Bài giảng Tập làm văn Lớp 5 - Tuần 2, Tiết 1: Luyện tập tả cảnh - Năm học 2021-2022 - Trường Tiểu học Bình Phước A

 TRƯỜNG TIỂU HỌC BÌNH PHƯỚC A
 MƠN: TẬP LÀM VĂN
 LUYỆN TẬP TẢ CẢNH
 LỚP NĂM - TUẦN 2 - TIẾT 1
 Năm học: 2021 - 2022 Tập làm văn
 Khởi động:
 Nêu cấu tạo của bài văn tả cảnh? Nội dung của 
từng phần?
 Bài văn tả cảnh thường cĩ ba phần
 Mở bài: Giới thiệu bao quát về cảnh sẽ tả
 Thân bài: Tả từng phần của cảnh hoặc sự 
 thay đổi của cảnh theo thời gian.
 Kết bài: Cảm nghĩ của em về cảnh vật đĩ. Tập làm văn
 Luyện tập tả cảnh.
Bài 1: Tìm những hình ảnh em thích trong mỗi 
bài văn dưới đây: Rừng trưa
 Rừng khơ hiện lên với tất cả vẻ uy nghi tráng lệ của nĩ 
trong ánh mặt trời vàng ĩng. Những thân cây tràm vỏ trắng 
vươn lên trời, chẳng khác gì những cây nến khổng lồ, đầu lá 
rủ phất phơ. Từ trong biển lá xanh rờn đã bắt đầu ngả sang 
màu úa, ngát dậy một mùi hương lá tràm bị hun nĩng dưới 
mặt trời. Tiếng chim khơng ngớt vang ra, vọng mãi lên trời 
cao xanh thẳm khơng cùng. Trên các trảng rộng và chung 
quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch nước, nơi mà 
các sắc lá cịn xanh, ta cĩ thể nghe tiếng vù vù bất tận của 
hàng nghìn loại cơn trùng cĩ cánh khơng ngớt bay đi bay lại 
trên những bơng hoa nhiệt đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã 
vội tàn nhanh trong nắng. Mùi hương ngịn ngọt nhức đầu 
của những lồi hoa rừng khơng tên tuổi đắm vào ánh nắng 
ban trưa khiến con người dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả 
lưng dưới một bĩng cây nào đĩ, để cho thứ cảm giác mệt mỏi 
chốn rừng trưa lơ mơ đưa mình vào giấc ngủ chẳng đợi chờ.
 Theo Đồn Giỏi.
 - Xác định các câu văn trong bài văn? Rừng trưa
 Rừng khơ hiện lên với tất cả vẻ uy nghi tráng lệ của nĩ 
trong ánh mặt trời vàng ĩng. Những thân cây tràm vỏ trắng 
vươn lên trời, chẳng khác gì những cây nến khổng lồ, đầu lá 
rủ phất phơ. Từ trong biển lá xanh rờn đã bắt đầu ngả sang 
màu úa, ngát dậy một mùi hương lá tràm bị hun nĩng dưới 
mặt trời. Tiếng chim khơng ngớt vang ra, vọng mãi lên trời 
cao xanh thẳm khơng cùng. Trên các trảng rộng và chung 
quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch nước, nơi mà 
các sắc lá cịn xanh, ta cĩ thể nghe tiếng vù vù bất tận của 
hàng nghìn loại cơn trùng cĩ cánh khơng ngớt bay đi bay lại 
trên những bơng hoa nhiệt đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã 
vội tàn nhanh trong nắng. Mùi hương ngịn ngọt nhức đầu 
của những lồi hoa rừng khơng tên tuổi đắm vào ánh nắng 
ban trưa khiến con người dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả 
lưng dưới một bĩng cây nào đĩ, để cho thứ cảm giác mệt mỏi 
chốn rừng trưa lơ mơ đưa mình vào giấc ngủ chẳng đợi chờ.
 Theo Đồn Giỏi.
