Chuyên đề Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trung học
Mỗi con người trong chúng ta đều ẩn chứa trong mình một bản sắc độc đáo, riêng biệt, đều sở hữu những điểm đáng tự hào cũng như những khiếm khuyết nhất định. Không có ai là người tuyệt đối hoàn hảo, cũng không có ai là vô dụng hay chỉ toàn nhược điểm. Kỹ năng tự nhận thức không chỉ giúp chúng ta hiểu bản thân mình mà còn biết tôn trọng, chấp nhận người khác với những gì họ có, biết học hỏi những điểm mạnh, điểm tốt của họ.
biÕt vµ thÝch øng víi nh÷ng vÊn ®Ò cña cuéc sèng Lµ kÜ n¨ng thiÕt thùc mµ ngêi ta cÇn ®Ó cã cuéc sèng an toµn, khoÎ m¹nh vµ hiÖu qu¶.**Môc tiªu Gi¸o dôcKÜ n¨ngsèngLµm chñ b¶n th©n, cã kh¶ n¨ng thÝch øng, biÕt c¸ch øng phã tríc nh÷ng t×nh huèng khã kh¨n trong giao tiÕp hµng ngµy.RÌn c¸ch sèng cã tr¸ch nhiÖm víi b¶n th©n , gia ®×nh, céng ®ång.Më ra c¬ héi, híng suy nghÜ tÝch cùc vµ tù tin, tù quyÕt ®Þnh vµ lùa chän ®óng ®¾n**V× sao ph¶i gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng?Nh÷ng thay ®æi nhanh chãng trong x· héi vµ thay ®æi t©m sinh lÝ cña chÝnh b¶n th©n trÎ cha thµnh niªn ®ang cã t¸c ®éng lín ®èi víi c¸c emNh÷ng thay ®æi vÒ mÆt kinh tÕ x· héi còng ¶nh hëng ®èi víi gia ®×nh c¸c em. ViÖc gi¸o dôc KNS nh»m gi¸o dôc sèng khoÎ m¹nh lµ hÕt søc quan träng gióp c¸c em : RÌn hµnh vi cã tr¸ch nhiÖm, øng phã víi søc Ðp trong cuéc sèng, biÕt lùa chon c¸ch øng xö phï hîp, øng phã víi th¸ch thøc trong cuéc sèng.** Lîi Ých cña gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng Lîi Ých vÒ mÆt søc khoÎ: X©y dùng hµnh vi lµnh manh t¹o kh¶ n¨ng b¶o vÖ søc khoÎ cho m×nh vµ cho mäi ngêi trong céng ®ångLîi Ých vÒ mÆt gi¸o dôcMèi quan hÖ gi÷a thÇy vµ trß, sù høng thó häc tËp cña hs, sù s¸ng t¹o cña gi¸o viªn,sù chñ ®éng häc tËp cña HS,t¨ng cêng sù tham gia cña HS.Lîi Ých vÒ mÆt v¨n ho¸- x· héi: Thóc ®Èy hµnh vi mang tÝnh x· héi tÝch cùc, gi¶m bít tû lÖ ph¹m ph¸p trong thanh thiÕu niªn, gi¶m tû lÖ cã thai vµ l¹m dông t×nh dôc, nghiÖn ma tuý ë tuæi vÞ thµnh niªn. Lîi Ých vÒ mÆt chÝnh trÞ- Gi¶i quyÕt mét c¸ch tÝch cùc nhu cÇu vµ quyÒn cña trÎ em.- C¸c em x¸c ®Þnh ®îc bæn phËn vµ nghÜa vô cao c¶ cña m×nh ®èi víi b¶n th©n, gia ®×nh vµ x· héi.** §Æc ®iÓmcña gi¸o dôc kÜ n¨ng sèngTiÕn tr×nh Tr¶i nghiÖmTham giaTù quyÕt**CÇn trang bÞ cho HSKNS nµo?