Chuyên đề Dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng môn khoa học

DẠY HỌC THEO CHUẨNBỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYấN Hẩ 2009CÁC MễN ÍT TIẾTDate1MễN KHOA HỌCDẠY HỌC THEO CHUẨNDate2MỤC TIấU MễN KHOA HỌC LỚP 4, 5 1. Giỳp HS cú một số kiến thức cơ bản ban đầu về : Sự trao đổi chất, nhu cầu dinh dưỡng và sự sinh sản, lớn lờn của cơ thể người. Cỏch phũng trỏnh một số bệnh thụng thường và bệnh truyền nhiễm. Sự trao đổi chất, sinh sản của thực vật, động vật. Đặc điểm và ứng dụng của một số chất, một số vật liệu và dạng năng lượng thường gặp trong đời sống sản xuất.Date32. Bước đầu hỡnh thành và phỏt triển những kĩ năng: Ứng xử thớch hợp trong cỏc tỡnh huống cú liờn quan đến vấn đề sức khỏe của bản thõn, gia đỡnh và cộng đồng. Quan sỏt và làm một số thớ nghiệm thực hành khoa học đơn giản gần gũi với đời sống sản xuất. Nờu thắc mắc, đặt cõu hỏi trong quỏ trỡnh học tập, biết tỡm thụng tin để giải đỏp. Biết diễn đạt những hiểu biết bằng lời núi, bài viết, hỡnh vẽ, sơ đồ. Phõn tớch, so sỏnh, rỳt ra những dấu hiệu chung và riờng của một số sự vật hiện tượng đơn giản trong tự nhiờn.MỤC TIấU MễN KHOA HỌC LỚP 4, 5 Date43. Hỡnh thành và phỏt triển những thỏi độ hành vi : Tự giỏc thực hiện cỏc quy tắc vệ sinh, an toàn cho bản thõn, gia đỡnh và cộng đồng. Ham hiểu biết khoa học, cú ý thức vận dụng những kiến thức đó học vào đời sống. Yờu con người, thiờn nhiờn, đất nước, yờu cỏi đẹp. Cú ý thức hành động và bảo vệ mụi trường xung quanh.MỤC TIấU MễN KHOA HỌC LỚP 4, 5 Date5Cấu trỳc và nguyờn tắc biờn soạn chuẩn KTKN mụn: Khoa học+ Chuẩn KTKN được soạn theo kế hoạch dạy học từng khối lớp. Lớp 4, 5 cú 2 tiết / tuần, 35 tuần / năm.+ Chuẩn KTKN được soạn dựa theo cấu trỳc SGK Khoa học.+ Chuẩn KTKN trỡnh bày theo nội dung yờu cần đạt về KTKN đối với từng bài.Date6I. Hướng dẫn chung: - Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Khoa học lớp 4, 5 được biên soạn theo Chương trình GDPT cấp Tiểu học ( Ban hành theo Quyết định số 16/2006/QĐ - BGDĐT ngày 05-5-2006 của Bộ GD&ĐT), dựa theo SGK Khoa học lớp 4, 5 đang sử dụng ở các trường tiểu học trên toàn quốc. - Nội dung Yêu cầu cần đạt về kiến thức, kĩ năng cơ bản, tối thiểu yêu cầu mọi HS cần phải và có thể đạt được sau mỗi bài học.- Trong SGK có thể có những nội dung không nằm trong yêu cầu cần đạt, tuỳ vào thực tế học sinh và điều kiện về thời gian cho phép GV có thể dạy những nội dung này để mở rộng, phát triển thêm cho HS- Phần Ghi chú ghi một số gợi ý về lựa chọn thời gian và lựa chọn nội dung cho phù hợp với học sinh của mình để giờ học nhẹ nhàng, hiệu quả, HS đạt được Chuẩn KT - KN cơ bản.II. Hướng dẫn cụ thể: Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng môn KH ở tiểu học lớp 4 (trang 90 - 103), lớp 5 (trang 87 – 95) DẠY HỌC THEO CHUẨN KTKN MễN KHOA HỌCDate7Những lưu ý khi sử dụng tài liệu chuẩn KTKN mụn Khoa học.TuầnTờn bài dạyYC cần đạtGhi chỳ+ Yờu cầu cần đạt là những chuẩn KTKN cơ bản, tối thiểu đũi hỏi toàn bộ HS phải đạt được sau mỗi bài học.