Đề khảo sát học sinh giỏi tháng 11 Ngữ văn Lớp 7 - Năm học 2022-2023 (Có hướng dẫn chấm)

 UBND HUYỆN ĐÔNG HƯNG ĐỀ KHẢO SÁT CHỌN HỌC SINH GIỎI THÁNG 11 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NĂM HỌC 2022- 2023 
 MÔN: NGỮ VĂN 7 
 (Thời gian làm bài: 120 phút) 
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) 
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi 
 HẠT GẠO LÀNG TA 
 Hạt gạo làng ta Hạt gạo làng ta 
 Có vị phù sa Những năm bom Mĩ 
 Của sông Kinh Thầy Trút trên mái nhà 
 Có hương sen thơm Những năm cây súng 
 Trong hồ nước đầy Theo người đi xa 
 Có lời mẹ hát Những năm băng đạn 
 Ngọt bùi đắng cay Vàng như lúa đồng 
 Bát cơm mùa gặt 
 Hạt gạo làng ta Thơm hào giao thông 
 Có bão tháng bảy 
 Có mưa tháng ba Hạt gạo làng ta 
 Giọt mồ hôi sa Có công các bạn 
 Những trưa tháng sáu Sớm nào chống hạn 
 Nước như ai nấu Vục mẻ miệng gầu 
 Chết cả cá cờ Trưa nào bắt sâu 
 Cua ngoi lên bờ Lúa cao rát mặt 
 Mẹ em xuống cấy Chiều nào gánh phân 
 Quang trành quết đất 
 Hạt gạo làng ta 
 Gửi ra tiền tuyến 
 Gửi về phương xa 
 Em vui em hát 
 Hạt gạo làng ta 
 (Trích tập thơ “ Góc sân và khoảng trời”- Trần Đăng Khoa) 
Câu 1 (0,5 điểm). Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? 
Câu 2 (0,5 điểm). Nhận xét về nhịp trong bài thơ trên. 
Câu 3 (1,5 điểm). Chỉ ra những việc các bạn thiếu niên trong bài thơ đã làm ? Ý 
nghĩa của những việc làm đó? 
Câu 4 (1,5 điểm). Qua bài thơ, em rút ra thông điệp gì ? 
II. VIẾT (16,0 điểm) 
Câu 1 (6,0 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày ý kiến của em về một số 
giải pháp khắc phục tình trạng xả rác bữa bãi trong trường học. Câu 2 (10,0 điểm): Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật Tóc Xoăn trong đoạn văn 
bản sau: 
“ Tôi có người bạn tuổi thơ của tôi. Tên bạn là Trung. Bạn có mái tóc xoăn tít và 
nước da trắng trẻo. Không còn đứa nào nhớ là cùng chơi thân với nhau từ bao giờ, 
lại càng không nhớ là nguyên do gì dẫn hai đứa đến sự thân thiết như vậy. Chỉ khi đã 
chơi thân với nhau rồi, người ta lại bảo hai đứa giống nhau như hai giọt nước. Giống 
nhau về khuân mặt, hình dáng, giọng nói, lẫn tính tình. Đến nỗi bà nội của Tóc Xoăn 
đôi mắt bị mù lòa thường nhầm tôi với bạn. Một lần tôi đi học về trước ghé qua nhà 
bạn, chỉ có bà nội ở nhà, tôi gọi cửa. Bà vừa mở cửa vừa hỏi: 
 - Trung đi học về đấy hở cháu? 
Tôi bỗng nói liền: 
 - Vâng ạ. 
Bà nội bảo tôi lấy phần cơm trên chạn xuống ăn. Tôi làm theo lời bà, vừa ăn cơm 
vừa nói chuyện với bà. Ăn cơm xong, bạn tôi về, bà nội lại ngỡ tôi vừa đến, khi chúng 
tôi cười to, bà mới biết nhầm. Thế là bà mắng yêu chúng tôi mấy tiếng. Còn Tóc 
Xoăn thì cùng về nhà tôi, ăn phần cơm của tôi. 
