Giáo án Ngữ Văn Lớp 6 - Tiết 6: Từ mượn - Năm học 2020-2021 - Nguyễn Thị Thanh Mai

 Ngày soạn: 12/9/2020
Tiết 6	:	
 TỪ MƯỢN
I. Mục tiêu:	 Giúp HS.
1. Kiến thức: - Hiểu thế nào là từ mượn.
 - Nguồn gốc của từ mượn trong Tiếng Việt.
 - Nguyên tắc mượn từ trong Tiếng Việt.
 - Vai trò của từ mượn trong hoạt động giao tiếp và tạo lập văn bản.
	2. Kĩ năng: - Nhận biết được từ mượn trong văn bản.
	 - Xác định đúng nguồn gốc của các từ mượn.
	 - Viết đúng từ mượn.
	 - Sử dụng từ mượn trong nói và viết một cách hợp lí. 
	3. Thái độ:- Trân trọng, giữ gìn, phát triển ngôn ngữ dân tộc.
II. Chuẩn bị:
	1. GV: Máy chiếu , máy tính
	2. HS: Đọc và nghiên cứu bài .	
III. Tiến trình tổ chức dạy - học.
1. Ổn định tổ chức:
 2. Kiểm tra bài cũ 
 - Từ là gì? phân biệt từ và tiếng.
 - Nêu căn cứ phân biệt từ đơn và từ phức, lấy VD.
3. Bài mới: 
Hoạt động của GV- HS
Nội dung kiến thúc
- GV: Dùng bảng phụ ghi VD.
- HS: Đọc VD trong SGK.
? Giải thích từ trượng, từ tráng sĩ?
 (trượng: 3,33 m)
? Các từ được chú thích có nguồn gốc từ đâu?
- HS: Trả lời
? Thế nào là từ mượn?
( HS dựa vào SGK trả lời )
GV giảng: Từ mượn là những từ ngữ có nguồn gốc từ nước ngoài, từ mượn có phạm vi ở nhiều nước khác nhau ( Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, nhưng mượn tiếng Trung Quốc là nhiều nhất ).
? Xác định từ mượn của các từ đã cho?
- HS: Xác định
GV lưu ý HS: Có từ mượn được Việt hoá cao khi đọc như TV ( ga, điện ) có từ mượn chưa được việt hóa cao.
? Nhận xét về từ mượn ( cách viết )?
- GV chốt rút ra ghi nhớ.
- HS đọc ghi nhớ
- HS đọc VD
? Em hiểu ý kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh ntn?
- HS: Trong việc mượn từ chỉ khi tiếng ta không có hoặc khó dịch đúng thì mời mượn còn khi tiếng ta sẵn có không nên mượn một cách tuỳ tiện.
? Hãy nêu mặt tích cực và mặt hạn chế của từ mượn?
- HS: + Mặt tích cực làm cho ngôn ngữ dân tộc giàu có phong phú hơn.
 +Mặt tiêu cực: làm cho ngôn ngữ dân tộc bị pha tạp nếu dùng tuỳ tiện.
? Vậy khi dùng từ mượn phải chú ý điều gì?
- GV chốt ra ghi nhớ
- HS đọc ghi nhớ
- GV: Gọi HS lên làm bài tập -> HS khác bổ sung -> GV nhận xét, bổ sung
- HS: Đọc và nêu yêu câu bài tập.
? Phát hiện từ mượn và xác định nguồn gốc từ mượn đó?
- HS: Đọc và nêu yêu cầu bài tập
? Xác định nghĩa của tiếng tham gia tạo từ Hán Việt
? Kể một số từ mượn
- HS: Làm bài 
GV lưu ý HS: Các từ phôn, fan, nốc ao được dùng trong giao tiếp thân mật ( bạn bè và người thân....) cũng có thể trên báo nhưng ngắn gọn. Còn dùng trong giao tiếp chính thức không trang trọng, không phù hợp.
I. TỪ THUẦN VIỆT VÀ TỪ MƯỢN (10’)
 1. VD ( SGK)
- Trượng: Đơn vị đo = 10 thước Trung Quốc.
- Tráng sĩ: người có sức lực cường tráng. chí khí mạnh hay làm việc lớn.
 2. Nhận xét:
- Là những từ mượn Tiếng Hán
-> Từ mượn là những từ có nguồn gốc nước ngoài.
- Từ mượn tiếng Hán: Giang sơn, sử giả, gan.
- Từ mượn gốc ấn, âu: Ti vi, xà phòng, ga, bơm, điện, xô viết, ra đi ô, in tơ nét...
* Cách viết.
- Từ mượn được Việt hoá cao khi viết, viết như từ thuần việt.
- Từ mượn chưa được việt hoá cao viết nên dùng dấu gạch ngang để nối các tiếng:
VD: Ra- đi - ô, In - tơ - nét.
3. Ghi nhớ.
II. NGUYÊN TẮC MƯỢN TỪ (10’)
 1. Ví dụ
 2. Nhận xét
- Khi mượn từ cần chú ý không mượn một cách tuỳ tiện, những từ tiếng Việt không có hoặc dịch không đúng thì mượn. Những từ tiếng Việt có thì nên dùng TV.
3. Ghi nhớ ( SGK)
III. LUYỆN TẬP 
Bài 1:
Từ Hán Việt: Vô cùng, ngạc nhiên, sính lễ, gia nhân.
Tiếng Anh: Pốp, in - tơ - nét.
Bài 2:
a. Khán giả Khán: xem
 Giả: người 
b. Thính giả Thính: nghe
 Giả: người
c. Độc giả Độc: đọc
 Giả: người
d. Yếu điểm Yếu: quan trọng
 Điểm: điểm 
 Yếu lược Yếu: quan trọng
 Lược: tóm tắt
 Yếu nhân Yếu: quan trọng
 Nhân: người
Bài 3:
Tên đơn vị đo lường: mét, ki lô mét...
Bộ phận xe đạp: gác đơ bu, ghi đông...
Tên đồ vật: Ra đi ô, ô tô....
Bài 4: HS tự làm.
3. Củng cố: - Từ mượn là gì?
 	 - Khi sử dụng từ mượn cần chú ý điều gì?
4. Hướng dẫn tự học ở nhà : Học thuộc ghi nhớ và làm bài tập.
	- Tra từ điển để xác định ý nghĩa của một số từ Hán Việt thông dụng.
	- Đọc và nghiên cứu bài Tìm hiểu chung về văn tự sự.