**CÇn trang bÞ cho HSKNS nµo?KN Giao tiÕp. KN X¸c ®Þnh gi¸ trÞKN ra quyÕt ®ÞnhVÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀKn Kiªn ®ÞnhKN ®Æt môc tiªuKN Thương lượngKN từ chốiKN Tù nhËn thøcKN Ứng phovới căng thẳngKN hợp tácKN Tự bảo vệ**PP gi¸o dôc KNS §éng n·o §ãng vai Trß ch¬iGi¶i quyÕt vÊn ®Ò Th¶o luËn nhãm Hái ®¸p ThuyÕt tr×nh**Buæi s¸ng KN øng phã víi c¨ng th¼ng KN KI£N §ÞNH KN X¸C §ÞNH GI¸ TRÞKN RA QUYÕT §ÞNH Vµ Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò KN GIAO TIÕP KN Tù NHËN THøC**Buæi chiÒu KN §ÆT MôC TI£U KN TH¦¥NG L¦îNG KN Tõ CHèI KN HîP T¸C** KÜ n¨ng giao tiÕp**Giao tiÕp Giao tiÕp lµ qu¸ tr×nh tiÕp xóc trao ®æi nh÷ng th«ng tin,mong muèn,suy nghÜ, t×nh c¶m gi÷a ngêi nµy víi ngêi kh¸c vÒ c¸c vÊn ®Ò kh¸c nhau. H×nh thøc giao tiÕp - B»ng lêi - Kh«ng lêi Trùc tiÕp Gi¸n tiÕp**Mét sè lu ý ®Ó giao tiÕp cã hiÖu qu¶ T«n träng nhu cÇu cña ®èi tîng giao tiÕp Tù ®Æt m×nh vµo ®Þa cña ngêi kh¸c Ch¨m chó l¾ng nghe khi ®èi tho¹i Lùa chän c¸ch nãi sao cho lêi yªu cÇu cña m×nh hîp víi së thÝch cña ngêi kh¸c trong giao tiÕp**Mét sè lu ý ®Ó giao tiÕp cã hiÖu qu¶ KÕt hîp gi÷a lêi nãi víi cö chØ, ®iÖu bé, ®éng t¸c ®Ó t¹o sù hÊp dÉn ®èi víi ngêi kh¸c trong giao tiÕp. BÝ quyÕt cña sù thµnh c«ng trong giao tiÕp chÝnh lµ sù ch©n thùc cÇu thÞ, lu«n t×m ë ngêi kh¸c nh÷ng ®iÒu tèt h¬n m×nh ®Ó häc tËp. Lu«n vui vÎ, hoµ nh¶ trong giao tiÕp.** KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨC**Thông tin c¬ b¶nTự nhận thức là khả năng nhận biết, đánh giá được về bản thân mình, về khả năng, tính cách, thói quen, sở thích, điểm mạnh, điểm yếu Kỹ năng tự nhận thức giúp chúng ta biết “tự soi mình” để điều chỉnh bản thân, hướng tới hoàn thiện con người mình và thích nghi tốt hơn với môi trường sống xung quanh, với cộng đồng, xã hội. Tự nhận thức đầy đủ cũng giúp mỗi người có lòng tự tin và tự tôn, vững vàng hơn trước những khó khăn, thách thức của cuộc sống.**Thông tin c¬ b¶nMỗi con người trong chúng ta đều ẩn chứa trong mình một bản sắc độc đáo, riêng biệt, đều sở hữu những điểm đáng tự hào cũng như những khiếm khuyết nhất định. Không có ai là người tuyệt đối hoàn hảo, cũng không có ai là vô dụng hay chỉ toàn nhược điểm. Kỹ năng tự nhận thức không chỉ giúp chúng ta hiểu bản thân mình mà còn biết tôn trọng, chấp nhận người khác với những gì họ có, biết học hỏi những điểm mạnh, điểm tốt của họ. **Thông tin c¬ b¶nTrong quan hệ với người khác, kỹ năng tự nhận thức giúp chúng ta giao tiếp và hợp tác hiệu quả hơn với mọi người, tạo dựng được các quan hệ tích cực, thân thiện, tăng cường khả năng hiểu và thông cảm, thấu cảm được với người khác. **Một số câu danh ngôn về tự nhận thứcĐừng cố gắng tỏ ra cái không phải là mình (Khuyết danh)Muốn điều khiển phải biết ngườiMuốn biết người phải hiểu mình trước đã (Đitơcuppơ)Ai không tự tôn trọng bản thân mình thì cũng sẽ không được người khác tôn trọng (N. Caramdin)Điều quan trọng nhất là bạn nhìn nhận mình như thế nào (Khuyết danh)Tiêu chuẩn đánh giá con người là khát