Bài giảng Tập làm văn Lớp 5 - Tuần 7 - Bài: Luyện tập tả cảnh

1 
NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o 
 VÒ dù tiÕt TËp lµm v¨n líp 5B 
. 
2 
 Em h·y nªu cÊu t¹o cña bµi v¨n t¶ c¶nh? 
KiÓm tra bµi cò 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
Bµi 1: §äc ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái : 
VỊNH HẠ LONG 
 Vịnh Hạ Long là một thắng cảnh có một không hai của đất nước Việt Nam. 
 Cái đẹp của Hạ Long trước hết là sự kì vĩ của thiên nhiên. Trên một diện tích hẹp mọc lên hàng nghìn đảo nhấp nhô khuất khúc như rồng chầu phượng múa. Đảo có chỗ sừng sững chạy dài như bức tường thành vững chãi, ngăn khơi với lộng, nối mặt biển với chân trời. Có chỗ đảo dàn ra thưa thớt, hòn này với hòn kia biệt lập, xa trông như quân cờ bày chon von trên mặt biển. Tuỳ theo sự phân bố của đảo, mặt vịnh Hạ Long lúc tỏa mênh mông, lúc thu hẹp thành ao, thành vũng, lúc bị kẹp giữa hai triền đảo như một dòng suối, lúc uốn quanh chân đảo như dải lụa xanh. 
 Thiên nhiên Hạ Long chẳng những kì vĩ mà còn duyên dáng . Nét duyên dáng của Hạ Long chính là cái tươi mát của sóng nước, cái rạng rỡ của đất trời. Sóng nước Hạ long quanh năm trong xanh. Đất trời Hạ Long bốn mùa sáng nắng. Bốn mùa Hạ Long mang trên mình một màu xanh đằm thắm: xanh biếc của biển, xanh lam của núi, xanh lục của trời. Màu xanh ấy như trường cửu, lúc nào cũng bát ngát, cũng trẻ trung, cũng phơi phới. 
 Tuy bốn mùa là vậy, nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người . Mùa xuân của Hạ Long là mùa sương và cá mực. Mùa hè của Hạ Long là mùa gió nồm nam và cá ngừ, cá vược. Mùa thu của Hạ Long là mùa trăng biển và tôm he... Song quyến rũ hơn cả vẫn là mùa hè của Hạ Long. Những ngày hè đi bên bờ Hạ Long ta có cảm giác như đi trước cửa gió. Ngọn gió lúc êm ả như ru, lúc phần phật như quạt, mang cái trong lành, cái tươi mát của đại dương vào đất liền, làm sảng khoái tâm hồn ta. Trong tiếng gió thổi, ta nghe tiếng thông reo, tiếng sóng vỗ, tiếng ve ran và cả tiếng máy, tiếng xe, tiếng cần trục từ trên các tầng than, bến cảng vọng lại. Những âm thanh của sự sống trăm ngả tụ về, theo gió ngân lên vang vọng. 
 Núi non, sóng nước tươi đẹp của Hạ Long là một bộ phận của non sông Việt Nam gấm vóc mà nhân dân ta đời nọ tiếp đời kia mãi mãi giữ gìn. 
 - Theo Thi Sảnh - 
- K× vÜ : lín lao l¹ th­êng 
- Kh¬i : vïng biÓn xa bê 
- Léng : vïng biÓn gÇn bê 
14 
 Bµi 1: §äc bài v¨n Vịnh Hạ Long và tr¶ lêi c©u hái : 
 a) Xác định phần mở bài, thân bài, kết bài của bài văn trên. b) Phần thân bài gồm có mấy đoạn? Mỗi đoạn miêu tả những gì ? c) Những câu văn in đậm có vai trò gì trong mỗi đoạn và trong cả bài ? 