+ Phần ghi chỳ là những lưu ý về lựa chọn thời gian và nội dung cho phự hợp với đối tuợng HS để giờ học nhẹ nhàng, hiệu quả, HS đạt được chuẩn KTKN cơ bản.Date8NHỮNG LƯU í KHI SỬ DỤNG TÀI LIỆU CHUẨN KTKN MễN KHOA HỌC Khi xõy dựng kế hoạch bài học :Thứ nhất : Kế hoạch bài học cần khắc sõu những yờu cầu cơ bản của chuẩn KTKN : Đõy là yờu cầu quan trọng nhất trong việc thực hiện chuẩn cũng cú nghĩa là thực hiện chương trỡnh giỏo dục.( Vỡ chuẩn là cốt lừi chương trỡnh)	Việc xỏc định nội dung chuẩn của bài học, chọn lọc và thực hiện được cỏc PPDH, biện phỏp giỏo dục để HS đạt được chuẩn của bài học là bài học đạt được yờu cầu.Date9	Thứ hai, ngoài việc thực hiện nội dung kiến thức, kĩ năng tại cột mức độ cần đạt yờu cầu tối thiểu, bài soạn cần xỏc định nội dung và biện phỏp dạy học phự hợp cho từng nhúm đối tượng. Cụ thể là phải “ dễ húa” bằng cỏch gợi mở, dẫn dắt, làm mẫu...đối với HS yếu, HS cú hoàn cảnh khú khăn trong học tập; biết lựa chọn thời gian và nội dung cho phự hợp với đối tượng HS để giờ học diễn ra nhẹ nhàng, cú hiệu quả và đạt được chuẩn KTKN.NHỮNG LƯU í KHI SỬ DỤNG TÀI LIỆU CHUẨN KTKN MễN KHOA HỌC Khi xõy dựng kế hoạch bài học :Date10	Cỏc mạch kiến thức và hoạt động giỏo dục trong bài học đó được sắp xếp theo một trỡnh tự logic. Bởi vậy, bài soạn và hoạt đụng dạy học của GV cần nhấn mạnh vào chuẩn nhưng đồng thời phải giữ cấu trỳc cỏc nội dung kiến thức của bài học. Khi xõy dựng kế hoạch bài học và tổ chức dạy học:NHỮNG LƯU í KHI SỬ DỤNG TÀI LIỆU CHUẨN KTKN MễN KHOA HỌCDate11	Mụn Khoa học ở tiểu học là một trong bốn mụn học đỏnh giỏ bằng điểm số. Đỏnh giỏ mụn Khoa học được thực hiện theo hai hỡnh thức : Đỏnh giỏ thường xuyờn Đỏnh giỏ định kỡ.KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ MễN KHOA HỌC THEO CHUẨN KTKN	Đề kiểm tra mụn Khoa học được kết hợp hai hỡnh thức Tự luận và trắc nghiệm khỏch quan. Trong đú số cõu tự luận chiếm khoảng 10 – 20 %HèNH THỨC KIỂM TRADate12MỨC ĐỘ, NỘI DUNG KIỂM TRA MễN KHOA HỌC LỚP 4, 5KHOA 4, HỌC KỲ IKHOA 5, HỌC KỲ IKHOA 4, HỌC KỲ IIKHOA 5, HỌC KỲ IIDate13TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN1. Đỳng - Sai3. Tương ứng cặp2. Đa lựa chọn4. Điền khuyết5. Trả lời ngắnKIỂM TRA ĐÁNH GIÁ MễN KHOA HỌCCÁC KIỂU ĐỀ KIỂM TRA TNKQ MễN KHOA HỌCDate14Date15MễN LỊCH SỬ & ĐỊA LíDẠY HỌC THEO CHUẨNDate16Mục tiêu: Chương trình môn Lịch sử và Địa lí1/ Cung cấp cho học sinh một số kiến thức cơ bản, thiết thực về: 	+ Các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử tiêu biểu tương đối có hệ thống theo dòng thời gian của lịch sử Việt Nam từ buổi đầu dựng nước tới nửa đầu thế kỉ XIX. 	