vọng vươn tới sự hoàn chỉnh (W. Gớt)Tất cả những gì khiến ta khó chịu với người khác đều có thể giúp ta hiểu chính mình (C.G.Jung)**Một số câu danh ngôn về tự nhận thứcAi hiểu người khác là người thông minh. Ai hiểu chính mình là người được khai sáng. (Lão Tử)Điều quan trọng nhất là hãy là chính mình mà không có gì phải xấu hổ (Rod Steiger)Chỉ có duy nhất một góc của thế giới mà bạn có thể chắc chắn rằng bạn cải thiện được – đó là chính bạn (Aldous Huxley)Tôi được dạy dỗ để tin rằng những gì tôi thấy ở mình quan trọng hơn những gì người khác nghĩ về tôi (Anwar el-Sadat)** KÜ n¨ng x¸c ®Þnh gi¸ trÞ** Gi¸ trÞ lµ g×?Gi¸ trÞ lµ niÒm tin, chÝnh kiÕn, ®¹o ®øc, th¸i ®é, c¸ch suy nghÜ cña mçi ngêi, mçi nhãm ngêi, mçi x· héi cã ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.Gi¸ trÞ ®îc thay ®æi qua c¸c giai ®o¹n trëng thµnh cña cuéc ®êi, qua kinh nghiÖm cuéc sèngGi¸ trÞ chÞu ¶nh hëng cña mét nÒn gi¸o dôc nhÊt ®Þnh.**KÜ N¨ng ra quyÕt ®Þnh vµ gi¶I quyÕt vÊn ®Ò ** C¸c bíc ra quyÕt ®ÞnhB1 X¸c ®Þnh vÊn ®ÒB2 Thu thËp th«ng tin B4 KÕt qu¶ lùa chänB5 Ra quyÕt ®ÞnhB6Hµnh ®éngB3 LiÖt kª c¸c gi¶i ph¸p lùa chänB7KiÓm l¹i hiÖu qu¶ cña quyÕt ®Þnh** Thùc hµnh c¸c bíc ra quyÕt ®ÞnhTh¶o luËn t×nh huèng vµ thùc hµnh c¸c bíc ra quyÕt ®Þnh theo s¬ ®å:H¶i vµ HiÕu lµ ®«i b¹n th©n th¬ng chia sÎ víi nhau mäi ®iÒu. Mét h«m H¶i nãi víi HiÕu r»ng: m×nh ®· tËp hót thuèc l¸ thÊy cã nhiÒu c¶m gi¸c rÊt thÝch thó. H¶i cè rñ HiÕu cïng hót thuèc l¸ víi m×nh. HiÕu sÏ gi¶i quyÕt t×nh huèng nµy nh thÕ nµo?** Thùc hµnh ra quyÕt ®Þnh T×nh huèng Gi¶i ph¸p 1Gi¶i ph¸p 2Gi¶i ph¸p3 TÝch cùc H¹n chÕTÝch cùcH¹n chÕTÝch cùcH¹n chÕ Gi¶i ph¸plùa chän** §Ó ®a ra quyÕt ®Þnh cÇn X¸c ®Þnh râ vÊn ®Ò hoÆc t×nh huèng chóng ta ®ang gÆp ph¶i lµ g×? LiÖt kª c¸c c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò/ t×nh huèng ®· cã. Ph©n tÝch mÆt lîi, h¹i cña kÕt qu¶ x¶y ra. Xem xÐt vÒ suy nghÜ c¶m xóc cña b¶n th©n nÕu ta gi¶i quyÕt khã kh¨n theo ph¬ng ¸n ®ã. So s¸nh c¸c ph¬ng ¸n ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng.** KÜ n¨ng kiªn ®Þnh**Kiªn ®ÞnhKiªn ®Þnh: Lµ kÜ n¨ng thùc hiÖn b»ng ®îc nh÷ng g× m×nh muèn hoÆc tõ chèi b»ng ®îc nh÷ng g× m×nh kh«ng muèn víi sù t«n träng cã xem xÐt tíi nhu cÇu vµ quyÒn cña ngêi kh¸c víi nhu cÇu vµ quyÒn cña m×nh mét c¸ch hµi hoµ ®óng mùc. Kiªn ®Þnh lµ sù c©n b»ng gi÷a hiÕu th¾ng, vÞ kØ vµ phôc tïng, phô thuéc.**Kiªn ®Þnh2 TÝnh hiÕu th¾ng ( vÞ kØ ): Lu«n chØ nghÜ ®Õn quyÒn vµ nhu cÇu cña m×nh, quªn ®i quyÒn vµ nhu cÇu cña ngêi kh¸c.3. TÝnh phôc tïng: ThÓ hiÖn sù phô thuéc, bÞ ®éng tíi møc coi quyÒn vµ nhu cÇu cña ngêi kh¸c lµ trªn hÕt, quªn ®i quyÒn vµ nhu cÇu cña m×nh bÊt kÓ ®iÒu ®ã lµ hîp lÝ.