15 
 + Më bµi : VÞnh H¹ Long lµ mét th¾ng c¶nh cã mét kh«ng hai cña ®Êt n­íc ViÖt Nam ( §o¹n 1) 
 + Th©n bµi: C¸i ®Ñp cña H¹ Long tr­íc hÕt lµ ë sù k× vÜ cña thiªn nhiªntheo giã ng©n lªn vang väng.( §o¹n 2, 3, 4 ) 
 + KÕt bµi: Nói non sãng n­íc t­¬i ®Ñp cña H¹ Long lµ mét bé phËn cña non s«ngViÖt Nam gÊm vãc mµ nh©n d©n ta ®êi nä tiÕp ®êi kia m·i m·i gi÷ g×n. (§o¹n 5) 
c) Vai trß cña c©u in ®Ëm trong ®o¹n lµ : Më ®Çu mçi ®o¹n vµ nªu ý chÝnh ý 
 bao trïm cña c¶ ®o¹n v¨n 
 Vai trß cña c©u in ®Ëm trong c¶ bµi lµ : ChuyÓn ®o¹n, nèi kÕt c¸c ®o¹n víi nhau . 
§o¹n 1 : T¶ vÎ ®Ñp k× vÜ cña VÞnh H¹ Long . 
§o¹n 2 : T¶ vÎ ®Ñp duyªn d¸ng cña VÞnh H¹ Long. 
§o¹n 3 : T¶ nh÷ng nÐt riªng biÖt, hÊp dÉn lßng ng­êi cña H¹ Long qua mçi mïa. 
17 
Bµi1: §äc bài v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái: 
VÞnh H¹ Long 
 VÞnh H¹ Long lµ mét th¾ng c¶nh cã mét kh«ng hai cña ®Êt n­íc ViÖt Nam. 
 C¸i ®Ñp cña H¹ Long tr­íc hÕt lµ ë sù k× vÜ cña thiªn nhiªn . Trªn mét diÖn tÝch hÑp mäc lªn hµng ngh×n ®¶o nhÊp nh« khuÊt khóc nh­ rång chÇu ph­îng móa. §¶o cã chç sõng s÷ng ch¹y dµi nh­ mét bøc t­êng thµnh v÷ng ch·i, ng¨n kh¬i víi léng, nèi mÆt biÓn víi ch©n trêi. Cã chç ®¶o dµn ra th­a thít, hßn nµy víi hßn kia biÖt lËp, xa tr«ng nh­ qu©n cê bµy chon von trªn mÆt biÓn. Tuú theo sù ph©n bè cña ®¶o, mÆt vÞnh H¹ Long lóc to¶ mªnh m«ng, lóc thu hÑp l¹i thµnh ao, thµnh vòng, lóc bÞ kÑp gi÷a hai triÒn ®¶o nh­ mét dßng suèi, lóc uèn quanh ch©n ®¶o nh­ d¶i lôa xanh. 
 Thiªn nhiªn H¹ Long ch¼ng nh÷ng k× vÜ mµ cßn duyªn d¸ng . NÐt duyªn d¸ng cña vÞnh H¹ Long chÝnh lµ c¸i t­¬i m¸t cña sãng n­íc, c¸i r¹ng rì cña ®Êt trêi. Sãng n­íc H¹ Long quanh n¨m trong xanh. §Êt trêi H¹ Long bèn mïa s¸ng n¾ng. Bèn mïa H¹ Long mang trªn m×nh mét mµu xanh ®»m th¾m: Xanh biÕc cña bتn, xanh lam cña nói, xanh lôc cña trêi.Mµu xanh Êy nh­ tr­êng cöu, lóc nµo còng b¸t ng¸t còng trÎ trung, còng ph¬i phíi. 
