Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 12 cấp tỉnh môn Ngữ văn GDTX - Năm học 2020-2021 - Sở GD&ĐT Ninh Bình (Có đáp án)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 TỈNH NINH BÌNH
ĐỀ THI CHÍNH THỨC
ĐỀ THI CHỌN HỌC VIÊN GIỎI LỚP 12 CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2020 – 2021
MÔN: NGỮ VĂN - GDTX
Ngày thi: 15/12/2020
Thời gian làm bài 180 phút, không kể thời gian phát đề
(Đề thi gồm 06 câu trong 02 trang)
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) 
Đọc đoạn trích: 
 Sự quý giá của thời gian không phải là để giúp chúng ta có thể làm được những điều này, điều nọ... Có quá nhiều những điều này nọ như thế đủ để cho chúng ta quay cuồng trong suốt một đời, nhưng cuối cùng rồi chúng ta sẽ không mang theo được gì cả! Vấn đề là chúng ta phải biết sống như thế nào để xứng đáng với giá trị thời gian ấy. Chúng ta lao động như một phương tiện để nuôi sống, nhưng bản thân sự lao động sáng tạo cũng chính là cuộc sống của chúng ta. Ngược lại, những giá trị vật chất được tạo ra luôn luôn có những giới hạn tạm bợ của nó, và rõ ràng không thể là mục đích cuối cùng để chúng ta nhắm đến. Những giá trị vật chất ấy có thể giúp cho ta có cuộc sống thoải mái hơn, nhưng nếu chúng ta chỉ hoàn toàn phụ thuộc vào chúng, chúng ta sẽ phải trả giá đắt. Nghệ thuật sống chân chính là ý thức được giá trị quý báu của đời sống trong từng khoảnh khắc tươi đẹp của cuộc đời.
 () Thời gian cần phải được trân trọng trong từng khoảnh khắc. Khi chúng ta ý thức được rằng giá trị của cuộc sống nằm ở chỗ là chúng ta đang sống, chúng ta sẽ thấy tất cả những điều khác đều trở nên nhỏ nhặt, vụn vặt không đáng kể. Đời sống của ta quý giá, và đời sống của mọi người quanh ta cũng quý giá không thể lấy gì đánh đổi được.
 () Mỗi buổi sáng thức dậy, chúng ta nhìn lên bầu trời trong xanh có ánh nắng ban mai ửng hồng, hoặc một chồi non vừa nhú còn ướt đẫm sương đêm... Mỗi một thực thể xinh đẹp ấy đều nhắc nhở ta biết là đời sống của ta đang tồn tại, và ta tự nhủ với mình sẽ không bỏ phí một phút giây nào được tồn tại trong cuộc sống nhiệm mầu này. Ta sẽ sống như thế nào để bản thân có được niềm vui, hạnh phúc, và mang niềm vui, hạnh phúc đến cho mọi người quanh mình?
 (Nguyên Minh - Thời gian là vốn quý)
	Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên. 
Câu 2. Theo anh/chị vì sao tác giả lại cho rằng: Những giá trị vật chất ấy có thể giúp cho ta có cuộc sống thoải mái hơn, nhưng nếu chúng ta chỉ hoàn toàn phụ thuộc vào chúng, chúng ta sẽ phải trả giá đắt?
Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp liệt kê trong câu văn sau: Mỗi buổi sáng thức dậy, chúng ta nhìn lên bầu trời trong xanh có ánh nắng ban mai ửng hồng, hoặc một chồi non vừa nhú còn ướt đẫm sương đêm...
Câu 4. Thông điệp nào của đoạn trích trên có ý nghĩa nhất với anh/chị?
PHẦN II. TẠO LẬP VĂN BẢN (16,0 điểm)
Câu 1 (6,0 điểm)
Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn trả lời cho câu hỏi được nêu ra ở phần đọc hiểu: Ta sẽ sống như thế nào để bản thân có được niềm vui, hạnh phúc, và mang niềm vui, hạnh phúc đến cho mọi người quanh mình?
Câu 2 (10,0 điểm)
Thơ Xuân Quỳnh là tiếng nói của người phụ nữ giàu yêu thương, khao khát hạnh phúc bình dị, đời thường nhưng cũng nhiều âu lo, trăn trở trong tình yêu (theo Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng môn Ngữ văn lớp 12, Nxb Giáo dục Việt Nam, 2010, tr.46)
Phân tích đoạn thơ sau để làm sáng tỏ nhận định trên:
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương
Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.
	(Trích Sóng, Xuân Quỳnh, Sgk Ngữ văn 12, Tập 1,
	 Nxb Giáo dục Việt Nam, 2011, tr.156)
-----Hết-----
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh :........................................................Số báo danh:...........................................
Họ và tên, chữ ký:	Giám thị thứ hai:............................................................................................
 	Giám thị thứ hai:............................................................................................