Bài giảng Tiết 60 – Bài 40: Dung dịch (tiết 14)

nhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« vÒ dù giêHỘI THI GVDG HUYỆNLần 7 năm học: 2011 - 2012MÔN: HOÁ HỌC 8 GV: Lương Trúc Duy Chánh - Trường THCS Tân Thành- Nước là chất lỏng, không màu không mùi không vị, lớp nước dày có màu xanh nhạt. Nước có to sôi = 1000C; to đông đặc = 00C; ở 40C có D = 1g/ml.- Nước có thể hòa tan được nhiều chất khác nhau để tạo nên dung dịch. Vậy dung dịch là gì? Bài học hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu bài dung dịch.- Em hãy nêu tính chất vật lí của nước?KIỂM TRA BÀI CŨDUNG DỊCHTIẾT 60 – BÀI 40:Chương 6: DUNG DỊCHTiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH  Thí nghiệm 1: Cho 1 thìa nhỏ đường vào cốc nước, khuấy nhẹ (Hình 6.1, SGK tr. 135)Cho 1 th×a nhá ®­êng vµo cèc n­íc, khuÊy nhÑ. Quan s¸t hiÖn t­îng?HiÖn t­îng: §­êng tan trong n­íc t¹o thµnh n­íc ®­êng.ChÊt tan. Dung m«i cña ®­êngDung dÞch.§­êng N­ícN­íc ®­êng Tiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH  Thí nghiệm 1: Cho 1 thìa nhỏ đường vào cốc nước, khuấy nhẹ (Hình 6.1, SGK tr. 135) Em có nhận xét gì về thí nghiệm này? - Đường tan trong nước tạo thành nước đường. - Nước đường là chất lỏng đồng nhất (không phân biệt được đâu là đường, đâu là nước).Tiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH Vậy ta nói: - Đường là - Nước là - Nước đường làchất tan.dung môi của đường. dung dịch.Tiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH  Thí nghiệm 2: Cho 1 thìa nhỏ dầu ăn vào cốc thứ nhất đựng xăng, cốc thứ hai đựng nước, khuấy nhẹ (Hình 6.2, SGK tr. 135)Cho vµi giät dÇu ¨n vµo:Cèc1: ®ùng x¨ng.Cèc 2: ®ùng n­íc.KhuÊy nhÑ, quan s¸t hiÖn t­îng ?HiÖn t­îng: + X¨ng hoµ tan ®­îc dÇu ¨n + N­íc kh«ng hoµ tan ®­îc dÇu ¨n.Ta nãi : + X¨ng lµ dung m«i cña dÇu ¨n+ N­íc kh«ng lµ dung m«i cña dÇu ¨n DÇu ¨nN­ícX¨ngDung dÞchDÇu ¨nN­ícCèc 1Cèc 2 dung dÞch. không phải là dung dÞch. Tiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH Qua hai thí nghiệm trên nước là dung môi của rất nhiều chất, nhưng nuớc có là dung môi của tất cả các chất không? - Không Các em hãy quan sát 2 thí nghiệm trên do các thầy, cô ở phòng thí nghiệm thực hiện.Thí nghiệmTiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH Thế nào là dung môi? Thế nào là chất tan? Thế nào là dung dịch?- Dung môi là chất có khả năng hoà tan chất khác để tạo thành dung dịch.- Chất tan là chất bị hoà tan trong dung môi.- Dung dịch là hỗn hợp đồng nhất của dung môi và chất tan.- Dung môi là chất có khả năng hoà tan chất khác để tạo thành dung dịch. - Chất tan là chất bị hoà tan trong dung môi. - Dung dịch là hỗn hợp đồng nhất của dung môi và chất tan.Tiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH- Dung môi là chất có khả năng hoà tan chất khác để tạo thành dung dịch. - Chất tan là chất bị hoà tan trong dung môi. - Dung dịch là hỗn hợp đồng nhất của dung môi và chất tan.II/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀII/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀ  Thí nghiệm: Cho dần dần và liên tục đường vào cốc nước, khuấy nhẹ (Hình 6.3, SGK tr. 136)Cho dÇn dÇn vµ liªn tôc ®­êng vµo cèc n­íc, khuÊy nhÑQuan s¸t hiÖn t­îng ?2.HiÖn t­îng: ë giai ®o¹n ®Çu ta ®­îc dung dÞch ®­êng, dung dÞch nµy vÉn cã thÓ hßa tan thªm ®­êngë giai ®o¹n sau ta ®­îc mét dung dÞch ®­êng kh«ng thÓ hßa tan thªm ®­êng *NhËn xÐt :Ta nãi dung dÞch ®­êng ch­a b·o hßa.Ta nãi dung dÞch ®­êng b·o hßa.