**Lu«n biÐt dung hoµ gi÷a quyÒn lîi/ nhu cÇu cña b¶n th©n víi quyÒn lîi vµ nhu cÇu cña ngêi kh¸c.Khi cÇn kiªn ®Þnh tríc mét t×nh huèng/ vÊn ®Ò, chóng ta ph¶i nhËn thøc ®îc c¶m xóc cña b¶n th©n, sau ®ã ph©n tÝch vµ phª ph¸n x¸c ®Þnh hµnh vi cña ®èi tîng, kh¼ng ®Þnh ý muèn cña b¶n th©n b»ng c¸ch thÓ hiÖn th¸i ®é, lêi nãi hoÆc hµnh ®éngTrong trêng hîp ý muèn cña b¶n th©n cha ®îc kh¼ng ®Þnh, nªn quay laÞ ph©n tÝch t×nh huèng vµ c¶m xóc tríc khi cã nh÷ng lêi nãi, hµnh ®éng ®èi víi vÊn ®Ò ®ã. Mäi lêi nãi hµnh ®éng nªn mÒm dÎo linh ho¹t tù tinNgêi cãkÜ n¨ng kiªn ®Þnh** Giao tiếp Thương lượng-Tù nhËn thøc-T duy phª ph¸n- X¸c ®Þnh gi¸ trÞ Ra quyÕt ®Þnh Kiªn ®Þnh c¬ng quyÕt KÜ n¨ng kiªn ®Þnh cÇn tËp hîp c¸c kÜ n¨ng**§ãng vaiB¹n dù ®¸m cíi ngêi th©n cña gia ®×nh. Tan tiÖc cíi, mét nhãm b¹n mêi b¹n tiÕp tôc ë l¹i ®Ó uèng rîu, B¹n cha bao giê muèn uèng rîu say. B¹n sÏ gi¶i quyÕt thÕ nµo trong t×nh huèng nµy?B¹n bíc vµo nhµ cña ngêi b¹n vµ thÊy mét nhãm thanh niªn ®ang xem phim ®å truþ. B¹n sÏ lµm g×?**KỸ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI CĂNG THẲNG******C¨ng th¼ng ???Căng thẳng là một cách phản ứng của cơ thể trước tác động hoặc thay đổi của môi trường xung quanh. Căng thẳng ở mức độ vừa phải có tác dụng tích cực, thúc đẩy con người nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức. Song sự căng thẳng nếu không được kiểm soát, ứng phó tốt sẽ dẫn đến những phản ứng tiêu cực, ảnh hưởng không tốt đến mọi mặt nhận thức, tình cảm, hành vi, thể chất của con người. **Một số nguyên nhân thường gây căng thẳng đối với lứa tuổi HSTrước các kỳ thi quan trọngTrong một môi trường mới (trường mới, lớp mới, nơi ở mới)Thay đổi tâm sinh lý khi đến tuổi dậy thìKhó khăn trong quan hệ với cha mẹHiểu lầm, xung đột trong quan hệ với bạn bèTự mâu thuẫn với bản thân mìnhBị trêu chọc, bắt nạt ở trường hoặc nơi ởChịu áp lực tiêu cực của nhóm bạn**Một số nguyên nhân thường gây căng thẳng đối với lứa tuổi HS (tiÕp)Cảm giác bị cô lập với bạn bèKỳ vọng quá cao của gia đìnhQuá tải trong học tập Xung đột của các thành viên gia đìnhCha mẹ ly thân, ly dịBị thầy cô giáo hiểu lầm hoặc khiển trách oanĐược giao quá nhiều nhiệm vụ ở lớp, trường**Những dấu hiệu cảnh báo tình trạng căng thẳngVề nhận thứcCó vấn đề về trí nhớ (nhớ lộn xộn, không nhớ nổi việc gì) Khó tập trung làm việc gìSuy giảm khả năng nhận định, suy xét mọi việcChỉ nhìn thấy mặt tiêu cựcCó nhiều ý nghĩ lo lắng, dồn dậpTư duy chậm chạp, trì trệÝ nghĩ quanh quẩn, không rõ ràngHay nghi ngờ Hoang tưởng Hồi tưởng lại những điều buồn phiền Cảm thấy mất lòng tin **Những dấu hiệu cảnh báo tình trạng căng thẳng (tiÕp)Về