Giáo án Ngữ Văn Lớp 6 - Tiết 1: Văn bản Con rồng-Cháu tiên - Năm học 2018-2019

 Ngày soạn: 5/ 09/ 2018
 CHỦ ĐỀ TRUYỀN THUYẾT
 Tiết 1: 	
 Văn bản : CON RỒNG - CHÁU TIÊN
	( Truyền thuyết)
I. Mức độ cần đạt : Giúp HS.
1.Kiến thức: - Hiểu được khái niệm về truyền thuyết.
 	- Hiểu được nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu.
	- Bóng dáng lịch sử thời kì dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kì dựng nước
2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm văn bản.
	- Nhận ra những sự việc chính của truyện.
	- Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu trong truyện.
3. Thái độ: - Giáo dục lòng tự hào, tôn kính về nòi giống dân tộc.
* Tích hợp Tư tưởng Hồ Chí Minh:
 - Chủ đề: Đoàn kết, tự hào dân tộc
 - Mức độ: Liên hệ
 - Nội dung tích hợp: Bác luôn đề cao truyền thống đoàn kết giữa các dân tộc anh em và niềm tự hào về nguồn gốc con Rồng cháu Tiên.
II. Chuẩn bị:	
1. GV: - Tranh: Con Rồng cháu Tiên , bảng phụ.
2. HS: - Sách, vở, đọc và soạn bài.
III. Tiến trình tổ chức dạy - học:
Ổn định tổ chức:
Kiểm tra bài cũ 
 - Kiểm tra vở soạn 
 3. Bài mới: Giới thiệu truyện bằng tranh minh hoạ.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung kiến thúc

 Nêu khái niệm truyền thuyết là gì?
? Giải thích nghĩa của từ “Tinh” trong các từ “mộc tinh”, “Sơn tinh”, “thuỷ tinh”.
HS dựa SGK trả lời.
- GV đọc mẫu.
- GV yêu cầu 3 HS đọc nối tiếp nhau.
? Theo em truyện có thể chia làm mấy phần? Nêu rõ nội dung từng phần? 
? Tìm những chi tiết nói về nguồn gốc và hình dạng của nhân vật Lạc Long Quân và Âu Cơ?
- HS dựa SGK trả lời.
? Nhận xét về nguồn gốc, hình dạng, tài năng của Lạc Long Quân và Âu cơ?
- HS trả lời - GV nhận xét chốt và ghi bảng.
? T¹i sao t¸c gi¶ d©n gian kh«ng t­ëng t­îng LLQ vµ ¢u c¬ cã nguån gèc tõ c¸c loµi kh¸c mµ t­ëng t­îng LLQ nßi rång, ¢u C¬ dßng dâi tiªn? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×?
? ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹?
? Đây là một chi tiết như thế nào ? Chi tiÕt nµy cã ý nghÜa g×?
* GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt hoang ®­êng nh­ng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã b¾t nguån tõ thùc tÕ rång, r¾n ®Òu ®Î trøng. Tiªn (chim) còng ®Î trøng. TÊt c¶ mäi ng­êi VN chóng ta ®Òu sinh ra tõ trong cïng mét bäc trøng (®ång bµo) cña mÑ ¢u C¬. DTVN chóng ta vèn khoÎ m¹nh, c­êng tr¸ng, ®Ñp ®Ï, ph¸t triÓn nhanh.
? Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×?
? L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh­ thÕ nµo? Để làm gì?
? Sau đó con trưởng theo Âu Cơ đã làm gì?
Gv: Đây là tên nước đầu tiên của nước Việt Nam
? Theo truyện này thì người Việt là con cháu của ai?
? Giải nghĩa từ Đồng bào?
Tích hợp Tư tưởng Hồ Chí Minh:Câu nói “ Tôi nói đồng bào có nghe rõ không” trong Ngày quốc khánh 2 - 9 - 1945
 * GV b×nh: LS mÊy ngµn n¨m dùng n­íc vµ gi÷ n­íc cña d©n téc ta ®· chøng minh hïng hån ®iÒu ®ã. Mçi khi TQ bÞ l©m nguy, ND ta bÊt kÓ trÎ, giµ, trai, g¸i tõ miÒn ng­îc ®Õn miÒn xu«i, tõ miÒn biÓn ®Õn miÒn rõng nói xa x«i ®ång lßng kÒ vai s¸t c¸nh ®øng dËy diÕt kÎ thï.( NhËn xÐt cña Hå ChÝ Minh vÒ tinh thÇn yªu n­íc cña nh©n d©n ta) Khi nh©n d©n mét vïng gÆp thiªn tai ®Þch ho¹, c¶ n­íc ®Òu ®au xãt, nh­êng c¬m xÎ ¸o, ®Ó gióp ®ì v­ît qua ho¹n n¹n vµ ngµy nay, mçi chóng ta ngåi ®©y còng ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc thùc hiÖn lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n x­a kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc.
?Câu nói nào của Bác nhắc nhở chúng ta nhớ đến công ơn các Vua Hùng?( Tích hợp tư tưởng Hồ Chí Minh)
 
