Đề khảo sát chất lượng học sinh giỏi môn Ngữ văn Lớp 7 - Năm học 2014-2015 - Phòng GD&ĐT huyện Nho Quan (Có đáp án)

UBND HUYỆN NHO QUAN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI CHÍNH THỨC
ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI 
Năm học 2014 – 2015
MÔN: NGỮ VĂN 7
 (Thời gian làm bài 120 phút)
Đề thi gồm 03 câu, trong 01 trang
Câu 1 (6,0 điểm).
 Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn trích sau và nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ ấy?
a,“ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người.
 (Thép Mới, Cây tre Việt Nam)
 b,	 Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày.
Quê hương là đường đi học
 Con về rợp bướm vàng bay.
 (Quê hương- Đỗ Trung Quân)
Câu 2 (2.0 điểm)
 a, Trong bài “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh, cụm từ “Tiếng gà trưa” được nhắc lại mấy lần và đứng ở vị trí nào trong bài thơ?
b, Việc nhắc lại cụm từ “Tiếng gà trưa” ở vị trí ấy có ý nghĩa như thế nào?
 Câu 3 (12.0 điểm)
Nhà văn Nguyễn Bá Học từng viết: “Đường đi khó, không khó vì ngăn sông cách núi mà khó vì lòng người ngại núi e sông”. Em hiểu câu nói đó như thế nào? Hãy giải thích và chứng minh?
Hết.
 UBND HUYỆN NHO QUAN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HƯỚNG DẪN CHẤM KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI
MÔN NGỮ VĂN 7 
NĂM HỌC 2014-2015
 ( Đáp án gồm 02 trang)
Câu
Đáp án
Điểm
1
(6.0 điểm)
a. - Chỉ ra biện pháp tu từ .
 + Nhân hóa: Tre có hành động, việc làm như con người (Tre chống lại/ xung phong/ giữ../ hi sinh.
 + Điệp ngữ: Tre, giữ
 - Nêu được tác dụng: 
 + Nhân hóa: coi tre vừa là người bạn, vừa là người đồng chí đồng cam cộng khổ cùng con người trong cuộc sống, chiến đấu.
 + Điệp ngữ: Khẳng định, nhấn mạnh vai trò to lớn của cây tre Việt nam.
 => Ca ngợi, tự hào về vẻ đẹp của cây tre Việt Nam cũng là vẻ đẹp của con người, đất nước Việt Nam. 
0,5điểm
0,5 điểm
1,0 điểm
1.0 điểm
1,5 điểm
b.- Biện pháp so sánh: Quê hương- chùm khế ngọt
 Quê hương – đường đi học
 - Tác dụng: Gợi vẻ đẹp giản dị của quê hương; quê hương là những gì gần gũi, thân thuộc nhất và có ý nghĩa với mỗi con người.
0,5 điểm
1.0điểm
2
(2.0 điểm)
a, Cụm từ tiếng gà trưa được nhắc lại 4 lần, đứng đầu mỗi khổ thơ.
b, Nhấn mạnh âm thanh tiếng gà trưa có tác động mạnh mẽ đến tâm hồn, tình cảm người cháu, tiếng gà đã gọi về những kỉ niệm đẹp của tuổi thơ và tình bà cháu ấm áp.
0,5 điểm
1,5 điểm
3
(12 điểm)
a, yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết làm một bài văn nghị luận chứng minh kết hợp với giải thích, có bố cục rõ ràng, lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục, lập luận chặt chẽ
b, Yêu cầu về kiến thức : Học sinh có nhiều cách lập luận song cần đảm bảo một số nội dung cơ bản sau:
* Mở bài: 
-Nêu vấn đề nghị luận:Vai trò của ý chí, lòng quyết tâm vượt khó của mỗi người.
- Dẫn câu nói của nhà văn.
* Thân bài: 
- Giải thích nghĩa nội dung câu nói trên(3.0 điểm)
+ Nghĩa đen: Trên đường đi, gặp nhiều khó khăn gian lao, vất vả, qua núi cao, sông sâu nhưng nếu quyết tâm thì có thể vượt qua được.
+ Nghĩa bóng: Núi, sông tượng trưng cho những khó khăn, thách thức trong cuộc sống. Trong cuộc sống, những khó khăn trắc trở dù cao như núi, rộng như sông cũng không đáng sợ mà chỉ sợ thái độ ngại khó, ngại khổ thiếu ý chí, lòng quyết tâm của con người. Nếu quyết tâm, có ý chí nghị lực thì có thể vượt qua.
- Chứng minh bằng các dẫn chứng trong thực tế đời sống và trong văn học.(6.0 điểm)
+ Trong cuộc sống, không phải điều gì cũng đến với ta dễ dàng mà nhiều khi gặp khó khăn, thử thách.(dẫn chứng: trong học tập, trong cuộc sống, chiến đấu..)
+ Núi dẫu cao, hiểm trở; sông có sâu, khó khăn có nhiều, nếu con người có lòng quyết tâm thì sẽ vượt qua ( dẫn chứng).
+ Khó khăn trở ngại trong cuộc sống, trên đường đời chỉ là thử thách ý chí con người mà điều quan trọng là ở tinh thần thái độ không ngại khó, ngại khổ, ý chí (dẫn chứng).
+ Trước khó khăn mà ngại khó, ngại khổ, nản chí buông xuôi thì khó vượt qua. ( dẫn chứng).
- Liên hệ, mở rộng: Phê phán những người thiếu ý chí, nghị lực trước cuộc sống.
* Kết bài.
- Khẳng định lại vấn đề đã nghị luận.
- Rút ra bài học, định hướng hành động.
điểm
điểm
điểm
1,5 điểm
1,5 điểm
1,5 điểm
1,5 điểm
1,0 điểm
1.0 điểm
Lưu ý: giáo viên linh hoạt khi chấm bài, ưu tiên những bài viết độc đáo, sáng tạo,