tình cảmBuồn phiềnDễ cáu kỉnh, giận dữBị kích động, khó giữ bình tĩnhCảm giác quá tảiCảm thấy cô đơn, xa lạTrầm cảm, buồn rầuNhiều cảm xúc lẫn lộn, thay đổi nhanh Lo lắng, sợ hãi Có mặc cảm tội lỗi Cảm thấy vô vọng, mất phương hướngCảm giác bị dồn nén, uất ức Tự đổ lỗi cho bản thân Cảm thấy dễ bị tổn thương **Những dấu hiệu cảnh báo tình trạng căng thẳng (Về cơ thể) Đau đầu, đau cơ bắp Chóng mặt, buồn nôn Vã mồ hôi Tim đập nhanh Thường xuyên hồi hộp Mỏi mệt toàn thân Cảm giác ớn lạnh Đau, tức ngực Ngất xỉu Tiêu chảy hoặc táo bón Mất ngủ Mất cảm giác thèm ăn Nghiến răng Gặp ác mộng Tăng/giảm cân bất thường Huyết áp cao Bất lực hoặc lãnh cảm tình dục**Những dấu hiệu cảnh báo tình trạng căng thẳng (Về hành vi) Ăn nhiều quá hoặc ít quá Ngủ vùi hoặc ngủ quá ít Tự cô lập bản thân với người khác, tránh tiếp xúc Trì hoãn công việc Né tránh, thờ ơ với trách nhiệm Nhiều hành động bồn chồn (cắn móng tay, đi lại liên tục) Khó ngủ, ăn không ngon Nói năng không rõ ràng, khó hiểu Nói liên tục về một sự việc Mất khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ Hay tranh luận Phóng đại sự việc Dùng rượu, thuốc lá hoặc ma túy để giải tỏa Uống thuốc an thần Kém năng động Không quan tâm đến vẻ bề ngoài**Phương pháp 4 bước (4T) ứng phó với căng thẳng1. TRÁNH để sự căng thẳng xuất hiện2. THAY ĐỔI tình huống gây nên sự căng thẳng; thay đổi cảm xúc bản thân 3. TẠM CHẤP NHẬN tình trạng căng thẳng; xem nó như một phần tất yêu của đời sống4. THÍCH NGHI với sự căng thẳng, dần biến nó thành một động lực tích cực **Những cách ứng phó tiêu cực với sự căng thẳngHút thuốcTránh tham gia các hoạt động tập thểUống nhiều rượuDùng ma túyĂn quá nhiều hoặc nhịn ănTrì hoãn những việc cần làmNgồi hàng giờ trước TV hoặc máy tínhCố lấp đầy mọi khoảng thời gian trong ngày để tránh phải đối mặt với vấn đềTránh gặp gỡ bạn bè, gia đìnhTrút gánh nặng lên người khác (chỉ trích, cáu giận, bực bội, có hành vi bạo lực với mọi người)Khóc lóc triền miên, than thân trách phận.Tự hủy hoại bản thân (tự gây vết thương, tự tử)**Một số cách ứng phó tích cựcChia công việc thành nhiều phần nhỏ, hoàn thành từng phần một.Viết ra điều khiến mình buồn bực, hoặc ghi nhật ký.Tránh cầu toàn quá mức.Làm những việc mà mình vốn yêu thích hàng ngày.Tạm thời giải thoát bản thân khỏi tình huống gây căng thẳng.Chơi một môn thể thao yêu thích; tập thể dục hàng ngày.Trò chuyện với một người bạn thân.Đăng ký một khóa học mới.Nghỉ ngơi, thư giãn với âm nhạc, sách vởHít vào thật sâu và đi dạo.Tìm kiếm một sở thích mới.Tìm lời khuyên từ những người tin cậy, có kinh nghiệm.Đi đến một nơi thú vị chưa từng đến trước đó.Giữ liên lạc với mọi người.