 Một hôm chúng tôi mang giấy và thuốc vẽ đi bộ xuống biển. Lần đầu tiên chúng 
tôi đến với biển. Biển còn lạ lùng hơn biển trong giấc mơ tôi từng mơ thấy. Tóc Xoăn 
vẽ biển gồm những đường thẳng. Bờ cát thẳng với mép biển. Biển khơi thẳng với 
chân trời. Chỉ có chim hải âu và thuyền buồm là nó vẽ đường cong. Còn bức tranh 
biển của tôi thì toàn đường cong. Biển vòng lên như một trái núi choáng gần hết nền 
trời. Một con thuyền căng buồm đỏ lướt trên điểm cao nhất của biển. Bụng thuyền và 
lưng biển tiếp xúc với nhau như hai cung tròn tiếp xúc. Không hiểu sao cùng đứng 
trước biển hai đứa lại vẽ hai bức tranh khác nhau đến vậy.” 
 (Trích“ Bạn Tóc Xoăn”- Tuyển tập văn thơ nhạc tuổi thơ - Nguyễn Trọng Tạo) 
 =====Hết===== 
 Họ và tên: .Phòng kiểm tra SBD .. 
 HƯỚNG DẪN CHẤM 
PHẦN NỘI DUNG CẦN ĐẠT ĐIỂM 
 I. ĐỌC HIỂU 4,0 
Câu 1 Thể thơ: Bốn chữ 0,5 
Câu 2 Nhịp : 2/2; 1/3 0,5 
Câu 3 - Việc các bạn thiếu niên trong bài thơ đã làm: sớm chống hạn (Vục 0,75 
 mẻ miệng gàu); trưa bắt sâu; chiều gánh phân. 
 - Ý nghĩa: Tuy còn nhỏ tuổi nhưng các bạn đã biết đóng góp sức 0,75 
 mình cho công việc lao động sản xuất, cho kháng chiến; biết làm theo 
 lời Bác dạy “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ”; chính nhờ vào bàn tay góp sức 
 của các bạn thiếu niên mà hạt gạo trắng thơm được gửi đi đến khắp 
 muôn nơi và mang lại biết bao nhiêu niềm vui. 
 => Đó là biểu hiện của tình yêu quê hương, đất nước 
Câu 4 HS nêu được thông điệp: Học sinh có nhiều cách trả lời khác nhau 
 nhưng phải có thái độ tích cực: 
 - Dưới đây là gợi ý 
 + Tình yêu quê nhà đất nước đều bắt nguồn từ những điều bình dị và 
 thân thương 
 + Để có được hạt gạo trắng thơm, ngọt bùi, phải trải qua bao vất vả, 
 1,5 
 nó chứa đựng hương vị quê hương (vị phù sa), mồ hôi mặn nồng . 
 + Cần đóng góp công sức của mình vào việc xây dựng quê hương, đất 
 nước 
 + 
 (HS phải nêu được ít nhất 02 thông điệp khác nhau; mỗi ý cho 0,75 
 điểm.) 
 II. VIẾT 16,0 
 Viết đoạn văn khoảng (khoảng 200 chữ) bày ý kiến của em về một 6,0 
Câu 1 
 số giải pháp khắc phục tình trạng xả rác bừa bãi trong trường 
 học. 
 *Yêu cầu về kĩ năng: 
 - HS biết viết một đoạn văn nghị luận có bố cục rõ ràng, ngôn từ 
 chọn lọc, mạch văn lưu loát, hành văn trôi chảy, không mắc lỗi diễn 0,5 
 đạt, lỗi chính tả. 
 - Chữ viết đẹp, trình bày sạch sẽ, khoa học. 
 *Yêu cầu về kiến thức: 
 HS có thể diễn đạt bằng nhiều cách song phải đảm bảo được các ý cơ 
 bản sau: 
 * Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Một số giải pháp khắc phục 
 0,5 
 tình trạng xả rác bừa bãi trong trường học. 
 * Giải thích vấn đề: Xả rác bừa bãi trong trơng trường học 
 0,5 
 - Vứt rác bừa bãi là vứt rác không đúng nơi quy định, bạ đâu vứt 
 đấy không đúng chỗ. Gây nên ô nhiễm môi trường. 
 * Nêu một số giải pháp: - Mỗi cá nhân người học sinh cần có ý thức tự giác, bỏ rác đúng nơi 
 quy định, không vứt rác bừa bãi, biết phân loại rác hữu cơ, rác thải 
 4,0 
 nhựa có thể tái chế và thu gom rác thải không chỉ của mình mà còn 
 biết thu gom những rác thải ở trong trường học. 