I. Đọc- Hiểu chú thích 
Khái niệm truyền thuyết (SGK)
II. Đọc- Hiểu văn bản
 1. Đọc văn bản:
 2. Bố cục: 3 phần.
Đ1: từ đầu đến cung điện Long Trang.
Lạc Long Quân và Âu Cơ lên duyên vợ chồng.
Đ2: Tiếp đến lên đường.
Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở thành trăm con, 2 người chia tay.
Đ3: Còn lại: nguồn gốc dân tộc.
3. Phân tích
a. Lạc Long Quân và Âu Cơ.
- L¹c Long Qu©n: Con trai ThÇn biÓn, ë d­íi n­íc, søc kháe v« ®Þch, cã nhiÒu phÐp l¹.
- ¢u C¬: con g¸i ThÇn n«ng, ë trªn nói, xinh ®Ñp, cã thó vui tao nh·.
- Nguồn gốc: cao quý.
- Hình dạng và tài năng: lớn lao, kì lạ, đẹp đẽ.
- Kết duyên kì lạ: Rồng và Tiên.
- Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n d©n ta t«n sïng vµ thê cóng. Cßn nãi ®Õn Tiªn lµ nãi ®Õn vÎ ®Ñp toµn mÜ kh«ng g× s¸nh ®­îc. T­ëng t­îng LLQ nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n téc VN ta.
b. ¢u C¬ sinh në k× l¹:
 - Sinh bäc tr¨m trøng, në tr¨m người con trai, ®Ñp ®Ï, kh«i ng«, kh«ng cÇn bó mím, lín nhanh nh­ thæi.
à Chi tiÕt kỳ lạ, nhÊn m¹nh sù g¾n bã keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt gi÷a c¸c céng ®ång ng­êi ViÖt
- 50 người con theo mẹ lên rừng
- 50 người con theo cha xuống biển
- Chia nhau cai quản các phương
- Được suy tôn lên làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương, đặt tên nước là Văn Lang.
- Con cháu của Lạc Long Quân và nàng Âu Cơ- Con Rồng cháu Tiên.
HS giải thích
III. Ghi nhớ 
1. NghÖ thuËt.
 - Chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o...
 2. Néi dung
 - Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc d©n téc.
 - ThÓ hiÖn sù ®oµn kÕt, thèng nhÊt...
 KÕt h«n
 LLQ ©c 
 ( thÇn) (tiªn)
 BäC 100 TRøNG
 50 lªn non 50 xuèng biÓn 
 NGUåN GèC D¢N TéC
III. LUYỆN TẬP
- Câu nói: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.
- Truyện : Kinh vµ Ba Na lµ anh em
- Qu¶ trøng to në ra con ng­êi (m­êng)
- Qu¶ bÇu mÑ (kh¬ me)
3. Củng cố - Ý nghĩa truyện? Bức tranh minh hoạ cho sự việc nào của truyện.
4. Hướng dẫn học ở nhà : - Đọc lại truyện, kể lại truyện. 
 - Soạn bài Từ và cấu tạo từ Tiếng Việt.