**Tìm kiếm mặt tích cực của vấn đề.Kiên nhẫn với bản thân và với vấn đề cần giải quyết.Gặp gỡ, giao lưu với những người bạn mới.Tâm sự về vấn đề của mình với một người hoàn toàn xa lạ.Ngủ một giấc thật dài và sâu.Tích cực tìm kiếm sự giúp đỡ.Tìm những mặt mạnh, phẩm chất tốt của bản thân để lấy lại tự tin.Nghĩ về những thành quả mình đã đạt được.Nói chuyện với những người hài hước, lạc quan.Dễ tính và nương nhẹ hơn với bản thân mình.Cầu nguyệnLuyện tập kỹ năng thư giãn bằng yoga, ngồi thiềnCuối cùng, nếu bạn đã cố gắng nhưng sự căng thẳng vẫn cứ đến: hít một hơi thật dài và tự nghĩ: đó chính là cuộc sống! Ta cần phải học cách sống chung với căng thẳng, giữ cho nó ở giới hạn cho phép hoặc biến nó thành một động lực tích cực.**Những ai dễ bị căng thẳng hơn người khác?Người nóng tính, thiếu khả năng kiềm chếNgười sống thu mình, cô độcNgười có cuộc sống riêng nhiều trắc trởNgười nhút nhát, hay e sợ mọi việcNgười kém khả năng giao tiếp, ít bạn bèNgười quá bận rộnNgười thiếu kiên nhẫn**Những ai dễ bị căng thẳng hơn người khác? Người vừa trải qua một cú sốc về tình cảm hoặc công việc (ly dị, người thân qua đời, mất việc làm...)Người thiếu tự tin ở bản thânNgười quá cầu toànNgười hay mơ mộng, ảo tưởngNgười có xu hướng bi quanNgười không có khả năng hài hướcNgười thiếu kiên định, dễ bị lôi kéo**Một số câu danh ngôn về ứng phó với sự khó khăn, căng thẳngKhông có ngày mai nào lại không kết thúc, không có sự đau khổ nào lại không có lối ra. (Rsoutheell)Cuộc đời là bọt nước. Chỉ có hai điều như đá tảng: tử tế khi người khác lâm hoạn nạn và can đảm trong hoạn nạn của chính mình (A. Gordon)Nếu bạn tức giận thì hãy đếm 10 trước khi nói, còn nếu bạn nổi cơn thịnh nộ thì hãy đếm đến 100. (Jeffecson)Nếu bạn vấp ngã hãy biến nó thành một phần của điệu nhảy (Khuyết danh)Chúng ta có thể không thay đổi được hoàn cảnh, nhưng có thể thay đổi được cách nhìn nhận của mình đối với hoàn cảnh đó. (Khuyet danh)** KĨ NĂNG HỢP TÁC**Kỹ năng hợp tác là kỹ năng cần thiết của mỗi cá nhân, được hình thành trong quá trình tham gia hoạt động trong một nhóm (có thể từ 2 người trở lên) để cùng nhau hoàn thành một công việc.Mỗi cá nhân đều có mặt mạnh riêng. Sự hợp tác trong nhóm giúp mỗi cá nhân đóng góp năng lực, sở trường riêng cho lợi ích chung của nhóm, đồng thời học tập và chia sẻ kinh nghiệm được từ các thành viên khác. Để làm việc nhóm hiệu quả, chúng ta cần : - Biết hòa đồng với tập thể. Không chỉ có nghĩa là có tính cộng tác mà còn thể hiện được khả năng lãnh đạo tốt khi có thời điểm thích hợp. - Tạo sự đồng thuận và chia sẻ trách nhiệm. - Sẳn sàng cộng tác dựa trên nỗ lực chung và chia sẽ thông tin và ý tưởng.