 Tuy bèn mïa lµ vËy, nh­ng mçi mïa H¹ Long l¹i cã nh÷ng nÐt riªng biÖt, hÊp d·n lßng ng­êi . Mïa xu©n cña H¹ Long lµ mïa cña s­¬ng vµ c¸ mùc. Mïa hÌ cña H¹ Long lµ mïa giã nåm Nam vµ c¸ ngõ, c¸ v­îc. Mïa thu cña H¹ Long lµ mïa cña tr¨ng biÓn vµ t«m he Song quyÕn rò h¬n c¶ vÉn lµm lµ mïa hÌ cña H¹ Long. Nh÷ng ngµy ®i bªn bê H¹ Long ta cã c¶m gi¸c nh­ ®i tr­íc cöa giã. Ngän giã lóc ªm ¶ nh­ ru lóc phÇn phËt nh­ qu¹t, mang c¸i trong lµnh, c¸i t­¬i m¸t cña ®¹i d­¬ng vµo ®Êt liÒn, lµm s¶ng kho¸i t©m hån ta. Trong tiÕng giã thæi, ta nghe tiÕng chu«ng reo tiÕng sãng vç, tiÕng ve ran vµ c¶ tiÕng m¸y, tiÕng xe, tiÕng cÇn trôc tõ trªn c¸c tÇng than, bÕn c¶ng väng l¹i. Nh÷ng ©m thanh cña sù sèng mu«n ng¶ tô vÒ, theo giã ng©n lªn vang väng. 
 Nói non sãng n­íc t­¬i ®Ñp cña H¹ Long lµ mét bé phËn cña non s«ngViÖt Nam gÊm vãc mµ nh©n d©n ta ®êi nä tiÕp ®êi kia m·i m·i gi÷ g×n. 
18 
 C¸c c©u viÕt sau c©u më ®o¹n : 
+ Miªu t¶ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña c¶nh. 
+ Ph¸t triÓn ý dùa vµo ý cña c©u më ®o¹n. 
19 
20 
21 
 §o¹n 1 
[.]PhÇn phÝa Nam cña d¶i Tr­êng S¬n n»m ë ®©y víi nhiÒu ngän nói cao tõ 2000 mÐt ®Õn 2600 mÐt, quanh n¨m m©y tr¾ng phñ ®Çu. Bªn nh÷ng chãp nói cao lµ nh÷ng th¶m rõng dµy.Cã nhiÒu rõng nguyªn sinh tõ bao ®êi nay ch­a in dÊu ch©n ng­êi. 
 Ph­¬ng ¸n lùa chän 
 a.T©y Nguyªn lµ miÒn ®Êt nói non ®iÖp trïng. b.T©y Nguyªn cã nói cao chÊt ngÊt, cã rõng c©y ®¹i ngµn. c.§Õn víi T©y Nguyªn lµ ®Õn víi m¶nh ®Êt cña nh÷ng c¸nh rõng hoang s¬. 
Bµi 2: D­íi ®©y lµ phÇn th©n bµi cña mét bµi v¨n t¶ c¶nh T©y Nguyªn. Em h·y lùa chän c©u më ®o¹n thÝch hîp nhÊt tõ nh÷ng c©u cho s½n d­íi mçi ®o¹n . 
23 
 §o¹n 2  [.] Nh÷ng ®åi tranh vµng ãng lao xao trong giã nhÑ. Nh÷ng ®åi ®Êt ®á nh­ vung óp nèi nhau ch¹y tÝt t¾p tËn ch©n trêi. §ã ®©y, nh÷ng côm rõng xanh thÉm nh­ èc ®¶o næi lªn gi÷a th¶o nguyªn. Nh÷ng ®ån ®iÒn cµ phª,chÌ,t­¬i tèt mªnh m«ng. Nh÷ng rÉy lóa, n­¬ng ng« bªn nh÷ng m¸i nhµ sµn thÊp tho¸ng tr¶i dµi ven bê suèi, hoÆc qu©y quÇn trªn nh÷ng ngän ®åi. Ph­¬ng ¸n lùa chän:  a. Nh­ng T©y Nguyªn ®©u chØ cã nói cao vµ rõng rËm. T©y Nguyªn cßn lµ miÒn ®Êt cña nh÷ng dßng s«ng cuån cuén, nh÷ng dßng suèi nªn th¬. b. Nh­ng T©y Nguyªn ®©u chØ cã nói, cã rõng. T©y Nguyªn cßn lµ miÒn ®Êt ©m vang tiÕng cång chiªng tõ ngµn ®êi. c. Nh­ng T©y Nguyªn ®©u chØ cã nói cao vµ rõng rËm. T©y Nguyªn cßn cã nh÷ng th¶o nguyªn rùc rì trong n¾ng dÞu mïa xu©n, nh­ nh÷ng tÊm th¶m lôa mu«n mµu, mu«n s¾c. 
