Bài giảng Tiết 13: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học (Tiếp theo)

TIẾT 13:BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌCMục tiêu bài học1. Kiến thức- HS hiểu: + Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố hoá học vào bảng tuần hoàn	 + Cấu tạo của bảng tuần hoàn ( ô nguyên tố, chu kì)2. Kĩ năng - Xác định vị trí của nguyên tố (STT, chu kì) trong bảng tuần hoàn dựa vào cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố đó.BẢNG TUẦN HOÀNHoạt động 1: Tìm hiểu nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoànBẢNG TUẦN HOÀNMục tiêu: + Nắm được sơ lược về sự phát minh ra BTH các nguyên tố hoá học	 + Nắm được nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong BTHSƠ LƯỢC VỀ SỰ PHÁT MINH RA BẢNG TUẦN HOÀN ☻ Thời trung cổ loài người đã biết các nguyên tố vàng, bạc, đồng, chì, sắt, thuỷ ngân...Năm 1649 tìm ra nguyên tố phốt pho. ☻Đầu thế kỷ 19, nhiều nhà hoá học bắt đầu tìm kiếm những qui tắc chung, mối liên hệ giữa các nguyên tố, hợp chất. Năm 1817, Đô- be-rai-nơ(Đức) nhận thấy khối lượng nguyên tử stronti ở giữa khối lượng hai nguyên tử bari và canxi. Ông tìm ra bộ ba đầu tiên. ☻ Năm 1862, nhà địa chất Pháp Đơ-săng-cuốc- toa đã sắp xếp các nguyên tố hoá học theo chiều tăng khối lượng nguyên tử lên một băng giấy. Ông thấy tính chất các nguyên tố lặp lại sau mỗi 7 nguyên tố.BẢNG TUẦN HOÀN☻ Năm 1864 giôn Niu-lan, tìm ra qui luật : mỗi nguyên tố hoá học đều thể hiện tính chất hoá học tương tự như nguyên tố thứ 8 khi xếp chúng theo chiều tăng dần khối lượng nguyên tử.☻ Năm 1860, nhà bác học người Nga Men-đê-lê-épđề xuất ý tưởng xây dựng bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học. Nhưng mãi đến năm 1869 ông mới công bố bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học đầu tiên.SƠ LƯỢC VỀ SỰ PHÁT MINH RA BẢNG TUẦN HOÀNBẢNG TUẦN HOÀNCÓ NHIỀU DẠNG BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC + Bảng tuần hoàn dạng dài 18 cột + Bảng tuần hoàn dạng chìa khoá + Bảng tuần hoàn dạng xoáy ốc Chúng ta chỉ nghiên cứu bảng tuần hoàn dạng dài.BẢNG TUẦN HOÀNSau khi quan sát bảng tuần hoàn các em hãy cho biết: a. Điện tích hạt nhân nguyên tử của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn thay đổi như thế nào? b. Các nguyên tố trong cùng một hàng có đặc điểm gì giống nhau? c. Các nguyên tố trong cùng một cột có đặc điểm gì giống nhau? d. Electron hoá trị là gì? Tăng dầnCó cùng số lớp e trong nguyên tửCó cùng số e lớp ngoài cùngNhững e lớp ngoài cùng và sát ngoài cùng chưa bão hoà BẢNG TUẦN HOÀN* KL: Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn- Các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân- Các nguyên tố có cùng số lớp electron được xếp vào 1 hàng- Các nguyên tố có cùng số electron lớp ngoài cùng được xếp vào 1 cộtBẢNG TUẦN HOÀNVD1 : Cho các nguyên tố có kí hiệu như sau: Döïa treân nguyeân taéc 1, thöù töï saép xeáp cuûa caùc nguyeân toá treân laø: