Bài giảng Vật lý 12 - Tiết 15, Bài 9: Sóng dừng

H× Tiết 15 Bài 9 I. SÖÏ PHAÛN XAÏ SOÙNG Xeùt thí nghiệm moät soùng truyeàn treân moät sôïi daây ñaøn hoài caêng thaúng töø ñaàu P ñeán Q, ñaàu Q gaén vaøo moät ñieåm coá ñònh 1.Phản xạ của soùng treân vật cản cố định Quan saùt hieän töôïng (soùng chaïy) Quan saùt hieän töôïng (soùng chaïy) Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Quan saùt hieän töôïng (so saùnh) Q P Soùng tôùi Soùng phaûn xaï Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Q P Q P Soùng tôùi Soùng phaûn xaï Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Q P I. SÖÏ PHAÛN XAÏ SOÙNG Moät soùng truyeàn töø P ñeán Q goïi laø soùng tôùi. Sau ñoù soùng truyeàn ngöôïc laïi töø Q veà P goïi laø soùng phaûn xaï: Soùng phaûn xaï taïi Q cuøng phöông, cuøng taàn soá vaø li ñoä ngöôïc daáu vôùi soùng tôùi taïi Q: u’Q=-uQ 1.Phản xạ của soùng treân vật cản cố định Vậy: - Bieán daïng bò ñoåi chieàu - Khi phản xạ treân vật cản cố định,soùng phản xạ luoân luoân ngược pha với soùng tới ở điểm phản xạ Q P I.SỰ PHẢN XẠ CỦA SOÙNG A B Ñoái vôùi daây coù moät ñaàu coá ñònh moät ñaàu töï do 2.Phản xạ của soùng treân vật cản tự do Q P P Q 2.Trên dây có một đầu cố định (nút) một đầu tự do (bụng) Vậy: - Bieán daïng khoâng bò ñoåi chieàu - Khi phản xạ treân vật cản töï do,soùng phản xạ luoân luoân cuøng pha với soùng tới ở điểm phản xạ II. SÓNG DỪNG 1) Khảo sát sự tạo thành sóng dừng trên dây Sóng phản xạ Sóng tới  Xét một sóng truyền trên một dây đàn hồi căng thẳng từ đầu P đến Q. Đầu Q gắn vào một điểm cố định  Sóng tới: truyền từ P đến Q  Sóng phản xạ : truyền từ Q đến P II. SÓNG DỪNG 1) Khảo sát sự tạo thành sóng dừng trên dây Sóng phản xạ Sóng tới Trên dây nếu sóng tới và sóng phản xạ là hai sóng kết hợp và truyền theo cùng một phương thì có thể giao thoa với nhau.Kết quả trên dây xuất hiện những điểm luôn luôn đứng yên (nút) và những điểm luôn luôn dao động với biên độ cực đại (bụng). II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng chaïy) II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng chaïy) II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (so saùnh) Q P Soùng tôùi Soùng phaûn xaï II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Q P Q P Soùng tôùi Soùng phaûn xaï II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Q P Q P Soùng tôùi Soùng phaûn xaï II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Q P Q P II. SOÙNG DÖØNG Quan saùt hieän töôïng (soùng döøng) Q P II. SÓNG DỪNG 1) Khảo sát sự tạo thành sóng dừng trên dây  Định nghĩa sóng dừng: Là sóng truyền trên sợi dây trong trường hợp xuất hiện: + Những nút :là điểm luôn luôn đứng yên + Những bụng: là điểm luôn luôn dao động với biên độ cực đại Chú ý: trong cả hai trường hợp ta luôn có 2.Điều kiện để có sóng dừng trên dây a.Trên dây có hai đầu cố định ( 2 điểm cố định là 2 nút ) Chiều dài dây bằng số nguyên lần của nửa bước sóng K = 1, 2, 3 ….. k=số bụng=> số nút=k+1 P P Q b.Trên dây có một đầu cố định (nút) một đầu tự do (bụng) Chiều dài dây bằng số lẻ lần K = 0, 1, 2, 3 … Q Số nút=số bụng=k+1 CỦNG CỐ - BÀI TẬP 1.Chọn câu đúng. Tại điểm phản xạ thì sóng phản xạ : A. Luôn ngược pha với sóng tới B. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là cố định C. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là tự do D.Cùng pha với sóng tới nếu vật cản là cố định 2. Chọn câu đúng Trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng cách giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp bằng : A. Một bước sóng B. Hai bước sóng C. Một nửa bước sóng D. Một phần tư bước sóng Hai đầu cố định chiều dài dây b. 4. Trên một sợi dây dài 1,2 m có một hệ sóng dừng .Kể cả hai đầu dây , thì trên dây có tất cả bốn nút .Biết tốc độ truyền sóng trên dây là v = 80 m/s. tính tần số và chu kỳ dao động của sóng Bài giải Vì dây có hai đầu cố định nên :