§­êngN­ícGiai ®o¹n ®Çu§­êng kh«ng tanDung dÞch b·o hoµGiai ®o¹n sauDung dÞch ch­a b·o hoµN­íc ®­êngTiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH Mục đích thí nghiệm này cho ta biết điều gì? Một dung dịch gọi là bão hoà hay chưa bão hoà phải luôn luôn gắn liền với một nhiệt độ xác định. Kết luận: Ở một nhiệt độ xác định:- Dung dịch chưa bão hoà là - Dung dịch bão hoà là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan. dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan. Ở một nhiệt độ xác định: - Dung dịch chưa bão hoà là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan. - Dung dịch bão hoà là dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan. - Dung môi là chất có khả năng hoà tan chất khác để tạo thành dung dịch. - Chất tan là chất bị hoà tan trong dung môi. - Dung dịch là hỗn hợp đồng nhất của dung môi và chất tan.II/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀII/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀTiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH Ở một nhiệt độ xác định: - Dung dịch chưa bão hoà là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan. - Dung dịch bão hoà là dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan. II/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀIII/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN?III/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN?  Thí nghiệm 1 (GV làm trực tiếp trên lớp): Cho 5 gam muối ăn (NaCl) như nhau vào 2 cốc thuỷ tinh có cùng thể tích nước là 100 ml. Cốc thứ 1 khuấy nhẹ, cốc thứ 2 không khuấy. Quan sát lượng muối ăn còn lại trong mỗi cốc như thế nào? Cốc nào tan nhanh hơn?- Cốc thứ 1: muối ăn (NaCl) bị hoà tan nhanh hơn.Tiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH Ở một nhiệt độ xác định: - Dung dịch chưa bão hoà là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan. - Dung dịch bão hoà là dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan. II/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀIII/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN?III/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN?  Thí nghiệm 2 (GV làm trực tiếp trên lớp): Cho 5 gam muối ăn (NaCl) như nhau vào 2 cốc thuỷ tinh có cùng thể tích nước là 100 ml. Cốc thứ 1 đun nóng, cốc thứ 2 ở nhiệt độ phòng. Quan sát lượng muối ăn còn lại trong mỗi cốc như thế nào? Cốc nào tan nhanh hơn?- Cốc thứ 1: muối ăn (NaCl) bị hoà tan nhanh hơnTiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH Ở một nhiệt độ xác định: - Dung dịch chưa bão hoà là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan. - Dung dịch bão hoà là dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan. II/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀIII/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN?III/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN?  