Chẩn đoán phân biệt bệnh cúm gia cầm và newcastle ở gà trong thực tế sản xuất

ChÈn ®o¸n ph©n biÖt bÖnh Cóm gia cÇm vµ Newcastle ë gµ trong thùc tÕ sản xuÊtSo s¸nh ®Æc ®iÓm dÞch tÔ häcC¸c chØ sè dÞch tÔ cÇn theo dâiBÖnh cóm gia cÇm thÓ (HPAI) ®éc lùc caoBÖnh NewcastleCăn nguyªn g©y bÖnh Virut thuéc hä OrthomyxoVirutVirut thuéc hä MyxoVirut cã cïng nguån gèc víi Virut Cóm Tuæi m¾c bÖnh TÊt cả c¸c løa tuæi trªn ®Òu cã thÓ m¾c bÖnh song phæ biÕn nhÊt lµ ë gµ tõ 4-64 tuÇn tuæi (tøc lµ tõ 22-450 ngµy tuæi) BÖnh xảy ra kh«ng phô thuéc vµo tuæi cña gµ (tøc lµ cã thÓ xảy ra bÊt cø lóc nµo)Mïa vô Xảy ra quanh năm, nh­ng dÔ bïng ph¸t vµo mïa ®«ng, xu©n(kh«ng phô thuéc vµo mïa vô khÝ hËu)Xảy ra quanh năm nh­ng dÔ bïng ph¸t vµo mïa ®«ng, xu©n(kh«ng phô thuéc vµo mïa vô khÝ hËuLo¹i gia cÇm bÞ bÖnh Gia cÇm, thñy cÇm vµ hoang cÇm,loµi l«ng vò: gµ, ngan, vÞt, cót có, vÑt, khiÕu, s¸o, chim sÎ, cß, v¹c, le le, mång mångvÞt , ngçng trêiChØ cã loµi gµ, thuéc gia cÇm vµ hoang cÇm: Gµ, cót, bå c©u, ®µ ®iÓu, chim sÎ, s¸o, vÑt, khiÕusong Newcastle kh«ng thÊy ë loµi thñy cÇm(vÞt, ngan, ngçng, le le, mång, kÐt, v¹c, vÞt trêi)TÝnh chÊt dÞch DÞch nguy hiÓm, d¹ng ph¸t nhanh, m¹nh vµ điển hinhDÞch nguy hiÓm vµ cã ba thÓ dÞch: ph¸t nhanh, ph¸t chËm vµ kh«ng ®iÓn hinhSo s¸nh triÖu chøng l©m sµngBÖnh Cóm thÓ ®éc lùc cao HPAIBÖnh Newcastle1. ThÓ hiÖn bÖnh Qu¸ cÊp tÝnh (2003 - 2007)CÊp tÝnh (2007 - 2009)CÊp tÝnh (d¹ng ph¸t nhanh)D­íi cÊp(d¹ng ph¸t trung bình)M·n tÝnh kh«ng ®iÓn hình(d¹ng ph¸t chËm)2. C¸c biÓu hiÖn sèt- Sèt cao, chảy n­íc m¾t, n­íc mòi- Mµo tÝch th©m, phï nÒ, s­ng phï ®Çu tr­íc 2008 rÊt phæ biÕn thì nay Ýt thÊy phï nÒ mµo tÝch mµ thÊy phæ biÕn lµ mµo th©m, tôt vµ quăn l¹i - Sèt cao, chảy n­íc m¾t, n­íc mòi,miÖng-Mµo tÝch kh«ng s­ng, kh«ng phï nÒ mµ chØ th©m, tôt xuèng vµ quăn l¹i Tiªu hãa- Chảy d·i, diÒu chøa nhiÒu thøc ăn kh«ng tiªuChảy d·i, diÒu chøa nhiÒu h¬i hoÆc thøc ăn kh«ng tiªuH« hÊp - Ho hen. Tr­íc ®©y hay bÞ ng¹t, vảy má kh¹c ®êm lÉn m¸u, nay ho hen sÆc khoÑt gièng nh­ CRD- BÖnh l©y lan nhanh- ThÓ cÊp tÝnh: ñ rò, buån ngñ khã thë vµ ng¹t. Vïng häng cã mµng giả- ThÓ d­íi cÊp; ho hen, loÆc xoÆc kÌm theo tiÕng “toãc” miÖng hÐ më ®Ó hÝt khÝ - ThÓ m·n tÝnh hoÆc kh«ng ®iÓn hình: Trong ®µn cã nhiÒu gµ ho hen vµ gÇy dÇn,chÕt rải r¸cThÇn kinhGµ èm, l­êi vËn ®éng, hay n»m. NhiÒu gµ ®i run rÈy, ®i kh«ng vững hoÆc co giËt ®Çu vµ cæ Gµ bÞ bÖnh tô ®èng vµo gãc chuång hoÆc ®øng lÎ loi m¾t nh¾m nghiÒn, b¹i ch©n, bai c¸nh hoÆc ngoÑo ®Çu, ngoÑo cæTình tr¹ng ®µn gµ Tr­íc ®©y thÓ tr¹ng ®µn gµ suy sôp nhanh chÕt trong 2-3 ngµy thì nay phải sau 7-10 ngµy thËm chÝ kÐo dµi 2-3 tuÇn (møc ®é suy sôp giảm dÇn tõ rÊt khèc liÖt, ®Õn kÐo dµi)+ThÓ cÊp: ThÓ tr¹ng ®µn gµ xÊu ®i nhanh