 - Bài văn miêu tả những sự vật nào? Rừng trưa
 Rừng khơ hiện lên với tất cả vẻ uy nghi tráng lệ của nĩ 
trong ánh mặt trời vàng ĩng. Những thân cây tràm vỏ trắng 
vươn lên trời, chẳng khác gì những cây nến khổng lồ, đầu lá 
rủ phất phơ. Từ trong biển lá xanh rờn đã bắt đầu ngả sang 
màu úa, ngát dậy một mùi hương lá tràm bị hun nĩng dưới 
mặt trời. Tiếng chim khơng ngớt vang ra, vọng mãi lên trời 
cao xanh thẳm khơng cùng. Trên các trảng rộng và chung 
quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch nước, nơi mà 
các sắc lá cịn xanh, ta cĩ thể nghe tiếng vù vù bất tận của 
hàng nghìn loại cơn trùng cĩ cánh khơng ngớt bay đi bay lại 
trên những bơng hoa nhiệt đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã 
vội tàn nhanh trong nắng. Mùi hương ngịn ngọt nhức đầu 
của những lồi hoa rừng khơng tên tuổi đắm vào ánh nắng 
ban trưa khiến con người dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả 
lưng dưới một bĩng cây nào đĩ, để cho thứ cảm giác mệt mỏi 
chốn rừng trưa lơ mơ đưa mình vào giấc ngủ chẳng đợi chờ.
 Theo Đồn Giỏi.
 - Em thích hình ảnh nào trong bài văn? Vì sao? Chiều tối
 Nắng bắt đầu rút lên những chịm cây cao, rồi nhạt dần và như hịa 
lẫn với ánh sáng trắng nhợt cuối cùng. 
 Trong những bụi cây đã thấp thống những mảng tối. Màu tối lan 
dần dưới từng gốc cây, ngả dài trên thảm cỏ, rồi đổ lốm đốm trên lá cành, 
trên những vịm xanh rậm rạp.
 Bĩng tối như những bức màn mỏng, như thứ bụi xốp, mờ đen, phủ 
dần trên mọi vật.
 Trong nhập nhoạng, thỉnh thoảng lại bật lên một mảng sáng mờ của 
ánh ngày vương lại. Một vài tiếng dế gáy sớm, vẻ thăm dị, chờ đợi. Cĩ 
đơi ánh đom đĩm chấp chới, lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc lại rơi 
xuống mặt cỏ khơng cịn rõ hình cây lá nữa mà mịn màng hịa lẫn như 
một mặt nước lặng êm.
 Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rĩn rén bước ra, và 
tung tăng trong ngọn giĩ nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo nhưng thân cành. 
 Theo Phạm Đức.
 - Xác định các câu văn trong bài văn? Chiều tối
 Nắng bắt đầu rút lên những chịm cây cao, rồi nhạt dần và như hịa 
lẫn với ánh sáng trắng nhợt cuối cùng. 
 Trong những bụi cây đã thấp thống những mảng tối. Màu tối lan 
dần dưới từng gốc cây, ngả dài trên thảm cỏ, rồi đổ lốm đốm trên lá cành, 
trên những vịm xanh rậm rạp.
 Bĩng tối như những bức màn mỏng, như thứ bụi xốp, mờ đen, phủ 
dần trên mọi vật.
 Trong nhập nhoạng, thỉnh thoảng lại bật lên một mảng sáng mờ của 
ánh ngày vương lại. Một vài tiếng dế gáy sớm, vẻ thăm dị, chờ đợi. Cĩ 
đơi ánh đom đĩm chấp chới, lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc lại rơi 
xuống mặt cỏ khơng cịn rõ hình cây lá nữa mà mịn màng hịa lẫn như 
một mặt nước lặng êm.
 Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rĩn rén bước ra, và 
tung tăng trong ngọn giĩ nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo nhưng thân cành. 
 Theo Phạm Đức.
 - Bài văn miêu tả những sự vật nào? Chiều tối
 Nắng bắt đầu rút lên những chịm cây cao, rồi nhạt dần và như hịa 
lẫn với ánh sáng trắng nhợt cuối cùng. 
