Bài giảng Tiết 16 - Bài 10: Amino axit

KIỂM TRA BÀI CŨAxit axetic có thể tác dụng được với chất nào sau đây? Gọi tên sản phẩm:A.	Na, NaOH, HCl B.	NaOH, HCl, C2H5OH(xt,t0)C.	Na, NaOH, C2H5OH (xt,t0)D. C2H5OH (xt,t), HClMetylamin tác dụng được với chất nào sau đây? Gọi tên sản phẩm:A.	Na 	B.	NaOHC.	HClD. C2H5OH (xt,t0)	Tiết 16Bài 10: 	AMINO AXITI – KHÁI NIỆMAmino axit là loại hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino (-NH2) và nhóm cacboxyl (-COOH)VD: CH3 – CH – COOH CH2 – COOH l l NH2 NH2 alanin glyxin Dựa vào SGK em hãy nêu khái niệm về amino axit?- Được xuất phát từ tên axit cacboxylic có thêm tiếp đầu ngữ amino và số (1,2,3) hoặc chữ cái Hy Lạp (α, β, γ, δ, ε) chỉ vị trí của nhóm NH2 trong mạch. Ngoài ra các amino axit còn có tên thường.Tên gọi của các amino axit được xuất phát từ đâu?CH3 COOH- CH2 - COOHH2N AxitAxit AxeticVí dụ:H (glyxin)Axit 2-aminoetanoicAxeticaminoC2H5 - COOHCH3 – CH – COOHHNH2 AxitCH2 – CH2 – COOHHNH2 ab-aminoAxit propionic Ví dụ:(alanin)propionic-aminoAxitpropionicBảng 3.2.Tên gọi của một số amino axitCông thức Tên thay thế Tên bán hệ thống Tên thường Ký hiệu CH2 – COOH l NH2Axit 2-aminoetanoic Axit aminoaxetic glyxin GlyCH3 – CH – COOH l NH2Axit 2-aminopropanoic Axit α-aminopropionic alanin AlaCH3 – CH – CH – COOH l l CH3 NH2Axit 2-amino-3-metylbutanoic Axit α-aminoisovaleric valin ValH2N-[CH2]4 – CHCOOH l NH2Axit 2,6-điaminohexanoic Axit α,ε-điaminocaproic lysin LysHOOC-CH-[CH]2-COOH l NH2Axit 2-aminopentanđioic Axit α-aminoglutaric Axit glutamic Glu II – CẤU TẠO PHÂN TỬ VÀ TÍNH CHẤT HÓA HỌCCấu tạo phân tửTrong phân tử amino axit nhóm COOH thể hiện tính axit và nhóm NH2 thể hiện tính bazơ nên thường tương tác với nhau tạo ion lưỡng cực:Ở điều kiện thường là chất rắn kết tinh, tương đối dễ tan trong nước và có nhiệt độ nóng chảy cao (phân hủy khi nóng chảy).Nhóm cacboxyl (COOH) thể hiện tính axit, nhóm amino (NH2) thể hiện tính bazơ, Vậy hai nhóm cùng tồn tại trong một phân tử sẽ xảy ra điều gì?Em hãy nêu tính chất vật lý của amino axit?2) Tính chất hóa họca) Tính chất lưỡng tính-ClH+H+NhËn xÐt: Aminoaxit cã tÝnh baz¬ vµ tÝnh axit. VËy Amnoaxit lµ hîp chÊt l­ìng tÝnhH2N-CH2-COOH +NaOH H2N-CH2-COONa + H2OGlyxin + axit vô cơ →?Glyxin + bazơ→?Amino axit có cấu tạo phân tử như trên, Vậy chúng sẽ thể hiện tính chất hóa học gì?Dd GlyxinDd axit glutamicDd Lysinb) Tính axit bazơ của dung dịch amino axitThí nghieäm: Nhuùng quyø tím vaøo dd: glyxin, axit glutamic, lysin+	c) Phản ứng riêng của nhóm COOH: phản ứng este hóaVieát Phöông trình phaûn öùng cuûa glyxin vôùi etanol? d) Phản ứng trùng ngưngTrong phaûn öùng truøng ngöng, OH cuûa nhoùm COOH ôû phaân töû aminoaxit naøy keát hôïp vôùi H cuûa nhoùm NH2 ôû phaân töû amino axit kia taïo polime thuoäc poliamitVieát goïn:policaproamitAxit -aminocaproicIII- ÖÙNG DUÏNG:Bét ngätmét sè lo¹i thuèc bæQuÇn ¸o lµm tõ t¬ poliamitv¶i dÖt lãt lèp «t« lµm b»ng p«liamitl­íi ®¸nh c¸ lµm b»ng p«liamit protein trong thòtIV. ÖÙNG DUÏNG: - Các amino axit thiên nhiên là những chất cơ sở để kiến tạo nên các loại protein của cơ thể sống. - Muối mononatri của axit glutamic dùng làm bột ngọt, axit glutamic là thuốc hỗ trợ thần kinh, methionin là thuốc bổ gan. - Các axit 6-aminohexanoic và axit 7-aminoheptanoic là nguyên liệu để sản xuất tơ nilon-6, nilon-7Dựa vào các hình ảnh trên kết hợp kiến thức SGK, em hãy nêu ứng dụng của amino axit?Cuûng coá:AminoaxitTính axit-bazơ của dd amino axitTính chất lưỡng tính.Phản ứng trùng ngưngLưu ý:(NH2)a R(COOH)bNeáu a=b: aminoaxit trung tínhNeáu a >b: aminoaxit có tính bazơNeấu a < b:aminoaxit có tính axitPhản ứng este hóaBaøi taäp:1. Phaùt bieåu naøo sau ñaây ñuùng?A. Phaân töû axit chæ coù moät nhoùm –NH2 vaø moät nhoùm -COOHB. Dd cuûa caùc aminoaxit ñeàu khoâng laøm ñoåi maøu quyø tím D.Caùc aminoaxit ñeàu laø chaát raén ôû nhieät ñoä thöôøngC. Dd cuûa caùc aminoaxit ñeàu laøm ñoåi maøu quyø tím 2. Vieát coâng thöùc caáu taïo vaø goïi teân caùc aminoaxit coù coâng thöùc phaân töû laø C4H9NO2