Bài giảng Vật lý Lớp 7 - Tiết 14, Bài 13: Môi trường truyền âm - Trường THCS Nam Hà

Môn: VẬT LÍ 7 
TRƯỜNG THCS NAM HÀ 
Chào mừng quý thầy cô về dự giờ 
Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa người ta thường làm gì? Tại sao? 
TIẾT 14 
MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM 
Môi trường truyền âm: 
Thí nghiệm: 
1. Sự truyền âm trong chất khí 
 * KL. Càng xa nguồn âm thì độ to của âm................. 
càng giảm 
Khi ta nghe đài thì âm đã truyền qua không khí đến tai ta. 
? Lấy VD về sự truyền âm trong chất khí. 
Em nghe cô giáo giảng bài âm đã truyền qua không khí . 
2. Sự tryền âm trong chất rắn. 
Thí nghiệm: 
Bạn A gõ nhẹ đầu bút chì xuống mặt một đầu bàn, sao cho bạn B đứng ở cuối bàn không nghe thấy tiếng gõ, còn bạn C áp tai xuống mặt bàn. 
Gõ nhẹ đầu bút chì xuống mặt bàn 
Không nghe thấy tiếng gõ 
Nghe thấy tiếng gõ 
Gõ nhẹ đầu bút chì xuống mặt bàn. 
Nghe thấy tiếng gõ 
Không nghe thấy tiếng gõ 
Âm truyền đến tai bạn C qua môi trường nào khi nghe thấy tiếng gõ? 
Âm truyền đến tay bạn C qua môi trường rắn. 
C3 
Gõ nhẹ đầu bút chì xuống mặt bàn. 
Nghe thấy tiếng gõ 
Không nghe thấy tiếng gõ 
KL : Chất rắn có truyền được âm. 
Chất rắn có truyền được âm hay không ? 
Gõ nhẹ đầu bút chì xuống mặt bàn. 
Nghe thấy tiếng gõ 
Không nghe thấy tiếng gõ 
Em hãy so sánh sự truyền âm trong chất rắn và chất khí? 
Chất rắn truyền âm tốt hơn không khí 
3. Sự truyền âm trong chất lỏng. 
Thí nghiệm: 
Đặt nguồn âm vào một bình nước và lắng tai để nghe được âm phát ra. 
Có nghe thấy âm thanh không? 
Em kết luận được điều gì? 
Âm có thể truyền đi trong môi trường chất lỏng 
Nước 
Thuỷ tinh 
Tai 
Trong thí nghiệm này, âm được truyền đến tai qua những môi trường nào? 
Âm truyền đến tai qua những môi trường: lỏng, rắn, khí. 
C4 
Không khí 
(lỏng) 
(rắn) 
? Lấy VD về sự truyền âm trong chất lỏng. 
4. Âm có thể truyền được trong chân không hay không? 
Thí nghiệm: 
Đặt điện thoại trong bình thuỷ tinh kín. Cho chuông kêu rồi hút dần không khí trong bình ra. 
MÔI TRƯỜNG CHÂN KHÔNG LÀ GÌ? 
Kết quả thí nghiệm chứng tỏ điều gì? 
 Âm không thể truyền qua môi trường chân không 
C5 
Vậy nếu không có các dụng cụ để hút chân không, thì phải tiến hành thí nghiệm như thế nào? 
 Kết luận: 
rắn, lỏng, khí 
chân không 
nhỏ 
xa 
Âm có thể truyền qua những môi trường như .............. ........ và không thể truyền 
 qua ..................... 
Ở các vị trí càng ............. nguồn âm thì âm nghe càng ............. 
(gần) 
(to) 
5. Vận tốc truyền âm 
 Trong các môi trường khác nhau, âm truyền đi với vận tốc khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. 
 Bảng dưới đây cho biết vận tốc truyền âm trong một số chất ở 20 0 C 
Không khí 
Nước 
Thép 
340 m/s 
1500 m/s 
6100 m/s 
Hãy so sánh vận tốc truyền âm trong không khí, nước và thép. 
 Vận tốc truyền âm trong thép lớn hơn trong nước, trong nước lớn hơn trong không khí. 
Vậy, vận tốc truyền âm của các chất rắn, lỏng, khí như thế nào? 
KL: Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí. 
C6 
II. Vận dụng 
Hãy trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài? 
Ngày xưa để phát hiện tiếng vó ngựa người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Tại sao? 
Vì mặt đất truyền âm nhanh hơn không khí nên ta nghe được tiếng vó ngựa từ xa khi áp tai sát mặt đất. 
C9 
	TL: Các nhà du hành vũ trụ không thể nói chuyện với nhau một cách bình thường được vì giữa họ bị ngăn cách bởi chân không bên ngoài bộ áo, mũ giáp bảo vệ 
C10 
Khi ở ngoài khoảng không (chân không) các nhà du hành vũ trụ có thể nói chuyện với nhau một cách bình thường như khi họ ở trên mặt đất được không? Tại sao? 