A. He, H, Li, O, Be, B, N, F, Ne, C.B. Li, H, He, Be, B, F, Ne, C, O, F.C. H, He, Li, Be, B, C, N, O, F, Ne.D. H, He, Be, Li, B, C, N, O, F, Ne.73Li11H42He2010Ne126C94Be115B147N816O919FBẢNG TUẦN HOÀN VD 2: Cho caáu hình electron caùc nguyeân toá sau:A: 1s22s22p63s23p4 	D: 1s22s22p2B: 1s22s22p63s23p64s1	E: 1s2C: 1s22s1	F: 1s22s22p6 Döïa treân nguyeân taéc 2, caùc nguyeân toá naèm cuøng haøng laø:	1. C, A vaø B.	2. D , F vaø C.	3. B, D vaø E.	4. F, C vaø A.BẢNG TUẦN HOÀNVD 3: Cho caùc nguyeân toá : A, B, C, D laàn löôït coù caáu hình electron nhö sau:A : 1s22s22p6	C : 1s22s22p4B : 1s22s22p63s23p4 	 	D : 1s2Döïa treân nguyeân taéc 3, caùc nguyeân toá naèm cuøng moät coät laø:	1. A vaø B.	2. D vaø C.	3. B vaø D.	4. C vaø B.BẢNG TUẦN HOÀNHoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá họcBẢNG TUẦN HOÀNMục tiêu: + Nắm được các thông tin từ 	ô nguyên tố.	 + Khái niệm, đặc điểm của chu kì1. Số thứ tự ô(Số hiệu nguyên tử)2. Ngyên tử khối TB3. Kí hiệu hoá học4. Tên nguyên tố5. Độ âm điện6. Cấu hình e7. Số ô xi hoá13 26,98Al 1,61Nhôm [Ne] 3s23p1+3BẢNG TUẦN HOÀN1. Ô NGUYÊN TỐNhận xét: Số thứ tự nguyên tố = số hiệu nguyên tử = số đơn vị điện vị điện tích hạt nhân(Z) = số proton = số electron trong nguyên tử.BẢNG TUẦN HOÀN2. CHU KÌ Khái niệm chu kì Đặc điểm của chu kì Số e lớp ngoài cùng của các nguyên tố trong cùng 1 chu kì? BTH có bao nhiêu chu kì?Kết luận: Chu kì là dãy nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp e. Chu kì nào cũng bắt đầu bằng 1 kim loại kiềm (trừ chu kì 1) và kết thúc bằng 1 khí hiếm Số thứ tự của chu kì = số lớp e Số e lớp ngoài cùng tăng dần từ 1 đến 8 BTH có 7 chu kì: + Chu kì 1, 2, 3 là chu kì nhỏ 	 + Chu kì 4, 5, 6, 7 là chu kì lớnCâu 1: Hãy cho biết các thông tin trong ô nguyên tố sau và rút ra nhận xét ? 20 40,08 Ca 1,00 Canxi [Ar] 4s2 +2BẢNG TUẦN HOÀNCủng cố bàiNguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong BTH (3 nguyên tắc)Chu kì và các đặc điểm của chu kì.Caâu 2: Trong bảng tuaàn hoaøn, caùc nguyeân toá ñöôïc xeáp theo chieàu taêng cuûa:	1. Khoái löôïng nguyeân töû	2. Soá khoái	3. Ñieän tích haït nhaân	4. Taát caû ñeàu saiBẢNG TUẦN HOÀNCaâu 3: Trong bảng tuaàn hoaøn, soá thöù töï chính laø: 	1. Soá khoái	2.Khoái löôïng nguyeân töû	3. Soá hieäu nguyeân töû	4. Taát caû ñeàu ñuùngBẢNG TUẦN HOÀNCaâu 4: Caùc nguyeân toá trong cuøng moät chu kì thì coù cuøng:	1. Soá electron lôùp ngoaøi cuøng	2. Khoái löôïng nguyeân töû	3. Ñieän tích haït nhaân	4. Soá lôùp electronBẢNG TUẦN HOÀNCaâu 5: Nguyeân toá coù Z =12. Xaùc ñònh vò trí cuûa nguyeân toá trong BTH - Caáu hình e cuûa nguyeân toá ?+ STT = ? (vì Z= ?)+ Chu kì:? (vì coù ? lôùp e)- Vò trí cuûa nguyeân toá trong BTH :1s22s22p63s2Chu kì 3 vì có 3 lớp eSTT = 12 vì Z = 12- BTVN : 1, 2, 3, 4, 6 SGK/35- Chuẩn bị cho tiết sau: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học (tiết 2)	+ KN, đặc điểm: • Nguyên tố nhóm A	• Nguyên tố nhóm BTẬP THỂ HỌC SINH LỚP 10A3TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀOQUÝ THẦY CÔZ345678910Kí hiệu nguyên tốLiBeBCNOFNeSố e lớp ngoài cùng 12345678