Đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 THPT môn Sinh học - Năm học 2023-2024 - Sở GD&ĐT Ninh Bình (Có ma trận và hướng dẫn chấm)

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
 TỈNH NINH BÌNH NĂM HỌC 2023 - 2024
 Môn thi chuyên: Sinh học - Ngày thi: 03/6/2023
 ĐỀ THI CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
 (Đề thi gồm 08 câu, trong 02 trang) 
Câu 1. (1,0 điểm) 
 a) Trong tuần hoàn ở người, vì sao những động mạch nhỏ không có huyết áp tối đa và huyết áp tối 
thiểu như những động mạch lớn?
 b) Theo nguyên tắc truyền máu, mẹ có nhóm máu B có thể mang thai con có nhóm máu O không? 
Tại sao?
Câu 2. (1,0 điểm) 
 Hình bên biểu diễn sự thay đổi về nồng độ 
các hoocmon trong chu kì kinh nguyệt của 
phụ nữ.
 a) Tên gọi các hoocmon A, B, C, D?
 b) So sánh sự thay đổi về nồng độ của 
các hoocmon A, B, C, D ở người phụ nữ 
trưởng thành trong giai đoạn trước khi 
trứng rụng và sau khi trứng rụng. Tại sao có 
sự thay đổi đó?
Câu 3. (1,5 điểm) 
 Sơ đồ sau biểu diễn các cơ chế di truyền ở cấp phân tử: 
 a) Nguyên tắc bổ sung thể hiện trong các cơ chế (1), (2), (3) như thế nào?
 b) Trong các cơ chế trên, cơ chế nào có sự vi phạm nguyên tắc bổ sung để lại hậu quả nghiêm trọng 
hơn? Vì sao?
Câu 4. (1,5 điểm) 
 Ở một loài thực vật, xét một gen gồm 2 alen (A, a) nằm trên cặp nhiễm sắc thể 1. Khi lai hai cây 
lưỡng bội có kiểu gen AA và aa với nhau được F1 có phần lớn số cây có kiểu gen Aa và một số cây có 
kiểu gen AAa.
 a) Giả sử mỗi cây chỉ mang một dạng đột biến thì các cây có kiểu gen AAa có thể thuộc những 
dạng đột biến nào?
 b) Trình bày cơ chế phát sinh các cây có kiểu gen AAa.
Câu 5. (1,5 điểm) 
 Ở một loài thực vật lưỡng bội, alen A quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen a quy định thân 
thấp, alen B quy định hoa màu đỏ trội hoàn toàn so với alen b quy định hoa màu trắng. Cho các cây 
thân cao, hoa đỏ (P) tự thụ phấn được F1 gồm 800 cây, trong đó có 690 cây thân cao, hoa đỏ; 70 cây 
thân cao, hoa trắng; 30 cây thân thấp, hoa đỏ; 10 cây thân thấp, hoa trắng. Biết rằng, không có đột biến 
phát sinh và sự biểu hiện của gen không phụ thuộc vào môi trường.
 a) Tại sao khi sử dụng phép lai phân tích có thể xác định được kiểu gen của cây thân cao?
 b) Cây thân cao, hoa đỏ (P) có những kiểu gen như thế nào và tỉ lệ kiểu gen đó bằng bao nhiêu? 2
Câu 6. (1,0 điểm) 
 Khảo sát sự di truyền bệnh M ở người do một gen gồm 2 alen (A, a) qua ba thế hệ, người ta vẽ 
được phả hệ như sau:
 Biết không có đột biến mới phát sinh và sự biểu hiện của gen không phụ thuộc vào môi trường.
 a) Alen quy định bệnh trong phả hệ là trội hay lặn? Alen này nằm trên nhiễm sắc thể thường hay 
nhiễm sắc thể giới tính? Giải thích.
 b) Xác định kiểu gen của các thành viên trong phả hệ.
 c) Nếu cặp vợ chồng II5 và II6 sinh thêm con thứ ba, xác suất người con này mang alen bệnh là bao nhiêu?
Câu 7. (1,0 điểm) 
 Vi khuẩn Bacillus thuringiensis có chứa gen mã hóa protein độc tố Bt (gọi tắt là Bt). Độc tố Bt có 
thể tiêu diệt các côn trùng ăn phải chúng. Các nhà di truyền học đã chuyển gen Bt từ vi khuẩn này vào 
cây bông và cây bông chuyển gen có thể sản sinh lượng độc tố Bt đủ lớn để tiêu diệt các côn trùng ăn 
chúng. Hãy mô tả tóm tắt các bước để tạo cây bông mang gen Bt.
Câu 8. (1,5 điểm)
 a) Một nhóm học sinh nghiên cứu thành phần nhóm tuổi của một 
quần thể chuột đồng, từ đó xây dựng được tháp tuổi như hình bên. 
Biết rằng mỗi tầng tháp đại diện cho một nhóm tuổi. Xác định nhóm 
tuổi tương ứng với các chú thích 1, 2, 3 có trong hình và chỉ rõ ý nghĩa 
sinh thái của mỗi nhóm tuổi đó. 
 b) Trong một quần xã, một loài thực vật làm thức ăn cho nhiều loài: 
sâu đục thân, sâu hại quả, chim ăn hạt, côn trùng cánh cứng ăn vỏ cây 
và động vật ăn rễ cây. Chim sâu ăn sâu đục thân, sâu hại quả và côn trùng cánh cứng nhưng lại làm 
mồi cho chim ăn thịt cỡ lớn. Chim ăn thịt cỡ lớn còn bắt chim ăn hạt làm mồi. Động vật ăn rễ cây là 
thức ăn của rắn, thú ăn thịt và chim ăn thịt cỡ lớn.
 b1. Vẽ sơ đồ lưới thức ăn trong quần xã nêu trên.
 b2. Các loài sâu đục thân, sâu hại quả, côn trùng cánh cứng ăn vỏ cây đều lấy thức ăn từ thực vật. 
Các loài trên có cạnh tranh với nhau không? Tại sao?
 b3. Trong phạm vi lưới thức ăn của quần xã này, khi nguồn thức ăn là rễ cây bị suy giảm thì những 
loài nào cạnh tranh với nhau gay gắt nhất? Giải thích.
 ------HẾT------
Họ và tên thí sinh: ..........................................................Số báo danh ..........................................
Họ và tên, chữ ký: Cán bộ coi thi thứ nhất:..................................................................................
 Cán bộ coi thi thứ hai:.....................................................................................