**Cách suy nghĩ dẫn đến hợp tác không hiệu quả là:Không tự giác tham gia. Ỷ lại vào nhau.Có tư tưởng "Cha chung không ai khóc".Thiếu tin tưởng vào các thành viên khác trong nhóm.Có tư tưởng ganh đua, không sẵn sàng chia sẻ ý tưởng, tài liệu,... với nhóm.Áp đặt ý kiến cá nhân, phủ nhận ý kiến của người khác....**Cách suy nghĩ dẫn đến hợp tác có hiệu quả là:“Thành công của bạn mang lại lợi ích cho tôi, và thành công của tôi cũng mang lại lợi ích cho bạn”. “Chúng ta trên cùng một con thuyền, bạn chìm thì tôi chìm, bạn bơi thì tôi cũng bơi”. “Mọi thứ sẽ không hoàn hảo nếu không có sự đóng góp của tất cả mọi người”. “Tôi rất vui mừng trước thành công của bạn - bạn làm nhóm chúng ta tự hào.” “Tôi biết những thành công của tôi sẽ không đạt được nếu không có sự đóng góp của tất cả các bạn”. **KỸ NĂNG TỪ CHỐI4 BƯỚC TỪ CHỐI:1. Nói "KHÔNG"2. Thể hiện quan điểm hoặc ý kiến của bản thân mình.3. Nếu áp lực vẫn tiếp tục, thay đổi chủ đề của cuộc nói chuyện và gợi ý các hoạt động khác. 4. Tốt nhất là tìm mọi cách để thoát khỏi tình huống.**Linh hiện đang là học sinh lớp 10, là một bạn gái xinh xắn, thông minh và học cũng giỏi trong lớp. Linh yêu Tuấn Anh, một học sinh lớp 12 cùng trường, đẹp trai, con nhà giàu, được các bạn gái bình chọn là 1 hotboy của trường. Hôm sinh nhật Tuấn, Linh đã bỏ học thêm để có thể dành cả 1 buổi tối cho người yêu của mình mà không nói cho bố mẹ biết. Buổi sinh nhật hôm đó rất lãng mạn, chỉ có Linh và Tuấn. Tuấn đã ngỏ lời muốn làm “chuyện ấy” với Linh. Vì với Tuấn đó mới là món quà quý giá nhất và yêu thì phải “dâng hiến” cho nhau. Tuấn cũng nói “sex” bây giờ là hoàn toàn bình thường, các bạn Tuấn đều làm như thế. Linh không muốn vượt quá giới hạn nhưng lại sợ làm Tuấn buồn và giận. Linh phân vân không biết phải xử trí thế nào??? Có cách nào từ chối tốt nhất không??? Nếu bạn ở trong TH của Linh, bạn sẽ làm gì để giải quyết tình huống này?**Một người bạn đã bỏ học nói với 1 bạn học lớp 9 rằng cậu/cô ta có thể mua được ma tuý và mời bạn kia dùng thử trong một nhà nghỉ. Một HS đi chơi với nhóm bạn thân trong kỳ nghỉ. Một trong số họ mời dùng thử một viên thuốc và nói rằng nó sẽ làm cho bạn cảm thấy hưng phấn và rằng những người khác đều đã thử và mọi người dự định sẽ cùng nhau dùng tối nay.Một người rủ bạn đến sàn nhảy. Khi bạn ở đó một số người bạn đã rủ bạn cùng hít một loại thuốc mà họ đang hít. Họ nói rằng sẽ rất thích thú, 1 lần thì không tốn tiền và sẽ chẳng có vấn đề gì cả. **KỸ NĂNG THƯƠNG LƯỢNGCác bước thương lượng Hãy nói rõ điều mình muốn (hoặc không muốn).Nếu người kia vẫn cố thuyết phục, hãy giải thích các lý do khiến mình quyết định như vậy.Nếu người kia vẫn cố thuyết phục, hãy nói về cảm xúc của người kia, để họ thấy mình hiểu và quan tâm đến những gì họ nghĩ, nhưng không thay đổi ý kiến của mình.Tìm một cách giải quyết khác mà cả hai bên cùng chấp nhận được (nếu có)Nếu người kia vẫn cố thuyết phục, hãy quyết định và ngừng thương lượng.