+ Các sự vật, hiện tượng và các mối quan hệ địa lí đơn giản ở Việt Nam, các châu lục và một số quốc gia trên thế giới. Date172. Bước đầu hình thành và rèn luyện cho học sinh các kĩ năng:Mục tiêu:+ Góp phần bồi dưỡng và phát triển ở HS: Ham học hỏi để biết về lịch sử dân tộc. Yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước. Bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và các di tích lịch sử văn hoá. + Quan sát sự vật, hiện tượng; thu thập tư liệu từ các nguồn thông tin khác nhau. Nêu thắc mắc trong quá trình học tập và chọn thông tin để giải đáp. Nhận biết đúng các sự vật, sự kiện, hiện tượng lịch sử. Trình bày kết quả nhận thức của mình...Vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn đời sống.Date18NỘI DUNG CHƯƠNG TRèNHLỊCH SỬ 4+ Buổi đầu dựng nước và giữ nước (từ khoảng 700 năm TCN đến năm 179 TCN):+ Hơn một nghìn năm đấu tranh giành lại độc lập ( từ năm 179 TCN đến thế kỷ X)+ Buổi đầu độc lập (từ năm 938 đến 1009)+ Nước Đại ViệtĐỊA Lí 4- Bản đồ- Thiên nhiênvà hoạt động sản xuất của người dân ở miền núi và trung du- Thiên nhiênvà hoạt động sản xuất của con người dân ở miền đồng bằng- Vùng biển Việt Nam, các đảo và quần đảoDate19ĐỊA Lí 5+ Địa lí Việt Nam: Tự nhiên; dân cư; kinh tế.+ Địa lí thế giới: Châu á; châu Âu; châu Phi; châu Mĩ; châu Đại dương, châu Nam Cực.LỊCH SỬ 5+ Hơn tám mươi năm chống thực dân Pháp xâm lược và đô hộ (1858-1945).+ Bảo vệ chính quyền non trẻ trường kì kháng chiến bảo vệ độc lập dân tộc. + Xây dựng Chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất đất nước (1954-1975). NỘI DUNG CHƯƠNG TRèNHDate20	Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Lịch sử và Địa lí được soạn theo chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học và các bài học trong SGK Lịch sử và Địa lí (lớp 4, lớp 5) đang được sử dụng trong các nhà trường tiểu học trên toàn quốc. Cấu trúc của tài liệu bao gồm các cột: Tuần, Bài, Yêu cầu cần đạt, Ghi chú.HƯỚNG DẪN CHUNGDate21- Cột bài bao gồm các bài học trong SGK, bài ôn tập, kiểm tra định kì cuối học kì. Nội dung ôn tập, kiểm tra cuối học kì chủ yếu là nội dung Chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình mà HS đã được học trong học kì, bởi vậy, trong mục yêu cầu cần đạt, tài liệu không nhắc lại nội dung đó. Đồng thời GV cần tham khảo SGV và bộ Đề kiểm tra học kì môn Lịch sử và Địa lí (NXB GD, 2008).- Cột yêu cầu cần đạt đối với từng bài học (tiết học) được hiểu là Chuẩn (cơ bản, tối thiểu) đòi hỏi tất cả học sinh phải đạt được.HƯỚNG DẪN CHUNGDate22	Hướng dẫn cụ thể: Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Lịch sử và Địa lí ở tiểu học lớp 4 (trang 104 - 131), lớp 5 (trang 96 - 124) - Nội dung ghi chú xác định những vấn đề cần hướng dẫn cụ thể hơn, trong đó chủ yếu là những kiến thức, kĩ năng dành cho đối tượng HS khá, giỏi. Tuy nhiên, đây chỉ là những gợi ý bước đầu, giáo viên cần phải căn cứ vào tình hình thực tế của mỗi lớp học để xây dựng những nội dung kiến thức, kĩ năng có tính “phát triển” (trong phạm vi chuẩn)dành cho đối tượng HS khá, giỏi.HƯỚNG DẪN CHUNGDate23MỘT SỐ ĐIỂM LƯU í KHI SỬ DỤNG TÀI LIỆU	Thứ nhất, bài soạn (nội dung dạy học) cần tập trung khắc sâu những yêu cầu cơ bản của chuẩn kiến thức, kĩ năng: Có thể nói đây là yêu cầu quan trọng nhất trong việc thực hiện chuẩn, cũng có nghĩa là thực hiện chương trình