Bài giảng Vật lý 11 - Bài 26: Khúc xạ ánh sáng

Bài 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG Hãy quan sát một số hình ảnh và thí nghiệm mô phỏng sau đây, cho nhận xét? Hình vẽ đường truyền tia sáng khi qua mặt phân cách giữa hai môi trường nước và không khí * SI: tia tói; I: điểm tới * NIN’: pháp tuyến với mặt phân cách tại I * IR: tia khúc xạ * i: góc tới; r: góc khúc xạ. * Mặt phẳng làm bởi tia tới với pháp tuyến được gọi là mặt phẳng tới. S I N R N’ i r I Sự khúc xạ ánh sáng 1.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng Định nghĩa: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng chùm tia sáng bị đổi phương đột ngột khi truyền qua mặt phân cách hai môi trường truyền ánh sáng. S R r i S S R R THÍ NGHIỆM 26.3 Kết quả thí nghiệm và xử lý số liệu - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (tạo bởi tia tới và pháp tuyến) và ở bên kia pháp tuyến so với tia tới. - Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi: 2.Định luật khúc xạ ánh sáng II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG 1. Chiết suất tỉ đối: - Nếu n21 > 1 thì r i : Tia khúc xạ bị lệch xa pháp tuyến hơn. Ta nói môi trường chứa tia khúc xạ chiết quang hơn môi trường chứa tia tới. Ta nói môi trường chứa tia khúc xạ chiết quang kém môi trường chứa tia tới. 2. Chiết suất tuyệt đối Chiết suất tuyệt đối (thường gọi tắt là chiết suất) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không. Kết luận: a. Chiết suất của chân không bằng 1. b. Chiết suất của không khí bằng 1,000293. Dạng đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của sinr vào sini Nhận xét: sini = asinr Định luật khúc xạ ánh sáng dạng đối xứng n1sini = n2sinr Cho ánh sáng truyền từ nước ra không khí và quan sát đường truyền của tia sáng và rút ra nhận xét  S I n1 n2 R K J IIITÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó. Đây là tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng. Tính thuận nghịch này biểu hiện ở sự truyền thẳng và phản xạ. Vậy: ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó. S I S’ S I R CỦNG CỐ Hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Định luật khúc xạ ánh sáng. Chiết suất tuyệt đối của môi trường. Tính thuận nghịch về chiều truyền ánh sáng. Câu hỏi: Khi góc tới tăng 2 lần thì góc khúc xạ a. Tăng 2 lần. b. Giảm 2 lần. c. Tăng 4 lần. d. Chưa đủ dữ kiện để xác định.