 Trong những bụi cây đã thấp thống những mảng tối. Màu tối lan 
dần dưới từng gốc cây, ngả dài trên thảm cỏ, rồi đổ lốm đốm trên lá cành, 
trên những vịm xanh rậm rạp.
 Bĩng tối như những bức màn mỏng, như thứ bụi xốp, mờ đen, phủ 
dần trên mọi vật.
 Trong nhập nhoạng, thỉnh thoảng lại bật lên một mảng sáng mờ của 
ánh ngày vương lại. Một vài tiếng dế gáy sớm, vẻ thăm dị, chờ đợi. Cĩ 
đơi ánh đom đĩm chấp chới, lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc lại rơi 
xuống mặt cỏ khơng cịn rõ hình cây lá nữa mà mịn màng hịa lẫn như 
một mặt nước lặng êm.
 Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rĩn rén bước ra, và 
tung tăng trong ngọn giĩ nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo nhưng thân cành. 
 Theo Phạm Đức.
 - Em thích hình ảnh nào trong bài văn? Vì sao? Tập làm văn
 Luyện tập tả cảnh.
Bài 2: Dựa vào dàn ý đã lập ở Tuần 1, em hãy viết đoạn văn 
tả cảnh một buổi sang (hoặc trưa, chiều) trong vườn cây 
(hay trong cơng viên trên đường phố, trên cánh đồng, nương 
rẫy). Dàn bài tả cánh đồng: 
* Mở bài: Cánh đồng em tả là ở vùng nào ?
* Thân bài: - Em quan sát cánh đồng đĩ trong hồn cảnh nào ? 
Vào buổi sáng / buổi chiều đẹp trời mà em tả là vào mùa nào ?
- Mặt trời như thế nào ? Đám mây đẹp ra sao ? 
- Giĩ thổi ? Ánh nắng đẹp thế nào ? 
- Cánh đồng đĩ cĩ rộng khơng ? Chạy từ đâu đến đâu ?
- Cánh đồng đang trồng lúa vụ nào ?
- Vùng trồng lúa là ruộng cạn hay sâu ? Lúa đang ở thời kì nào ? 
Từng thửa ruộng lớn, nhỏ ra sao ?
- Cĩ người làm việc ngồi đồng khơng ? Họ đang làm gì ? Cĩ cây 
bĩng mát khơng? Cĩ đàn trâu bị và chim chĩc khơng? Chúng 
đang ở đâu và làm gì?
* Kết bài : Cảm nghĩ của em về cánh đồng và cuộc sống ở đồng 
quê ? (yêu quý, biết ơn người làm ra hạt gạo) Dàn ý tả vườn cây: 
* Mở bài: Giới thiệu bao quát cảnh khu vườn sẽ tả.
+ Em tả cảnh gì, ở đâu? Em nhìn thấy cảnh vào dịp nào?Vào thời gian 
nào?
* Thân bài: - Tả những nét nổi bật của cảnh vật trong vườn :
+ Màn sương như thế nào ? Giĩ thổi ra sao ?
+ Cây cối trong vườn như thế nào ? Được sắp xếp ra sao? Cây ăn quả? 
Cây hoa? Cây rau thế nào?
+ Hương thơm các lồi hoa, quả cĩ đặc biệt khơng? Cĩ quyến rũ ong 
bướm khơng ?
+ Cây cối vui hát thế nào ?
- Khi mặt trời lên, ánh nắng thế nào ? Chim chĩc đua nhau hĩt ra sao ?
Hoạt động của con người hoặc động vật thế nào ?
- Khu vườn đem lại lợi ích gì?
* Kết bài: Nêu cảm xúc và suy nghĩ của em về cảnh đã tả (Yêu quý khu 
vườn nhỏ bé, chăm sĩc, bảo vệ). vườn cây
dinh thi bich thuy Bài 2: Dựa vào dàn ý đã lập ở tuần 1, em hãy viết đoạn 
 văn tả cảnh một buổi sáng trên đường phố.
