Đề thi chọn học sinh giỏi Lớp 9 môn Ngữ văn - Năm học 2015-2016 - Sở GD&ĐT Ninh Bình (Đề chính thức) (Có đáp án)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TỈNH NINH BÌNH
ĐỀ THI CHÍNH THỨC
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 THCS
NĂM HỌC 2015-2016
Môn: Ngữ văn
Ngày thi: 02/3/2016
Thời gian làm bài:150 phút (không kể thời gian giao đề)
Đề thi gồm 02 câu trong 01 trang
Câu 1 (6,0 điểm):
Đọc ngữ liệu và trả lời các câu hỏi sau:
Con ong làm mật yêu hoa
Con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu trời
Con người muốn sống con ơi
Phải yêu đồng chí, yêu người anh em
Một ngôi sao chẳng sáng đêm
Một thân lúa chín chẳng nên mùa vàng
Một người đâu phải nhân gian
Sống chăng, một đốm lửa tàn mà thôi!
 ( Trích Tiếng ru, Tố Hữu)
a) Trong đoạn thơ, từ “yêu” xuất hiện mấy lần, có ý nghĩa gì?
b) Chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong 4 câu thơ cuối.
c) Qua đoạn thơ, tác giả Tố Hữu muốn nhắn nhủ với chúng ta điều gì? (Trình bày trong một đoạn văn ngắn khoảng nửa trang giấy thi).
Câu 2 (14,0 điểm):
Nhận xét về bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy, có ý kiến cho rằng:
 Bài thơ mượn chuyện ánh trăng để nói chuyện đời, chuyện nghĩa tình, nhắc nhở mỗi người ý thức sống thủy chung, tình nghĩa.
Phân tích bài thơ để làm sáng tỏ nhận định trên và nêu suy nghĩ của em về bài học cuộc sống được gợi ra từ thi phẩm. 
 Văn bản: Ánh trăng (Nguyễn Duy)
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ
Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
 ( SGK Ngữ văn 9, tập 1, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2005, trang 156)
...HẾT...
Họ và tên thí sinh :......................................................Số báo danh ..........................................
Họ và tên, chữ ký: Giám thị 1:....................................Giám thị 2:.............................................