Giáo án môn Ngữ văn 12 - Tiết 80, 81: Thuốc (Lỗ tấn)

Tiết 80 – 81(GV)	 Ngày soạn:22/3/2007.
THUỐC
 (Lỗ Tấn)
A.Mục đích yêu cầu:
 1. Giúp HS : Nắm được những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của Lỗ Tấn. Ý nghĩa của tác phẩm Thuốc đối với thực tế cuộc sống của người dân TQ. 
 2. Rèn luyện KN phân tích truyện ngắn .
 3. Giáo dục : lòng yêu văn chương, yêu nước .
 4.Trọng tâm: Phân tích tìm cáctầng ý nghĩa của tp .
B. Các bước tiến hành :
 1.Ổn định lớp, nắm sĩ số HS .
 2. Bài cũ : Tác giả M. Gorki? Những ND + NT chính?
 3.Bài mới :
* Việc 1 : Tìm hiểu tác giả, tóm tắt tác phẩm → nhân vật chính .
1) Những nét chính của LT?
 - Thân sinh : Chu Bá Nghi, lâm bệnh lúc LT 13 tuổi→ 3 năm sau mất vì không có thuốc .→ LT học y ở TĐ (Nhật Bản) .
 - Mẹ : Lỗ Thụy : Phẩm chất của bà→ Lỗ Tấn .
à Bút danh lấy họ mẹ “Tấn hành” (đi nhanh lên) .
 - Cuộc đời có 4 lần đổi nghề với động cơ yêu nước và nhân đạo (hàng hải → khai mỏ → y học→ nhà văn) - Bác Hồ ca ngợi LT 
“ Quắc mắt xem thường kẻ địch
 Cúi đầu làm ngựa trẻ con” .
à “trước tác đẳng thân” (sách cao bằng người) .
à Năm 1981 toàn thế giới KN 100 năm ngày sinh danh nhân văn hóa LT .
2) Giải thích ý nghĩa tên truyện?
Xuất xứ?
3) Tóm tắt và nhận xét cốt truyện?
 - Dung dị, không siêu phàm như “TQ”, “Thủy Hử”, không huyền ảo như “Tây Du Kí” → rất LT .
 - Bối cảnh cũng thật dung dị : Ở một thị trấn hẻo lánh nào đó của TQ, có một quán trà, một pháp trường và một bãi tha ma .
* Việc 2 : GV hướng dẫn HS tìm hiểu chung về T/P .
4) Có nhà nghiên cứu cho rằng, “Thuốc” là một T/P chống mê tín dị đoan. Theo em có đúng không? Vì sao .
 Hạ Du là nhân vật ntn? Thái độ của tác giả đối với nhân vật này? 
(đối với người chiến sĩ CM) .
 Nhận xét NT thể hiện hình tượng nhân vật HD của tác giả?
 Ý nghĩ của hình tượng nhân vật đám đông trong quán trà?
Theo em vòng hoa trên mộ hạ Du do ai đặt, ý nghĩa của nó?
I.. Giới thiệu chung :
 1 Tác giả : (1881 - 1936) .
 - Tên thật là Chu Thụ Nhân, xuất thân trong một gia đình quan lại sa suốt ở Thiệu Hưng – Chiết Giang – TQ . 
-Là con người yêu nước thương dân, bốn lần đổi nghề với mong muốn cứu nước, cứu dân ( hàng hải, khai mỏ, y và viết văn).Lỗ Tấn chuyển từ nghề y- nghề ông yêu thích từ nhở sang viết văn vì: một lần xem phim thấy những người TQ khoẻ mạnh, hăm hở kéo nhau đi xem người Nhật chém người TQ mà không hề đau xót. LT hiểu rằng họ mắc bệnh tinh thần, đó là bệnh ngu muội, đớn hèn, tê liệt ý thức dân tộc.Từ đó ông quyết định dùng ngòi bút của mình vạch ra những căn bệnh tinh thần của quốc dân và lưu ý mọi người tìm cách chữa trị.
 - Khối lượng sáng tác đồ sộ : 20 tập (mỗi tập 600 trang) . Tiêu biểu: Gào thét, bàng hoàng, chuyện cũ viết lại.