 Mỗi lúc hè về, vào mỗi buổi sáng, em thích nhất 
 là cùng bố lên sân thượng tập thể dục và ngắm cảnh 
 đường phố. Con đường vào lúc sáng sớm như dài hun 
 hút. Ánh đèn chiếu xuống mặt đường nhựa phẳng lì 
 sáng lống. Đường phố khơng một bĩng người. Chị 
 giĩ bay lượn khắp nơi mang theo khơng khí trong 
 lành, thống đãng. Chỉ thỉnh thoảng mới cĩ một chiếc 
 xe ơ tơ, xe máy phĩng nhanh trên đường, tiếng máy 
 nổ phá tan sự yên tĩnh. Tiếng chổi quét rác của chị lao 
 cơng vang lên quèn quẹt nghe thật vui tai. Buổi sáng, khi đèn đường vụt tắt, em 
biết đã 5 giờ 45 phút. Đường phố chìm 
trong bĩng tối mờ mờ. Chỉ một vài quán 
ăn mở cửa đèn chiếu xuống hắt một vùng 
sáng phía trước. Bĩng tối tan dần, đã nhìn 
thấy rõ mặt người, Xe cộ đi lại nhiều hơn. 
Một vài tốp các cụ thung thăng đi tập thể 
dục trở về trị chuyện vui vẻ. Cây cối 
thức dậy, hịa mình vào ngày mới. Chim 
chĩc cũng cất lên một bản tình ca chào 
đĩn ánh mặt trời. Khi mặt trời vừa vén bức màn mây, lĩ mình trên đỉnh 
những ngơi nhà cao tầng, mọi hoạt động của thành phố bắt 
đầu diễn ra. Đường phố nhơn nhịp hơn. Xe của những 
người đi làm, đi học, xe chở hàng về các chợ Ơ tơ, xe 
máy thỉnh thoảng lại bĩp cịi inh ỏi làm phá tan sự yên tĩnh 
cịn sĩt lại của buổi sáng. 
 Mặt trời đã lên cao, chiếu thêm những ánh nắng vàng 
xuống mặt đất. Trên vỉa hè, những người đi bộ cũng rảo 
bước nhanh nhanh, những tốp học sinh tíu tít đến trường. 
Đường phố ồn ào, xe cộ đi lại như mắc cửi. Lúc này, dường 
như ai cũng vội vã, nhanh chân để kịp cơng việc của mình 
chẳng cịn thời gian để ngắm nhìn khơng gian một buổi 
sáng thật là tuyệt. Em thích hình ảnh cây tràm bởi vì: trong cái 
nắng chĩi chang, dữ dội ấy làm cho “ biển lá 
xanh rờn đã bắt đầu ngả sang màu úa”. Nhưng 
cây tràm vẫn sống, sống oai hùng, thân cây vươn 
lên trời cao, hương tràm cũng ngát dậy, khơng 
chịu khuất phục.
 Em thích hình ảnh những bơng hoa nhiệt đới 
bởi vì: Trong cái nắng vàng ĩng, “biển lá đã bắt 
đầu ngả sang màu úa”. Vậy mà, những cây hoa 
nhiệt đới nhỏ bé vẫn nở ra những bơng hoa sặc 
sỡ, lộng lẫy. Những bơng hoa nhỏ bé khoe sắc, 
tỏa hương ngào ngạt như tiếp thêm sức sống cho 
cả khu rừng chống chọi lại cái nắng của rừng 
trưa. Em thích nhất là hình ảnh Hương 
vườn vì: Hương vườn đã được tác giả 
nhân hĩa như một chú bé tinh nghich chỉ 
mong bĩng tối buơng xuống là cậu chạy 
nhảy khắp khu vườn. Đầu tiên chú “rĩn 
rén” bước ra, sau một lúc dường như đã 
quen với bĩng tối chú “tung tăng” cùng 
ngọn giĩ, ung dung nhảy trên cỏ, và thoải 
mái “trườn” theo nhưng cành cây. Hình 
ảnh nhân hĩa thật gợi cảm. TIẾT HỌC KẾT THÚC
Chúc các em chăm ngoan học giỏi