Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 26, Bài 23: Những cuộc khởi nghĩa lớn trong các thế kỉ VII-IX

Ngày soạn: 9/3/2013
Ngày giảng: 6A: /3/2013; 6B: 
Tiết 26. Bài 23
NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG CÁC THẾ KỈ VII - IX
I. Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức.
- Những thay đổi lớn về kinh tế, chính trị nước ta dưới ách đô hộ của nhà Đường: An Nam đô hộ phủ, tổ chức bộ máy cai trị do quan lại người Hán cai quản tới cấp huyện, tăng cường bóc lột.
- Nguyên nhân, diễn biến, kết quả của những cuộc khởi nghĩa lớn: Mai Thúc Loan, Phùng Hưng.
- TÝch hîp m«i tr­êng: Dïng l­îc ®å gi¶i thÝch «ng cha ®· biÕt dïng ®Þa h×nh, ®Þa thÕ ®Ó ®¸nh giÆc.
2. Kĩ năng.
- Biết phân tích đánh giá công lao của những nhân vật lịch sử.
- Rèn kĩ năng đọc, vẽ bản đồ lịch sử.
3. Tư tưởng. 
- Bồi dưỡng tinh thần chiến đấu vì nền độc lập của tổ quốc.
- Biết ơn tổ tiên đã chiến đấu quên mình vì dân tộc, vì đất nước.
- TÝch hîp m«i tr­êng: cã ý thøc b¶o vÖ di tÝch lÞch sö
II. Chuẩn bị.
1. Giáo viên: §ền thờ Phùng Hưng, l­îc ®å sgk trang 64.
2. Học sinh.
III. Phương pháp: Động não, trình bày, quan sát.
IV. Tæ chøc giê häc.
1. æn định tổ chức (1’)
2. Kiểm tra.
* H: Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào?
* Đáp án: 
+ Triệu Quang Phục lên ngôi vua (Triệu Việt Vương) tổ chức lại chính quyền.
+ 20 năm sau Lý Phật Tử cướp ngôi, lên làm vua.
+ Nhà Tùy đòi Lý Phật Tử sang chầu nhưng ông thoái thác và chuẩn bị lực lượng quân sự
+ Năm 603 quân Tùy tấn công Vạn Xuân. Lý Phật Tử bị vây hãm rồi bị bắt.
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động 
Khëi ®éng (1’)
Nước ta từ năm 618 bị nhà Đường đô hộ và tiếp tục thực hiện các chính sách cai trị tàn bạo. Dưới ách thống trị của nhà Đường trong suốt 3 thế kỉ, nhân dân ta đã không ngừng nổi dậy đấu tranh chống bọn đô hộ, đáng chú ý là 2 cuộc khởi nghĩa lớn 
HĐ của giáo viên và học sinh
Nội dung
HĐ 1: Nước ta dưới thời cai trị của nhà Đường (13’)
Môc tiªu: HS biÕt ®­îc sù thay ®æi cña ®Êt n­íc ta thời kì trước thế kỉ VII.
- GV: Giới thiệu trên lược đồ hình 48 trang 63 chính sách cai trị nước ta của nhà Đường.
- Câu hỏi thảo luận nhóm 4 ( 5phút )
 Vì sao nhà Đường chú ý sửa sang các con đường thủy, bộ?
- HS thảo luận.
- Đại diện nhóm báo cáo.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, kết luận.
+ Nhà Đường coi An Nam đô hộ phủ là một trọng trấn, để đàn áp nhanh các cuộc nổi dậy của nhân dân.
- GV hỏi: Em có nhận xét gì về tình hình nước ta dưới ách thống trị của nhà Đường?
- HS trả lời: Nhà Đường siết chặt ách đô hộ rất tàn bạo: Cai trị trực tiếp đến cấp huyện, củng cố thành, làm đường giao thông.... để nhanh chóng đàn áp cuộc khởi nghĩa.
- GV cho học sinh đọc đoạn còn lại.
- GV hỏi: Nhà Đường bóc lột nhân dân ta như thế nào?
- HS trả lời: Bắt nhân dân ta cống nạp, vơ vét tài nguyên.
- GV kết luận, ghi bảng.
- GV hỏi: Theo em chính sách bóc lột của nhà Đường có gì khác với thời trước?
- HS trả lời: Chia lại khu vực hành chính, đặt tên mới, cai trị trực tiếp đến huyện, bóc lột tàn bạo.