giáo dục (vì chuẩn là cốt lõi chương trình). Việc xác định nội dung chuẩn của bài học, chọn lọc và thực hiện được các phương pháp dạy học, biện pháp giáo dục để học sinh đạt được chuẩn của bài học là bài học đạt yêu cầu. Date24	Bài soạn (bài lên lớp) của giáo viên cần khắc sâu những yêu cầu của chuẩn. Điều này sẽ tránh được hai thái cực: hoặc dạy học không tới chuẩn (bỏ kiến thức, hạ chuẩn), hoặc (và thường là) cao hơn chuẩn hoặc không chú trọng đúng mức vào trọng tâm của bài học. MỘT SỐ ĐIỂM LƯU í KHI SỬ DỤNG TÀI LIỆU	Những yêu cầu cơ bản của chuẩn kiến thức, kĩ năng được thể hiện tại cột yờu cầu cần đạt của tài liệu. Đây chính là kiến thức cơ bản, trọng tâm của bài học. Mọi yêu cầu về kiến thức, kĩ năng khác của bài học đều phải xoay quanh, làm nổi bật lên nội dung mức độ cần đạt.Date25Thứ hai, ngoài việc thực hiện nội dung kiến thức, kĩ năng tại cột mức độ cần đạt- yêu cầu tối thiểu, bài soạn cần xác định nội dung và biện pháp dạy học phù hợp cho từng nhóm đối tượng. Cụ thể là phải “dễ hoá” bằng cách gợi mở, dẫn dắt, làm mẫu... đối với học sinh yếu, HS có hoàn cảnh khó khăn trong học tập; “mở rộng, phát triển” (trên cơ sở chuẩn) đối với học sinh khá giỏi, học sinh ở vùng thuận lợi.MỘT SỐ ĐIỂM LƯU í KHI SỬ DỤNG TÀI LIỆUDate26	Với đối tượng HS yếu, GV cần xác định những nội dung kiến thức, kĩ năng được coi là khó và vận dụng các phương pháp dạy học phù hợp để các đối tượng này đạt được chuẩn. Ví dụ, GV cần: chỉ mẫu các con sông trên bản đồ, lược đồ; sử dụng thêm tranh ảnh, gợi ý để học sinh mô tả đặc điểm sông ở Tây Nguyên. Vớ dụ: Khi dạy bài “Hoạt động sản xuất của người dõn ở Tõy Nguyờn (tiết 2) - Địa lý 4 (tuần 9)	Đối với học sinh khỏ giỏi: Quan sát hình và kể các công việc cần phải làm trong quy trình sản xuất ra các sản phẩm đồ gỗ; Giải thích những nguyên nhân khiến rừng ở Tây Nguyên bị tàn phá.Date27	Các mạch kiến thức và hoạt động giáo dục trong bài học đã được sắp xếp theo một trình tự logic. Bởi vậy, bài soạn và hoạt động dạy học của GV cần nhấn mạnh vào chuẩn nhưng đồng thời phải giữ cấu trúc các nội dung kiến thức của bài học.	Bài học trong sách giáo khoa là bước tiếp nối và thể hiện cụ thể của chuẩn, so với chuẩn, bài học có sự “mở rộng, phát triển” để đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng HS với những năng lực học tập khác nhau.MỘT SỐ ĐIỂM LƯU í KHI SỬ DỤNG TÀI LIỆUDate28Môn Lịch sử và Địa lí ở tiểu học là một trong bốn môn học đánh giá bằng điểm số. Đánh giá môn Lịch sử và Địa lí được thực hiện theo hai hình thức: đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì. Vận dụng chuẩn trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS cần lưu ý một số điểm cơ bản sau:KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ	Đề kiểm tra kết hợp hình thức: tự luận và trắc nghiệm khách quan (linh hoạt trong số câu hỏi, khoảng 10- 20% số câu tự luận)	Một số dạng câu trắc nghiệm khách quan thường sử dụng (như cỏc mụn học khỏc)Date29DE THI KY II MON DIA LOP 5Date30Date31