Bài giảng Tiết 12: Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

 Kính chaøo quí thaày,coâ !Gv: Leâ Vaên ThaønhLôùp 10A2TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN I-QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ1. Z =25  nguyên tử R có 25 electron. Cấu hình electron nguyên tử: 1s22s22p63s23p63d54s22. Nguyên tố R thuộc chu kì 4 vì có 4 lớp electron; thuộc nhóm IVB, vì đó là nguyên tố d và có 7 electron hoá trị. Thí dụ1:Nguyên tố R có số hiệu nguyên tử là 25. Hãy : 1. Viết cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố R. 2. Xác định vị trí của nguyên tố R trong BTH.Trả lời:TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Thí dụ2:Biết nguyên tố X thuộc chu kì 3,nhóm VIA của BTH.Viết cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố X.2. Điện tích hạt nhân nguyên tử X bằng bao nhiêu. Trả lời:X thuộc chu kì 3 nên có 3 lớp electron. Vì X thuộc nhóm VIA nên có 6 electron lớp ngoài cùng. Cấu hình electron của X: 1s22s22p63s23p4Điện tích hạt nhân của X là: 16+TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Từ vị trí của một nguyên tố trong BTH có thể biết được những gì về cấu tạo nguyên tử của nguyên tố đó và ngược lại?TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Vị trí của một nguyên tố trong BTH(ô) Cấu tạo nguyên tử- Số thứ tự của nguyên tố-Số thứ tự của chu kì- Số thứ tự nhóm A- Số proton, số electron-Số lớp electron- Số electron lớp ngoài cùng(Số thứ tự nhóm)(Số electron hoá trị)TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN II- QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ VÀ TÍNH CHẤT CỦA NGUYÊN TỐNếu biết vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn có thể biết được những tính chất gì của nguyên tố đó?TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN - Nguyên tố có tính kim loại hay phi kim.- Hoá trị cao nhất của nguyên tố với oxi, hoá trị với hiđro.- Công thức của oxit cao nhất và hiđroxit tương ứng.- Công thức hợp chất khí với hiđro (nếu có).- Oxit và hiđroxit có tính axit hay bazơ.TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Thí dụ:Nguyên tố nitơ ở ô thứ 7, chu kì 2, nhóm VA . Xác định tính chất của nitơ và hợp chất của nó.- Nitơ là phi kimTrả lời:- Hoá trị cao nhất với oxi là 5. Công thức oxit cao nhất là N2O5 .- Hóa trị với hiđro là 3, công thức hợp chất khí với hiđro là NH3 .- N2O5 là oxit axit- Hiđroxit tương ứng: HNO3 là axit mạnhTIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN III- SO SÁNH TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA MỘT NGUYÊN TỐ VỚI CÁC NGUYÊN TỐ LÂN CẬNDựa vào quy luật nào của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn để có thể so sánh tính chất hoá học của một nguyên tố với các nguyên tố lân cận?TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Thí dụ1:So sánh tính chất hoá học của Mg (Z=12) với Na( Z =11) và Al (Z =13) , với Be(Z=4) và Ca (Z=20).Trả lời: Be Na MgAl Ca- Vì Na, Mg, Al cùng thuộc chu kì 3 nên tính kim loại của Mg yếu hơn Na và mạnh hơn Al.- Vì Be, Mg, Ca cùng thuộc nhóm IIA nên tính kim loại của Mg yếu hơn Ca và mạnh hơn Be. Vậy Mg có tính kim loại yếu hơn Na và Ca nên hiđroxit của nó là Mg(OH)2 có tính bazơ yếu hơn NaOH và Ca(OH)2 .TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Thí dụ 2:Cho các nguyên tố : Ca(Z =20); Mg(Z =12); Be( Z=4); B (Z=5); C(Z=6) và N(Z=7). 