**Một số nguyên tắc trong thương lượng Cần tự tin. Nêu câu hỏi nếu có thắc mắc. Nên cung cấp thông tin. Gợi ra những khoản nhân nhượng có đi có lại. Đưa ra những dự kiến của mình. Phối hợp tốt tính kiên quyết và tính mềm mỏng, trong mọi hoàn cảnh giữ cho được sáng suốt, tỉnh táo. Biết lắng nghe và hiểu rõ vấn đề. Có khả năng đứng ở địa vị bên kia để nhận định sự việc theo quan điểm của họ cũng như theo quan điểm của mình. **Tình huống Một đôi thanh niên nam và nữ trò chuyện về chủ đề tình dục và bạn nữ cho rằng nếu người con trai đề xuất sử dụng bao cao su, điều đó có nghĩa là người đó đã có QHTD với nhiều người khác. Nếu là bạn nam đó, bạn sẽ thuyết phục người bạn gái của mình về việc sử dụng bao cao su như thế nào?**Tình huống Một đôi thanh niên nam và nữ trò chuyện về chủ đề tình dục và bạn nam bày tỏ là không muốn sử dụng bao cao su. Nếu là bạn nữ đó, bạn sẽ thuyết phục người bạn trai của mình sử dụng bao cao su như thế nào?** KÜ n¨ng ®Æt môc tiªu** Môc tiªu ph¶i thÓ hiÖn ng«n tõ cô thÓvµ tr¶ lêi c©u hái:Nh÷ng yªu cÇu khi ®Æt môc tiªuAi?SÏ thùc hiÖn c¸i g×? vµo khi nµo?Môc tiªu ph¶i cã tÝnh kh¶ thi Ai lµ ngêi hç trî ®Ó thùc hiÖn môc tiªu Ngµy th¸ng hoµn thµnhKh¼ng ®Þnh quyÕt t©mBiÓu diÔn tõng mèc thêi gian thùc hiÖn** ®Æt môc tiªu ViÖc ®Æt môc tiªu trong cuéc sèng lµ ®iÒu hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt.§Æt ra môc tiªu gióp ta sèng cã ®Þnh híngvµ kh«ng cã qu¸ nhiÒu ¶o tëng vµ tham väng. KÜ n¨ng ®Æt môc tiªu gióp ta tiÕp cËn tíi c¸c môc tiªu ®Ò ra mét c¸ch cô thÓ vµ thùc tÕ** Gi¸o dôc KNS cho Häc sinh C©u hái th¶o luËn:Theo b¹n c¸ch tiÕp cËn GDKNS cho häc sinh lµ g×?Khi d¹y KNS cho häc sinh, gi¸o viªn nªn sö dông c¸c PP vµ h×nh thøc d¹y häc nµo? ** C¸ch tiÕp cËn KNSKh«ng triÓn khai thµnh m«n häc riªng mµ ®îc ¸p dông vµ tÝch hîp vµo c¸c m«n häc vµ c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc.ViÖc thùc hiÖn KNS ®îc qu¸n triÖt theo tinh thÇn ®æi míi PP d¹y häc cña Bé: - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña HS - Phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng líp, tõng m«n häc - RÌn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn - T¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m, mang l¹i niÒm vui, høng thó häc tËp cña HS** Ph¬ng ph¸p GD KNSPh¬
File đính kèm:
- Giao_duc_ki_nang_song.ppt