. 
Diễn biến: Hôm sau Lan không đi học. Các bạn đến thăm, hiểu hoàn cảnh của Lan và tặng Lan chiếc áo mới. 
Kết thúc: Lan cảm động và tiếp tục đi học 
III- Luyện tập 
1.Truyện cổ tích Cây Khế bao gồm các sự việc chính sau đây: 
a. Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có. 
b . Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế. 
c. Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng. 
d. Cây khế có quả, chim đến ăn, người em không dám xua đ uổi mà chỉ phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng. 
e. Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng. 
g. Người anh bị rơi xuống biển và chết. 
Hãy sắp xếp sự việc trên thành cốt truyện. 
1.Truyện cổ tích Cây Khế bao gồm các sự việc chính sau đây: 
a) Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có. 
b ) Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế. 
c) Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng. 
d) Cây khế có quả, chim đến ăn, người em không dám xua đ uổi mà chỉ phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng. 
e) Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng. 
g) Người anh bị rơi xuống biển và chết. 
3) Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có. 
1) Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế. 
4) Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng. 
2) Cây khế có quả, chim đến ăn, người em không dám xua đ uổi mà chỉ phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng. 
5) Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng. 
6) Người anh bị rơi xuống biển và chết. 
 - Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có. 
Mở đầu: - Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế. 
 - Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng. 
Diễn biến: - Cây khế có quả, chim đến ăn, người em không dám xua đ uổi mà chỉ phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng. 
 - Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng. 
Kết thúc: - Người anh bị rơi xuống biển và chết. 
Học sinh thi kể chuyện 
2. Dựa vào cốt truyện trên, kể lại truyện 
Cây khế 
- Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế. 
- Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng. 
- Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế em trở nên giàu có. 
- Người anh biết chuyện, đổi gia tài lấy cây khế, người em bằng lòng. 
- Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng. 
- Người anh rơi xuống biển và chết. 
Câu chuyện muốn khuyên chúng ta điều gì? 
Q ua chuyện này, dân gian muốn nhắc nhở chúng ta, lòng tham làm ta đánh mất đi chính bản thân mình, khiến con người ta trở nên xấu xa. Và hãy luôn nhớ câu tục ngữ “Ở hiền gặp lành” của ông cha ta, làm việc thiện thì sẽ gặp nhiều điều may mắn và tốt đẹp. 
Câu chuyện cây khế cũng là bài học về sự đền ơn đáp nghĩa, niềm tin ở hiền gặp lành sẽ đến đối với tất cả mọi người. 
 Chuẩn bị bài: 
Hãy tưởng tượng và kể lại vắn tắt một câu chuyện có ba nhân vật: bà mẹ ốm, người con bằng tuổi em và một bà tiên.