1. Hãy sắp xếp các nguyên tố trên theo chiều tính kim loại tăng dần. 2. Viết công thức oxit cao nhất của các nguyên tố trên . Cho biết oxit nào có tính axit mạnh nhất nhất ? Oxit nào có tính bazơ mạnh nhất ?TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Trả lời: Ca, Mg, và Be cùng thuộc nhóm IIA nên tính kim loại của Ca> Mg> Be . Be, B, C, N cùng thuộc chu kì 2 nên tính kim loại của Be>B>C>N. Vậy ta có tính kim loại tăng dần của các nguyên tố là: N<C<B<Be<Mg<Ca. Công thức oxit cao nhất: CaO, MgO, BeO,B2O3,CO2, N2O5. Theo quy luật biến đổi tính axit- bazơ của các oxit tương ứng ta có N2O5 có tính axit mạnh nhất còn CaO có tính bazơ mạnh nhất.TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN II- QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ VÀ TÍNH CHẤT CỦA NGUYÊN TỐI-QUAN HỆ GIỮA VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬIII- SO SÁNH TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA MỘT NGUYÊN TỐ VỚI CÁC NGUYÊN TỐ LÂN CẬNTIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN BÀI TẬP CỦNG CỐCâu1: Cho các nguyên tố A, B, C, D có số hiệu nguyên tử lần lượt là 3, 11, 12,13. Thứ tự sắp xếp tính kim loại tăng dần của các nguyên tố là: A. D < C < A < B B. D < C < B < A C. A < B < C < D D. C < A < B < DĐúngSaiSaiSaiTIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Câu2: Hai nguyên tử của hai nguyên tố X và Y lần lượt có phân lớp ngoài cùng là 4 px và 4 sy. Biết X không phải là khí hiếm. X và Y là:A. X và Y đều là kim loại.B. X là phi kim hoặc kim loại, Y là kim loạiC. X và Y đều là phi kimD. X là kim loại, Y là phi kim.ĐúngSaiSaiSaiTIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Câu 3: Cho 3 nguyên tố X, Y, Z thuộc nhóm A trong BTH . Nguyên tố Y thuộc chu kì với X . X và Y thuộc hai nhóm liên tiếp . X và Z thuộc cùng nhóm và ở hai chu kì liên tiếp . Hiđroxit của Z, X ,Y có tính bazơ giảm dần theo thứ tự đó. Nguyên tử X có 2 electron ở lớp ngoài cùng thuộc phân lớp 3s. Vị trí của X, Y, Z trong BTH là:B.X thuộc chu kì 3, nhóm IIA; Y thuộc chu kì 3, nhóm IIIA; Z thuộc chu kì 4, nhóm IIA.ĐA.X thuộc chu kì 2, nhóm IIA; Y thuộc chu kì 2, nhóm IIIA; Z thuộc chu kì 3, nhómIIA.SSSC. X thuộc chu kì 3,nhóm IIIA;Y thuộc chu kì 3,nhóm IVA; Z thuộc chu kì 4,nhóm IIIA.D. X thuộc chu kì 2,nhóm IIIA;Y thuộc chu kì 2,nhóm IVA; Z thuộc chu kì 3,nhóm IIIA.TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Câu4: Hai nguyên tố X và Y ở hai nhóm A liên tiếp trong bảng tuần hoàn . Y thuộc nhóm V. ở trạng thái đơn chất X và Y không phản ứng với nhau. Tổng số proton trong hạt nhân nguyên tử của X và Y là 23. X và Y lần lượt là:A. O và P C. S và N B. C và N D. S và P SaiSaiSaiĐúngTIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Câu5: Hoà tan hoàn 0,3g hỗn hợp hai kim loại X và Y ở hai chu kì liên tiếp của nhóm IA vào nước thu được 0,224 lít khí (ở đktc). Hai kim loại X và Y lần lượt là:A. Na và K B. K và Rb C. Li và Na D. Rb và Cs ĐúngSaiSaiSaiTIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN Câu 6:Ion X- và ion Y2+ đều có cấu hình electron lớp ngoài cùng 3s23p6. Vị trí của các nguyên tố trong BTH là:A. X có số tt 17, chu kì 4, nhóm VIIA; Y có số tt 20, chu kì 4, nhóm IIA. B. X có số tt 18, chu kì 3, nhóm VIA; Y có số tt 20, chu kì 4, nhóm IIA. C. X có số tt 18, chu kì 3, nhóm VIIA; Y có số tt 20, chu kì 3, nhóm IIA. D. X có số tt 17, chu kì 3, nhóm VIIA; Y có số tt 20, chu kì 4, nhóm IIA. ĐúngSaiSaiSaiTIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN BÀI TẬP VỀ NHÀCâu1: Cho các nguyên tố A, B, C, D có số hiệu nguyên tử lần lượt là 6, 9, 14, 17 . Xác định vị trí của chúng trong BTH và sắp xếp chúng theo chiều tính phi kim tăng dần?Câu2: Một hợp chất ion cấu tạo từ ion M+ và X2-. Trong phân tử M2X có tổng số hạt ( p,n,e) là 140 , trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 44. Số khối của M+ lớn hơn số khối của ion X2- là 23. Tổng số hạt trong ion M+ nhiều hơn ion X2- là 31 hạt. 1. Viết cấu hình electron của các ion M+ và X2-.2.Xác định vị trí của M và X trong BTH, những hợp chất hoá học có thể có giữa M và X,nêu tính chất hoá học của hợp chất đó. Bài tập :1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10 trang 57,58 SGK TIẾT:21Ý NGHĨA CỦA BẢNG TUẦN HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI MỚI Ôn lại những kiến thức cơ bản của chương 2 và làm tất cả các bài tập trong bài luyện tập chương 2.CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ ĐẾN DỰ!