 ĐOẠN 1 
 Tây Nguyên có núi cao chất ngất, có rừng cây đại ngàn . Phần phía nam của dải Trường Sơn nằm ở đây với nhiều ngọn núi cao từ 2000 đến 2600 mét, quanh năm mây trắng phủ đầu. Bên những chóp núi cao là những thảm rừng dày. Có nhiều khu rừng nguyên sinh từ bao đời nay chưa in dấu chân người. 
ĐOẠN 2 
 Nhưng Tây Nguyên đâu chỉ có núi cao và rừng rậm. Tây Nguyên còn có những thảo nguyên rực rỡ trong nắng dịu mùa xuân, như những tấm thảm lụa muôn màu, muôn sắc. Những đồi tranh vàng óng lao xao trong gió nhẹ. Những đồi đất đỏ như vung úp nối nhau chạy tít tắp tận chân trời. Đó đây những cụm rừng xanh thẫm như ốc đảo nổi lên giữa thảo nguyên. Những đồn điền cà phê, chè,... tươi tốt mênh mông. Những rẫy lúa, nương ngô bên những mái nhà sàn thấp thoáng trải dài ven bờ suối, hoặc quây quần trên những ngọn đồi. 
25 
27 
Bµi 3: H·y viÕt c©u më ®o¹n cho mét trong hai ®o¹n v¨n ë bµi tËp 2 theo ý cña riªng em. 
28 
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy, c« gi¸o ®· vÒ dù giê líp 5B 
29 
a) + Më bµi : VÞnh H¹ Long lµ mét th¾ng c¶nh cã mét kh«ng hai cña ®Êt n­íc ViÖt Nam ( §o¹n 1) 
 + Th©n bµi : C¸i ®Ñp cña H¹ Long tr­íc hÕt lµ ë sù k× vÜ cña thiªn nhiªntheo giã ng©n lªn vang väng.( §o¹n 2, 3, 4 ) 
 + KÕt bµi: Nói non sãng n­íc t­¬i ®Ñp cña H¹ Long lµ mét bé phËn cña non s«ngViÖt Nam gÊm vãc mµ nh©n d©n ta ®êi nä tiÕp ®êi kia m·i m·i gi÷ g×n. ( §o¹n 5) 
b) PhÇn th©n bµi gåm 3 ®o¹n. ( §o¹n 2, 3, 4 ) 
§o¹n 1 : T¶ vÎ ®Ñp k× vÜ cña VÞnh H¹ Long . 
§o¹n 2 : T¶ vÎ ®Ñp duyªn d¸ng cña VÞnh H¹ Long. 
§o¹n 3 : T¶ vÎ ®Ñp riªng biÖt, hÊp dÉn lßng ng­êi cña H¹ Long qua mçi mïa. 
c) Vai trß cña c©u in ®Ëm trong ®o¹n lµ : Nªu ý chÝnh ý bao trïm cña c¶ ®o¹n v¨n 
 Vai trß cña c©u in ®Ëm trong c¶ bµi lµ : ChuyÓn ®o¹n, nèi kÕt c¸c ®o¹n víi nhau . 
30 
 Mở bài: (Câu đầu) 
 Giới thiệu thắng cảnh Vịnh Hạ Long 
 Thân bài: Cái đẹp của Hạ Long  theo gió ngân lên vang vọng 
Đoạn 1: Tả vẻ đẹp kì vĩ của Vịnh Hạ Long. 