Thí nghiệm 3 (GV làm trực tiếp trên lớp): Cho 5 gam muối ăn (NaCl) như nhau, một để nguyên, một được nghiền nhỏ cho vào 2 cốc thuỷ tinh có cùng thể tích nước là 100 ml. Cốc thứ 1 muối ăn được nghiền nhỏ, cốc thứ 2 muối ăn để nguyên. Quan sát lượng muối ăn còn lại trong mỗi cốc như thế nào? Cốc nào tan nhanh hơn? Cốc thứ 1: muối ăn (NaCl) bị hoà tan nhanh hơnTiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH Ở một nhiệt độ xác định: - Dung dịch chưa bão hoà là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan. - Dung dịch bão hoà là dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan. II/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀIII/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN?III/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN? Các em hãy quan sát thí nghiệm mô phỏng và hãy cho biết muốn quá trình hoà tan xảy ra nhanh, ta thực hiện các biện pháp nào?Tr­êng hîp 1(KhuÊy ®Òu)(§un nãn)(NghiÒn nhá) (§Ó yªn)H·y quan s¸t thÝ nghiÖm m« pháng trªn vµ cho biÕt: Nh÷ng tr­êng hîp nµo gióp cho qu¸ tr×nh hßa tan chÊt r¾n trong n­íc x¶y ra nhanh h¬n ?N­ícChÊt r¾nChó thÝch:L­îng n­íc, l­îng chÊt r¾n cã trong mçi cèc nh­ nhau:ThÝ nghiÖm m« pháng:+ KhuÊy dung dÞch + §un nãng dung dÞch+ NghiÒn nhá chÊt r¾nTr­êng hîp 2Tr­êng hîp 3Tr­êng hîp 4Tiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCHII/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀIII/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN?III/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN? Vì sao những biện pháp trên lại có tác dụng thúc đẩy nhanh quá trình hoà tan chất rắn trong nước? - Vì các biện pháp khuấy dung dịch, đun nóng dung dịch và nghiền nhỏ chất rắn là nhằm gia tăng sự va chạm giữa bề mặt của chất rắn với các phân tử nước.  Muốn chất rắn tan nhanh trong nước, ta thực hiện 1, 2 hoặc cả 3 biện pháp sau: - Khuấy dung dịch. - Đun nóng dung dịch. - Nghiền nhỏ chất rắn.Tiết 60 DUNG DỊCHI/ DUNG MÔI – CHẤT TAN – DUNG DỊCH - Dung môi là chất có khả năng hoà tan chất khác để tạo thành dung dịch. 	- Chất tan là chất bị hoà tan trong dung môi. 	- Dung dịch là hỗn hợp đồng nhất của dung môi và chất tan.II/ DUNG DỊCH CHƯA BÃO HOÀ, DUNG DỊCH BÃO HOÀ Ở một nhiệt độ xác định: 	- Dung dịch chưa bão hoà là dung dịch có thể hoà tan thêm chất tan. 	- Dung dịch bão hoà là dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan. III/ LÀM THẾ NÀO ĐỂ QUÁ TRÌNH HOÀ TAN CHẤT RẮN TRONG NƯỚC XẢY RA NHANH HƠN? Muốn chất rắn tan nhanh trong nước, ta thực hiện 1, 2 hoặc cả 3 biện pháp sau: 	- Khuấy dung dịch. 	- Đun nóng dung dịch. 	- Nghiền nhỏ chất rắn.KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ Hãy khoanh tròn vào một chữ A hoặc B, C, D đứng trước phương án chọn đúng.1/ Dung dịch là hỗn hợp:A. Của chất rắn trong chất lỏngB. Của chất khí trong chất lỏngC. Đồng nhất của chất rắn và dung môiD. Đồng nhất của dung môi và chất tan 2/ Trộn 1 ml rượu etylic (cồn) với 10 ml nước cất:A. Chất tan là rượu etylic, dung môi là nướcB. Chất tan là nước, dung môi là rượu etylicC. Nước hoặc rượu etylic có thể là chất tanD. Cả hai chất nước và rượu etylic vừa là chất tan, vừa là dung môiDAH­íng dÉn vÒ nhµ Học bài theo nội dung bài học. Làm bài tập 3, 4 SGK trang 138. Chuẩn bị Bài 41: “Độ tan của một chất trong nước” trước ở nhà.XIN ch¢N THµNH C¶M ¬NC¸C THÇY C¤ GI¸O vµ c¸c em häc sinh