 2. Tác phẩm : “Thuốc” .
 a. Hoàn cảnh ra đời: :
 - Tên truyện → “Thuốc chữa bệnh” hoặc “vị thuốc” (Nguyễn Tuân) viết ngày 25/4/1919 đăng lần đầu tiên trên tạp chí Tân thanh niên (5/1919) .
 - Ra đời trong những ngày phong trào chống đế quốc, chống Phong Kiến rầm rộ (phong trào Ngũ Tứ ) . Tác phẩm có ý nghĩa như một tiếng gào thét để an ủi những người chiến sĩ và để cảnh tỉnh nhân dân, truyền cho họ ý chí nghị lực .
 - Thuốc là một trong ba truyện ngắn tiêu biểu của LT (“Nhật kí người điên” và “AQ chính truyện ”) .
 b. Tóm tắt : Thuyên – con trong 1 gia đình lão Hoa làm nghề bán hàng nước, bị bệnh lao. Theo tục của người TQ, họ mua một chiếc bánh bao tẩm máu cho người ăn để chữa bệnh. Chiếc bánh bao được tẩm bằng máu của Hạ Du – một thanh niên CM bị chém. Thuyên ăn “thuốc” vẫn không khỏi bệnh. Hình ảnh cuối cùng là 2 bà mẹ của Thuyên – Hạ đến cúng cơm trên 2 nấm mồ của 2 đứa con trai chết thảm .
Þ Cốt truyện dung dị qua vài nét chấm phá và rất gần với đường thường .
II. Phân tích :
 1. Nhan đề : “Thuốc” có ít nhất 3 ý nghĩa :
 - Thuốc chữa bệnh lao của người dân u mê lạc hậu → cái chết oan .
 - Sâu hơn, ông mong muốn thế hệ trước phải giải phóng tư tưởng cho thế hệ sau : bánh bao + máu tử tù → thuốc độc .
 - Đặc biệt, tác phẩm là một phương thuốc chữa bệnh hững hờ, mê muội của quần chúng của người CM .
 2. Hình tượng người cm H.Du :
 -Nhân vật trung tâm nhưng xuất hiện gián tiếp qua mẫu đối thọai của các nhân vật trong quán trà.
 - Là chiến sĩ cách mạng “Nằm trong tù còn dám rũ lão đề lao làm giặc”
-Bị mọi người cho là điên, là giặc. Mẹ thì xấu hổ, chú thì tố giác để lĩnh thưởng.
=> Là người đầu tiên thức dậy trong khi người dân trung quốc “đang ngủ mê trong một chiếc hộp bằng sắt không có cửa sổ” nhưng xa rời quần chúng.
3.Nhân vật đám đông trong quán trà:
-Đủ các hạng người, đủ mọi lứa tuổi.
-Họ đều cam đoan rằng bé Thuyên ăn bánh bao tẩm máu người thì sẽ khỏi bệnh và đều cho rằng Hạ Du là điên.
=>Bức tranh thu nhỏ của xã hội TQ chìm trong tăm tối, lạc hậu, tê liệt ý thức dân tộc.
 - Nghĩa địa và con đường mòn: Sự phân biệt
 4.Hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du:
-Lỗ Tấn đặt để tưởng nhớ Hdu.
-Những đồng đội của Hạ Dụ đặt để tưởng nhớ HạDU và bày tỏ quyết tâm tiếp bước Hạ Du 
-> Niềm lạc quan cách mạng của tác giả. 
III. Tổng kết : Tác phẩm thể hiện rõ dụng ý nghệ thuật của Lỗ Tấn: Dùng ngòi bút vạch ra những căn bệnh tinh thần của quốc dân và lưu ý mọi người chữa tri.
 	 4. Củng cố : - Tác giả, tóm tắt truyện .
 - Phần phân tích (ND - NT) .
 	5. Dặn dò : - Đọc lại truyện, nắm bài giảng. Xem bài đọc thêm .
 - Chuẩn bị : Bình luận XH .
 + Đọc : Cách làm bài BLXH .
 Đọc bài mẫu . 
E. Rút KN :