chãng +ThÓ d­íi cÊp: 7-15 ngµy sau khi ph¸t bÖnh ®µn míi suy sôp+ThÓ kh«ng ®iÓn hình: thÓ tr¹ng ®µn gµ rÊt Ýt bÞ thay ®æi trong 2-3 tuÇn ®Çu. đµn gµ vÉn ăn uèng bình th­êng nh­ng ngµy nµo còng thÊy gµ chÕt, chÕt rải r¸c.Møc ®é ăn- Tr­íc ®©y giảm ăn råi bá ăn h¼n trong 1-2 ngµy. Nay ®µn gµ vÉn ăn, nh­ng những con èm thì giảm ăn bá ăn råi chÕt trong khi cả ®µn hÇu hÕt vÉn ®ang ăn (ăn cø ăn vµ èm cø èm råi chÕt cø chÕt)+ThÓ cÊp: đµn gµ bá ăn ngay sau khi ph¸t+ThÓ d­íi cÊp:giảm ăn tõ tõ +ThÓ kh«ng ®iÓn hình: ®µn gµ vÉn ăn uèng bình th­êng nh­ng những con èm giảm ăn dÇn råi suy nh­îc m¹nh dÉn ®Õn chÕt.Tiªu chảyC¸c d¹ng tiªu chảy th­êng thÊy ph©n lo·ng cã mµu tr¾ng cã lóc cã mµu vµng, lóc cã mµu xanh tr¾ng hoÆc mµu xanhTiªu chảy ph©n xanh, xanh tr¾ngSinh sảnGiảm ®Î m¹nh vµ t¾t ®Î hoµn toµn chØ sau 2-4 ngµy bÞ bÖnh Giảm ®Î tõ tõ cã nhiÒu trøng non dÔ vì, vá mÒmXuÊt huyÕt d­íi da, niªm m¹c c¬ quan nhìn tõ ngoµi XuÊt huyÕt d­íi da èng ch©n, kÏ ch©n vµ niªm m¹c hËu m«n thÊy rÊt phæ biÕn tr­íc kia thì nay ë møc ®é nhÑ vµ khã ph©n biÖt Kh«ng cã xuÊt huyÕt d­íi da, kÏ ngãn ch©n vµ èng ch©n.ë thÓ cÊp vµ d­íi cÊp thÊy xuÊt huyÕt niªm m¹c hËu m«n.So s¸nh biÕn ®æi bÖnh lý - BÖnh tÝch ®¹i thÓc¬ quan theo dâiBÖnh CómBÖnh NewcastleMµo tÝchXuÊt huyÕt d­íi da èng ch©n vµ kÏ ngãn ch©n, xuÊt huyÕt, ho¹i tö mµo tÝchKh«ng cã Niªm m¹c hËu m«nXuÊt huyÕt víi c¸c møc ®é rÊt kh¸c nhauXuÊt huyÕt víi c¸c møc ®é rÊt kh¸c nhauC¬ ®ïi, c¬ ngùcXuÊt huyÕt c¬ ®ïi, c¬ ngùc vµ mì ®ïiKh«ng cãMì ®ïi, mì bông, mì vµnh timXuÊt huyÕt mì bông, mì ®ïi, mì vµnh timKh«ng cãMµng treo ruétXuÊt huyÕt mµng treo ruét Kh«ng cãBuång trøngBuång trøng bÞ xung huyÕt, vì trøng non, viªm phóc m¹cXung huyÕt buång trøng, vì trøng non, viªm phóc m¹c èng dÉn trøngViªm xuÊt huyÕt èng dÉn trøngViªm xuÊt huyÕt èng dÉn trøngTinh hoµnXung huyÕt tinh hoµnXung huyÕt tinh hoµnPhæiXung vµ tô huyÕt nÆng Xung vµ tô huyÕt víi c¸c møc ®é kh¸c nhau Tim- Tim b¬i trong bao dÞch thÈm xuÊt ®Æc mµu vµng- XuÊt huyÕt bao tim, c¬ tim, mì vµnh timKh«ng cã biÕn ®æiMµng x­¬ng lång ngùc XuÊt huyÕt mµng x­¬ng lång ngùcKh«ng cã biÕn ®æiThanh khÝ quản Viªm xuÊt huyÕt thanh khÝ quản, cã nhÇy ®êm d·i lÉn m¸u ë vïng häng khÝ quảnXuÊt huyÕt thanh khÝ quản cã nhÇy vµ ®êm d·i nh­ng kh«ng lÉn m¸u C¬ quan tiªu hãa Viªm xuÊt huyÕt toµn bé ®­êng tiªu hãa tõ d¹ dµy tuyÕn, t¸ trµng, ruét non, van håi manh trµng, niªm m¹c hËu m«n Viªm xuÊt huyÕt toµn bé ®­êng tiªu hãa tõ d¹ dµy tuyÕn, t¸ trµng, ruét non, van håi manh trµng, niªm m¹c hËu m«n kÌm thªm viªm loÐt ho¹i tö.Tói FabriciusBÞ viªm s­ngKh«ng biÕn ®æi GanViªm xuÊt huyÕt d­íi mµng ganKh«ng biÕn ®æi ThËn BÞ viªm xung huyÕt hoÆc xuÊt huyÕt Kh«ng cã biÕn ®æiL¸chL¸ch bÞ xung huyÕtKh«ng cã biÕn ®æi