 Vào 21h33 ’ ngày 23/7/1980 t ừ sân bay vũ trụ quốc tế Liên Xô, nhà du hành vũ trụ Việt Nam Phạm Tuân và 1 nhà du hành vũ trụ Liên Xô đã thực hiện thành công chuyến bay vào vũ trụ trên tàu Liên hợp 37 và trở về Trái đất lúc 18h15 ngày 31/7/1980. 
	Em có biết, người Việt Nam đầu tiên đặt chân lên mặt trăng là ai không? 
CỦNG CỐ 
Câu 1:Âm có thể truyền qua những môi trường nào và không thể truyền qua môi trường nào? 
- Âm có thể truyền qua những môi trường như rắn, lỏng, khí và không thể truyền qua chân không. 
CỦNG CỐ 
Câu 2 :Hãy so sánh vận tốc truyền âm của các chất khí, lỏng, rắn? 
Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí. 
HOẠT ĐỘNG NHÓM 
BÀI TẬP 
1. Âm KHÔNG thể truyền qua môi trường nào sau đây ? 
Tầng khí quyển bao quanh Trái đất 
Tường bê tông 
Nước biển 
Khoảng chân không 
A 
B 
C 
D 
Đúng rồi 
Sai 
 rồi 
Sai 
 rồi 
Sai 
 rồi 
2. Sự truyền âm có đặc tính nào ? 
Truyền được trong tất cả các môi trường kể cả môi trường chân không 
Truyền trong môi trường chất khí là nhanh nhất 
Truyền trong môi trường chân không là nhanh nhất 
Truyền được trong môi trường rắn, lỏng khí và không truyền được trong môi trường chân không 
A 
B 
D 
C 
Đúng rồi 
Sai 
 rồi 
Sai 
 rồi 
Sai 
 rồi 
BÀI TẬP 
3. Khi đi câu cá cần đi nhẹ và giữ yên lặng vì : 
Những người đi câu cá là những người nhẹ nhàng 
Cá nghe được âm thanh truyền qua đất trên bờ và nước sẽ bơi đi chỗ khác 
Cá nghe được âm thanh truyền qua không khí và bơi đi chỗ khác 
Những người đi câu cá là những người thích sự yên lặng 
A 
D 
C 
B 
Đúng rồi 
Sai 
 rồi 
Sai 
 rồi 
Sai 
 rồi 
BÀI TẬP 
BÀI TẬP 
 4. Kết luận nào sau đây là đúng ? 
Vận tốc âm truyền trong chất khí lớn hơn trong chất lỏng, nhỏ hơn trong chất rắn. 
Vận tốc âm truyền trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí, nhỏ hơn trong chất rắn. 
Vận tốc âm truyền trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, nhỏ hơn trong chất khí. 
Vận tốc âm truyền trong chất khí lớn hơn trong chất lỏng, lớn hơn trong chất rắn. 
A 
B 
C 
D 
Đúng rồi 
Sai 
 rồi 
Sai 
 rồi 
Sai 
 rồi 
5. Nếu nghe thấy tiếng sét sau 3 giây kể từ khi nhìn thấy chớp, các em có thể biết được khoảng cách từ nơi mình đứng đến chỗ sét đánh là bao nhiêu không ? 
Vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s. 
BÀI TẬP 
Do đó: S = v.t = 340.3 = 1020m 
Nếu nghe thấy tiếng sét sau 3 giây kể từ khi nhìn thấy chớp, khoảng cách từ nơi mình đứng đến chỗ sét đánh là 1020m. 
Bài giải: 
DẶN DÒ 
- Về nhà học thuộc bài. 
- Làm các bài tập SBT. 
- Đọc phần có thể em chưa biết. 
 Nghiên cứu bài 
“Phản xạ âm – tiếng vang” 
Tiếng sét và tia chớp được tạo ra gần như cùng một lúc, nhưng ta thường nhìn thấy chớp trước khi nghe thấy tiếng sét. Hãy giải thích. 
Ánh sáng truyền trong không khí nhanh hơn âm thanh rất nhiều. Chính vì vậy thời gian để tiếng sét truyền đến tai ta dài hơn ánh sáng truyền đến mắt ta nên ta thường nhìn thấy chớp trước khi nghe thấy tiếng sét. 
Vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s 
vận tốc truyền ánh sáng trong không khí là 300 000km/s 
Mặt đất là chất rắn. 
Vận tốc truyền âm trong chất rắn nhanh hơn không khí rất nhiều. 
Thói quen của chó do tổ tiên chúng truyền lại. Tổ tiên của chó là chó sói. Nó ăn thịt các động vật khác, nhưng cũng có loài ăn nó. Vì vậy, chó sói phải rất cảnh giác. Khi ngủ, nó bao giờ cũng áp tai xuống đất, chỉ cần nghe thấy tiếng động gì là tỉnh ngay lập tức. 
Tại sao chó áp sát tai xuống đất khi ngủ? 
 Có ý kiến cho rằng, tất cả các chất rắn đều truyền âm tốt. Theo em nói như vậy có chính xác không? Tại sao? 
Bài 13: MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM