Bài giảng Tiết 42: Phân loại phản ứng trong hoá học vô cơ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐĂKLĂK--------------NHÓM HÓATRƯỜNG PHỔ THÔNG TRUNG HỌC QUANG TRUNGKÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔTiết 42:PHÂN LOẠI PHẢN ỨNG TRONG HOÁ HỌC VÔ CƠTrong các loại phản ứng hoá học đã biết, số oxi hoá của các nguyên tố có thay đổi hay không ?Thế nào là phản ứng toả nhiệt, thế nào là phản ứng thu nhiệt?I. PHẢN ỨNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ VÀ PHẢN ỨNG KHÔNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ1. PHẢN ỨNG HOÁ HỢP.2. PHẢN ỨNG PHÂN HUỶ.3. PHẢN ỨNG THẾ.4. PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI.PHẢN ỨNG NÀO CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ?1. PHẢN ỨNG HOÁ HỢP.Ví dụ1:2H2 + O2 	2 H2O	00+1-2SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ THAY ĐỔISỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THAY ĐỔI KHÔNG?Ví dụ 2:CaO + CO2CaCO3+2-2+4-2+2-2SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ KHÔNG THAY ĐỔI+4SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THAY ĐỔI KHÔNG? TRONG PHẢN ỨNG HOÁ HỢP, SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THỂ THAY ĐỔI HOẶC KHÔNG THAY ĐỔI. NHƯ VẬY, PHẢN ỨNG HOÁ HỢP CÓ THỂ LÀ PHẢN ỨNG OXI HOÁ - KHỬ HOẶC KHÔNG PHẢI LÀ PHẢN ỨNG OXI HOÁ KHỬ.KẾT LUẬN:2. PHẢN ỨNG PHÂN HUỶ.Ví dụ1:2KClO32KCl + 3O2SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THAY ĐỔI KHÔNG?+5-20-1SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ THAY ĐỔIVí dụ 2:Cu(OH)2CuO + H2OSỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THAY ĐỔI KHÔNG?+2-2+1+2+1-2-2SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ KHÔNG THAY ĐỔI TRONG PHẢN ỨNG PHÂN HUỶ, SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THỂ THAY ĐỔI HOẶC KHÔNG THAY ĐỔI. NHƯ VẬY, PHẢN ỨNG PHÂN HUỶ CÓ THỂ LÀ PHẢN ỨNG OXI HOÁ - KHỬ HOẶC KHÔNG PHẢI LÀ PHẢN ỨNG OXI HOÁ KHỬ.KẾT LUẬN:3. PHẢN ỨNG THẾ.Ví dụ1:Cu + 2 AgNO3Cu(NO3)2 + 2AgSỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THAY ĐỔI KHÔNG?0+1+20SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ THAY ĐỔIVí dụ2:Zn + 2HCl ZnCl2 + H2SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THAY ĐỔI KHÔNG?0+1+20SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ THAY ĐỔI TRONG PHẢN ỨNG THẾ , BAO GIỜ CŨNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ. PHẢN ỨNG THẾ LÀ PHẢN ỨNG OXI HOÁ - KHỬ . KẾT LUẬN:4. PHẢN ỨNG TRAO ĐỔIVí dụ1:NaCl + AgNO3NaNO3 + AgClSỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THAY ĐỔI KHÔNG?-1+1+1-1SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ KHÔNGTHAY ĐỔI+1+1Ví dụ2:2NaOH + CuCl22NaCl + Cu(OH)2SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ CÓ THAY ĐỔI KHÔNG?-2+2+1-2SỐ OXI HOÁ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ KHÔNGTHAY ĐỔI+2+1+1+1-1-15. KẾT LUẬN:DỰA VÀO SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ, CÓ THỂ CHIA PHẢN ỨNG THÀNH MấY LOạI?* PHẢN ỨNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ ( PHẢN ỨNG OXI HOÁ - KHỬ)* PHẢN ỨNG KHÔNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXI HOÁ ( PHẢN ỨNG KHÔNG PHẢI LÀ PHẢN ỨNG OXI HOÁ - KHỬ)CÓ HAI LOẠIII. PHẢN ỨNG TOẢ NHIỆT VÀ PHẢN ỨNG THU NHIỆT LÀ PHẢN Ứ N G HOÁ HỌC GIẢI PHÓNG NĂNG LƯỢNG DƯỚI DẠNG NHIỆT.1. ĐỊNH NGHĨA:* PHẢN ỨNG TOẢ NHIỆT : LÀ PHẢN Ứ N G HOÁ HỌC HẤP THU NĂNG LƯỢNG DƯỚI DẠNG NHIỆT.VD: PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY XĂNG DẦU, THAN, CỦI  * PHẢN ỨNG THU NHIỆT :VD: KHI NUNG VÔI 2. PHƯƠNG TRÌNH NHIỆT HỌC- NHIỆT PHẢN ỨNG, KÍ HIệU ∆H (KJ) . - ĐỂ CHỈ LƯỢNG NHIỆT KÈM THEO MỖI PHẢN ỨNG HOÁ HỌC. TẠI SAO CÓ NHỮNG PHẢN ỨNG TOẢ NHIỆT, CÓ NHỮNG PHẢN ỨNG THU NHIỆT?H2(K) + ½ O2 (K)H2O(l )NĂNG LƯỢNG∆H = - 285,83 KJPHẢN ỨNG TOả NHIệTH2(K) + ½ O2 (K)H2O(l )∆H = +285,83 KJNĂNG LƯỢNGPHẢN ỨNG THU NHIệTH2(K) + ½ O2 (K)H2O(l )∆H = - 285,83 KJH2O(l )H2(K) + ½ O2 (K)∆H = + 285,83 KJPHƯƠNG TRÌNH PHẢN ỨNG CÓ GHI THÊM GIÁ TRỊ VÀ TRẠNG THÁI CỦA CHẤT ĐƯỢC GỌI LÀ PHƯƠNG TRÌNH NHIỆT HOÁ HỌC.∆H 0PHẢN ỨNG TOẢ NHIỆT: PHẢN ỨNG THU NHIỆTTÓM LẠI:PHÂN LOẠI PHẢN ỨNG HOÁ HỌCTHEO SỐ OXHTHEO NHIỆT PHẢN ỨNGCÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXHKHÔNG CÓ SỰ THAY ĐỔI SỐ OXHPHẢN ỨNG TOả NHIệT ∆H 0 BÀI TẬP:1. TRONG CÁC PHẢN ỨNG SAU, PHẢN ỨNG NÀO LÀ PHẢN ỨNG OXI HOÁ - KHỬ?A. CaCO3 + H2O + CO2 Ca(HCO3)2B. 2KMnO4 K2MnO4 + MnO2 + O2C. P2O5 + H2O 2H3PO4D. Mg(OH)2 MgO + H2O