 VD: Sau khi sinh hoạt (như ăn uống, thay ruột bút, giấy thải) các bạn 
 HS cần phận loại rác hữu cơ và rác thải nhựa bỏ vào thùng rác đúng 
 qui định. 
 - Các bậc phụ huynh cần giáo dục các bạn thói quen thu gom rác, hạn 
 chế xả rác ra môi trường; tuyên truyền cho các bạn hiểu về những tác 
 hại của rác thải và các biện pháp để bảo vệ môi trường. 
 - Nhà trường có biện pháp giáo dục, tuyên truyền đến các bạn HS 
 trong toàn trường việc bảo vệ môi trường trường lớp, đảm bảo trường 
 học luôn xanh - sạch - đẹp. 
 - Có những biện pháp kỉ luật tích cực với những HS vi phạm việc xả 
 rác bãi trong trường học. 
 VD: Nếu HS vi phạm cần khắc phục bằng cách: Xử lí rác thải và nhặt 
 bỏ rác đúng nơi qui định, nghiêm túc kiểm điểm 
 * Khẳng định ý kiến là đúng, cần làm theo để góp phần bảo vệ môi 
 trường. Liên hệ, bài học nhận thức của bản thân . 
 (HS có thể diễn đạt theo các khác nhưng đảm bảo nội dung vẫn 0,5 
 cho điểm theo hướng dẫn) 
 * Hướng dẫn cho điểm 
 - Điểm 5,0 - 6,0: bài viết đảm bảo các yêu cầu trên, hành văn trôi 
 chảy, giàu cảm xúc. 
 - Điểm 3,5 - 4,75: Bài viết đảm bảo tương đối các yêu cầu trên, trong 
 bài mắc một, hai lỗi diễn đạt. 
 - Điểm 2,0 - 3,25: bài viết đảm bảo 2/3 các yêu cầu trên. 
 - Điểm 0,25 - 1,75: bài viết có nội dung sơ sài, còn mắc nhiều lỗi 
 chính tả, diễn đạt. 
 - Điểm 0: bài viết không liên quan gì tới đề hoặc không viết bài. 
 Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật Tóc Xoăn ( trong văn 
Câu 2 10,0 
 bản Bạn tóc Xoăn của tác giả Nguyễn Trọng Tạo. 
 1. Yêu cầu về kĩ năng: 
 - Học sinh biết viết một bài văn biểu cảm về nhân vật trong một đoạn 
 trích truyện; có bố cục đầy đủ, hoàn chỉnh; cảm xúc sâu sắc. Đảm bảo 
 chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt, 0,5 
 - Diễn đạt trôi chảy; trình bày sạch đẹp; có tố chất văn chương. 
 - Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm có đủ 3 phần Mở bài, Thân bài, 
 Kết bài. 
 2. Yêu cầu về kiến thức: Học sinh xác định đúng vấn đề và phạm vi 
 biểu cảm, có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau song cần đảm 
 bảo các nội dung sau: 
 - Nêu ấn tượng chung về nhân cần biểu cảm: Tóc Xoăn 0,5 - Cảm xúc về vẻ đẹp ngoại hình: mái tóc xoăn tít và nước da trắng 
 2,0 
trẻo -> vẻ đẹp đẹp khá đặc biệt, dễ mến 
- Cảm xúc về hành động tính cách, tình cảm, việc làm 
+ Đối với những người xung quanh: chơi rất thân với nhân vật tôi, có 
 2,0 
tình bạn tự nhiên, chân thành, trong sáng, rất đáng ngưỡng mộ 
+ Việc làm: Vẽ về biển gồm những đường thẳng , thể hiện Tóc 
 2,0 
Xoăn là người ngây thơ, có óc quan sát và vẽ về biển thật đặc biệt, và 
cách tư duy thật đơn giản khi vẽ về biển. 
- Tình cảm của em đối với Tóc Xoăn: yêu mến, thích thú với nhân vật 
Tóc Xoăn, mong ước có một người bạn như thế nhân vật đã khơi 
 2,0 
dậy và bồi đắp trong em tình cảm đẹp: Tình bạn trong sáng, chân 
thành -> cần phải biết vun đắp, giữ gìn và trân trọng tình bạn đó. 
- Lời hứa của bản thân 
 0,5 
- Liên hệ mở rộng, suy ngẫm . 
3. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc, có cách diễn đạt mới mẻ 0,5 
 Tổng điểm 20,0