Bài giảng Tiết 16 - Bài 10: Photpho (tiếp)

Bài 10: PHOTPHO Tiết 16ĐẶNG THỊ LAN ANHNguyên tố Photpho rất cần cho người và động vậtNội dungVị trí và cấu hình electron nguyên tửTính chất vật líTính chất hóa họcỨng dụngTrạng thái tự nhiên – Điều chếI. Vị trí - cấu hình electron nguyên tửPhotpho thuộc ô thứ 15, nhóm VA, chu kì 3 trong BTH.Cấu hình e nguyên tử của P: 1s22s22p63s23p3Lớp e ngoài cùng: 3s23p3→ Trong các hợp chất, P có hóa trị 5 hoặc 3II. Tính chất vật líPhotpho đỏCấu trúc polime.Cấu trúc mạng tinh thể phân tử. Nút mạng là các phân tử P4Chất bột, màu đỏPhotpho trắngChất rắn trong suốt, màu trắng hoặc hơi vàng1. Phot pho tr¾ngMÒm, dÔ nãng ch¶y vµ dÔ bay h¬iKh«ng tan trong n­íc, tan trong c¸c dung m«i h÷u c¬ nh­ benzen, ete..Tù bèc ch¸y trong kh«ng khÝ ë > 400C -> c¸ch b¶o qu¶n: ng©m trong n­íc.RÊt ®éc, g©y báng nÆng khi r¬i vµo daP tr¾ng ®un ®Õn 250 ®é C kh«ng cã kh«ng khÝ th× chuyÓn thµnh P ®á.2. Photpho ®áDÔ hót Èm, khã nãng ch¶y vµ khã bay h¬iKh«ng tan trong c¸c dung m«i th«ng th­êng. BÒn trong kh«ng khÝ ë nhiÖt ®é th­êng. Ch¸y ë nhiÖt ®é > 2500C.Ít ®éc, kh«ng g©y báng.P ®á ®un nãng kh«ng cã kh«ng khÝ, lµm l¹nh th× chuyÓn thµnh P tr¾ng.Hơi PP đỏP trắngSơ đồ chuyển hóa P đỏ chuyển thành P trắng 2500C không có kkLàm lạnh> 2500Cko có kkPhotpho trắng phát quang trong bóng tốiTai nạn cháy xe do vận chuyển Photpho trắngIII. Tính chất hóa họcỞ điều kiện thường P hoạt động hóa học mạnh hơn N2 Photpho trắng hoạt động hóa học mạnh hơn photpho đỏTính khửTính oxi hóa-3 0 +3 +5PIII. Tính chất hóa họcTính oxi hóaPhotpho thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với một số kim loại mạnh (Ca, Na, Mg, K)Photpho + Kim loại → Photphua kim loạiLưu ý: Các Photphua kim loại rất độc 2. Tính khửKhi tác dụng với các phi kim mạnh như oxi, halogen , photpho thể hiện tính khửa/ Tác dụng với O2 → tạo các oxitThiếu oxiDư oxiĐiphotpho trioxitĐiphotpho pentaoxitb/ Tác dụng với clo → photpho cloruaThiếu Clo* Dư Cloc/ Tác dụng với hợp chất có tính oxi hóa mạnh (HNO3 , KClO3 , KNO3, K2Cr2O7 ) Photpho tricloruaPhotpho pentaclorua* Kết luận về tính chất hóa học của PhotphoPhốt pho vừa có khả năng thể hiện tính khử, vừa có khả năng thể hiện tính oxi hóaThể hiện tính khử khi tác dụng với một số phi kim và một số chất có tính oxi hóa mạnh. Số oxi hóa của P tăng từ 0 lên +3 hoặc +5.Thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với kim loại hoạt động. Số oxi hóa của P giảm từ 0 xuống -3.Đạn pháo Israel với màu trắng của phốtpho được bắn vào Gaza ngày 4/1/2009V. Trạng thái tự nhiên – Điều chếTrạng thái tự nhiênTrong tự nhiên photpho có chủ yếu ở hai khoáng vật Ngoài ra P có trong protein thực vật, trong xương, răng của người và động vậtPhotphorit Ca3(PO4)2Apatit 3Ca3(PO4)2.CaF22. Sản xuấtNung hỗn hợp quặng photphorit (hoặc apatit), cát và than cốc ở 12000C trong lò điện.Khai thác Apatit ở Lào CaiBài tập củng cốBài 1: P trắng hoạt động mạnh hơn P đỏ do:P trắng xốp hơn P đỏ thiết diện bề mặt tăng.P trắng có cấu trúc tinh thể P4 kém bền, P đỏ có cấu trúc tinh thể Pn bền hơn. Độ dài liên kết P – P ở P trắng dài hơn P đỏ.P trắng bức xạ năng lượng ánh sáng, P đỏ hấp thụ năng lượng ánh sáng tốt.P trắng nhẹ hơn P đỏ. Làm bài tập 2tr49 SGKLàm bài tập 3tr49 SGKXin chân thành cảm ơn! C©u hái 1:Em h·y cho biÕt vi trÝ ( «, chu kú, nhãm ) cña nguyªn tè Photpho ( P ) trong b¶ng HTTH ? Tõ ®ã h·y viÕt cÊu h×nh electron nguyªn tö cña nguyªn tè Photpho? C©u hái 2: Dùa vµo cÊu h×nh eletron nguyªn tö h·y cho biÕt nguyªn tè P cã thÓ cã ho¸ trÞ bao nhiªu trong hîp chÊt víi c¸c nguyªn tè kh¸c?C©u hái 3: Em h·y cho biÕt nguyªn tè Photpho cã nh÷ng d¹ng thï h×nh phæ biÕn nµo?C©u hái 4: C¸c d¹ng thï h×nh ®ã cã nh÷ng t/c vËt lý g×?PhiÕu häc tËp : H·y so s¸nh cÊu t¹o vµ t/c vËt lý cña photpho ®á vµ photpho tr¾ngPhotpho tr¾ngPhotpho ®áTr¹ng th¸i, mµu s¾cCÊu tróc tinh thÓKh¶ n¨ng nãng ch¶yTÝnh tanNhiÖt ®é ch¸yTÝnh ®écC©u hái 5: Tại sao ë ®iÒu kiÖn th­êng, P ho¹t ®éng ho¸ häc m¹nh h¬n N2 (dÔ tham gia ph¶n øng h¬n)? C©u hái 6: Dùa vµo ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña P ®á vµ P tr¾ng, em h·y dù ®o¸n kh¶ n¨ng ph¶n øng ho¸ häc cña chóng (d¹ng nµo dÔ tham gia ph¶n øng h¬n)?C©u hái 7: Cho biÕt c¸c sè oxi ho¸ th­êng gÆp cña photpho?Từ đó em h·y dù ®o¸n tÝnh chÊt ho¸ häc cña P Câu hỏi 8: Kết luận về tính chất hóa học của P.