Đoạn 2: Tả vẻ đẹp duyên dáng của Vịnh Hạ Long. 
Đoạn 3: Tả vẻ đẹp riêng biệt, hấp dẫn lòng người của Hạ Long 
 qua mỗi mùa. 
 Kết bài: (Câu cuối) 
 Khẳng định giá trị của Vịnh Hạ Long và ý thức giữ gìn, bảo tồn. 
c) Vai trß cña c©u in ®Ëm trong ®o¹n lµ : Nªu ý chÝnh ý bao trïm cña c¶ ®o¹n v¨n 
 Vai trß cña c©u in ®Ëm trong c¶ bµi lµ : ChuyÓn ®o¹n, nèi kÕt c¸c ®o¹n víi nhau . 
 Đoạn 1: Cái đẹp của Hạ Long trước hết là sự kì vĩ của thiên nhiên. 
Đoạn 2: Thiên nhiên Hạ Long chẳng những kì vĩ mà còn duyên dáng. 
 Đoạn 3: Tuy bốn mùa là vậy, nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người. 
 Mở bài: (Câu đầu) 
 Giới thiệu thắng cảnh Vịnh Hạ Long 
 Thân bài: Cái đẹp của Hạ Long  theo gió ngân lên vang vọng 
Đoạn 1: Tả vẻ đẹp kì vĩ của Vịnh Hạ Long. 
Đoạn 2: Tả vẻ đẹp duyên dáng của Vịnh Hạ Long. 
Đoạn 3: Tả vẻ đẹp riêng biệt, hấp dẫn lòng người của Hạ Long 
 qua mỗi mùa. 
 Kết bài: (Câu cuối) 
 Khẳng định giá trị của Vịnh Hạ Long và ý thức giữ gìn, bảo tồn. 
31 
 Cái đẹp của Hạ Long trước hết là sự kì vĩ của thiên nhiên. 
 Thiên nhiên Hạ Long chẳng những kì vĩ mà còn duyên dáng. 
 Tuy bốn mùa là vậy, nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người. 
32 
 §o¹n 2  [.] Nh÷ng ®åi tranh vµng ãng lao xao trong giã nhÑ. Nh÷ng ®åi ®Êt ®á nh­ vung óp nèi nhau ch¹y tÝt t¾p tËn ch©n trêi. §ã ®©y, nh÷ng côm rõng xanh thÉm nh­ èc ®¶o næi lªn gi÷a th¶o nguyªn. Nh÷ng ®ån ®iÒn cµ phª,chÌ,t­¬i tèt mªnh m«ng. Nh÷ng rÉy lóa, n­¬ng ng« bªn nh÷ng m¸i nhµ sµn thÊp tho¸ng tr¶i dµi ven bê suèi, hoÆc qu©y quÇn trªn nh÷ng ngän ®åi. Ph­¬ng ¸n lùa chän:  a. Nh­ng T©y Nguyªn ®©u chØ cã nói cao vµ rõng rËm. T©y Nguyªn cßn lµ miÒn ®Êt cña nh÷ng dßng s«ng cuån cuén, nh÷ng dßng suèi nªn th¬. b. Nh­ng T©y Nguyªn ®©u chØ cã nói, cã rõng. T©y Nguyªn cßn lµ miÒn ®Êt ©m vang tiÕng cång chiªng tõ ngµn ®êi. c. Nh­ng T©y Nguyªn ®©u chØ cã nói cao vµ rõng rËm. T©y Nguyªn cßn cã nh÷ng th¶o nguyªn rùc rì trong n¾ng dÞu mïa xu©n, nh­ nh÷ng tÊm th¶m lôa mu«n mµu, mu«n s¾c. 
Bµi 2: D­íi ®©y lµ phÇn th©n bµi cña mét bµi v¨n t¶ c¶nh T©y Nguyªn. 
Em h·y lùa chän c©u më ®o¹n thÝch hîp nhÊt tõ nh÷ng c©u cho s½n d­íi mçi ®o¹n .