HĐ2: HDTH khởi nghĩa Mai Thúc Loan (15’)
Môc tiªu: HS biÕt ®­îc diÔn biÕn chính và kết quả của cuéc khëi nghÜa Mai Thóc Loan.
- GV giới thiệu về Mai Thúc Loan (SGK trang 64).
- GV hỏi: Dựa vào hiểu biết ở mục 1, tại sao lại nổ ra cuộc khởi nghĩa này?
- HS trả lời: Do chính sách thống trị tàn bạo của nhà Đường.
- GV trình bày cuộc hành trình nộp cống vải của nhân dân và Mai Thúc Loan (SGV trang 101).
- GV đọc câu thơ SGK.
- GV dùng lược đồ SGK trang 64 trình bày diÔn biÕn, gi¶i thÝch «ng cha ®· biÕt dïng ®Þa h×nh, ®Þa thÕ ®Ó ®¸nh giÆc.
- GV cung cấp thêm thông tin: Nay trên nuí Vệ và trong thung lũng Hùng Sơn còn đền thờ ông 
HĐ3: Khởi nghĩa Phùng Hưng (10’)
Môc tiªu: HS biÕt ®­îc diÔn biÕn cuéc khëi nghÜa Phïng H­ng.
- GV giới thiệu Phùng Hưng.
- GV trình bày: Năm 776 vua Đường cử Cao Chính Bình sang đô hộ An Nam, đây là viên quan tham, ác...
- GV hỏi: Vì sao cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng bùng nổ.
- HS trả lời: Do chính sách cai trị; Dân oán hận.
- GV trình bày, ghi bảng.
- GV hỏi: Khởi nghĩa Phùng Hưng đem lại kết quả như nào?
- HS trả lời: Giành quyền làm chủ đất nước.
- GV cho học sinh quan sát hình 50 và quan sát ảnh. Đây là lòng biết ơn của nhân dân ta...
- H: Ta ph¶i cã th¸i ®é nh­ thÕ nµo víi c¸c di tÝch lÞch sö?
- HS: Ph¶i b¶o tån vµ gi÷ g×n.
1. Dưới ách đô hộ của nhà Đường, nước ta có gì thay đổi?
- Năm 618, nhà Đường thành lập, thống trị nước ta.
- Năm 679, nhà Đường đổi Giao Châu thành An Nam đô hộ phủ. Châu huyện do người Trung quốc cai trị; hương xã do người Việt cai quản.
- Miền núi do tù trưởng cai quản; trụ sở đặt ở Tống Bình 
( Hà Nội )
- Nhà Đường cho sửa sang đường giao thông, cho xây thành, đắp lũy...
- Nhà Đường bóc lột nhân dân ta qua các loại thuế và cống nạp
2. Khởi nghĩa Mai Thúc Loan (722).
* Nguyên nhân.
- Cuối những năm 10 của thế kỉ VIII, dân ta phải nộp cống vải, Mai Thúc Loan kêu gọi dân phu bỏ về quê nổi dậy.
* Biễn biến.
- Chiếm được Hoan Châu, nhân dân Ái Châu, Diễn Châu nổi dậy hưởng ứng, Mai Thúc Loan chọn Sa Nam làm căn cứ. Ông xưng đế (Mai Hắc Đế).
- Ông liên kết với nhân dân Giao Châu, Cham Pa tấn công Tống Bình.
- Quang Sở Khách chạy về Trung Quốc.
- 722 nhà Đường cử Dương Tư Húc cùng 10 vạn quân sang đàn áp.
- Khởi nghĩa thất bại.
3. Khởi nghĩa Phùng Hưng (Trong khoảng 776 - 791).
- 776 Phùng Hưng, Phùng Hải đã họp quân khởi nghĩa ở Đường Lâm. Được nhân dân hưởng ứng.
- Ít lâu sau Phùng Hưng bao vây và chiếm được Tống Bình.
- Cao Chính Bình sinh bệnh chết.
- Phùng Hưng mất, Phùng An nối nghiệp cha. Năm 791 nhà Đường đàn áp, Phùng An ra hàng.
4. Củng cố.
- Câu hỏi: Hãy trình bày chính sách cai trị của nhà Đường đối với nước ta trên lược đồ hình 48.
 Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan trên lược đồ hình 49.
- GV củng cố nội dung bài học.
5. Hướng dẫn học bài.
- Học bài: Biết được chính sách cai trị của nhà Đường và nguyên nhân, diễn biến hai cuộc khởi nghĩa lớn.
- Chuẩn bị: Đọc bài 24.
 Cho biết nước Cham Pa độc lập ra đời như thế nào?