Giáo án Sinh học 11 - Tiết 38 - Bài 35: Các chất điều hoà sinh trưởng

Tiết 38: Bài 35: CÁC CHẤT ĐIỀU HOÀ SINH TRƯỞNG
MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Kiến thức:	- Hiểu được phitôhoocmôn là các chất điều hòa hoạt động sinh trưởng.
- Phân biệt được 2 nhóm phitôhoocmôn: nhóm kích thích sinh trưởng và nhóm kìm hãm sinh trưởng.
Kỹ năng: 	- Rèn kỹ năng phân tích so sánh, suy luận, quan sát hình vẽ và nhận xét.
Thái độ: 	- Nắm được các ứng dụng trong nông nghiệp của các phitôhoocmôn.
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM: Phần I chất điều hòa sinh trưởng.
CHUẨN BỊ:
Giáo viên:	- SGK, SGV, hình 35.1 và 35.2 phóng to, phiếu học tập.	
Học sinh: - Học bài cũ, soạn bài mới.
PHƯƠNG PHÁP DẠY VÀ HỌC: Giảng giải, vấn đáp gợi mở, phân tích qua kênh chữ và kênh hình, hoạt động nhóm.
TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC:
Ổn định:
KTBC: Câu 2, 3/119 SGK
Bài mới:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
GV cho HS đọc SGK và trả lời câu hỏi:
- Em hiểu ntn về phitôhoocmôn?
- Phitôhoocmôn được chia mấy nhóm? Kể tên các chất trong mỗi nhóm?
Cho HS tham khảo SGK, thảo luận nhóm, điền vào phiếu học tập theo bảng 1 (SGK trang 114). Đồng thời cho HS QS H.35.1, 35.2 SGK.
- Auxin có những dạng chính nào?
- Auxin được tổng hợp ở các cơ quan nào?
- Auxin có tác dụng gì?
- Gibêrelin được tổng hợp ở các cơ quan nào?
- Gibêrelin có tác dụng gì?
- Xitôkinin được tổng hợp ở các cơ quan nào?
- Xitôkinin có tác dụng gì?
GV phát phiếu học tập cho HS vận dụng SGK điền vào phiếu dựa trên nội dung các câu hỏi sau:
- Axit abxixic được tổng hợp ở các cơ quan nào?
- Axit abxixic tác dụng gì?
- Etilen được tổng hợp ở các cơ quan nào?
- Etilen có tác dụng gì?
- Nguồn gốc chất làm chậm sinh trưởng?
- Chất làm chậm sinh trưởng có tác dụng gì? Nguồn gốc?
- Chất diệt cỏ có tác dụng gì?
- Sự cân bằng giữa 2 tác dụng kích thích và kìm hãm diễn ra lúc nào trong đời sống của cây?
GV vấn đáp:
- Nêu những nguyên tắt cần chú ý khi sử dụng các chất điều hoà sinh trưởng trong nông nghiệp?
I. CÁC CHẤT ĐIỀU HÒA SINH TRƯỞNG (Phitôhoocmôn):
Phitôhoocmôn là các chất hữu cơ có trong cây với 1 lượng rất nhỏ, gồm 2 nhóm:
+ Nhóm các chất kích thích sinh trưởng: auxin, gibêrelin, xitôkinin
+ Nhóm các chất kìm hãm sinh trưởng: axit abxixic, êtilen, chất làm chậm sinh trưởng và chất diệt cỏ.
1. Nhóm các chất kích thích sinh trưởng:
a. Auxin:
- Có 3 dạng auxin chính: auxin a, auxin b và heterôauxin (AIA-axit indôl axêtic).
- Auxin được tổng hợp ở các cơ quan non như: mô phân sinh chồi, lá mầm và rễ, nhiều nhất là ở chồi ngọn.
- Auxin tác dụng kích thích chồi ngọn và rễ sinh trưởng mạnh, tác động đến tính hướng sáng và hướng đất, kích thích sự ra hoa và tạo quả không hạt, kìm hãm sự rụng hoa quả hạt.
b. Gibêrelin:
- Cũng được tạo ra ở các cơ quan non.
- Tác dụng kích thích thân mọc cao, dài, các lóng dài ra, kích thích ra hoa tạo quả sớm và không hạt, kích thích nảy mầm của hạt, củ và thân ngầm.
c. Xitôkinin:
- Cũng được tổng hợp ở các cơ quan non.
- Tác dụng tăng quá trình phân chia tế bào hình thành cơ quan mới, ngăn chặn sự hóa già.
2. Các chất kìm hãm sinh trưởng:
a. Axit abxixic:
- Được tổng hợp ở các cơ quan già, cơ quan sinh sản, cơ quan dự trữ
- Tác dụng kìm hãm sinh trưởng của cành lóng, gây trạng thái ngủ của chồi, của hạt, làm khí khổng đóng.
b. Etilen:
- Dạng khí cũng được tổng hợp ở các cơ quan già, cơ quan sinh sản, cơ quan dự trữ.
- Tác dụng tăng nhanh quá trình chín ở quả, làm rụng lá, quả, làm chậm sinh trưởng của các mầm thân củ.
c. Chất làm chậm sinh trưởng và chất diệt cỏ:
- Chất làm chậm sinh trưởng được tổng hợp nhân tạo tác dụng ức chế sinh trưởng, dùng để làm thấp cây, cứng cây.
- Chất diệt cỏ phá hoạt màng tế bào và màng sinh chất, kìm hãm quang hợp, ngừng trệ quá trình phân bào.
3. Sự cân bằng phitôhoocmôn:
- Mọi hoạt động sinh trưởng và phát triển của cây đều được điều chỉnh bởi tác động của enzim và hoocmôn.
- Sự cân bằng giữa 2 tác dụng kích thích và kìm hãm diễn ra lúc chuyển từ pha sinh dưỡng sang pha sinh sản thể hiện là sự phân hóa mầm hoa và tạo hoa.
II. ỨNG DỤNG TRONG NÔNG NGHIỆP:
1. Nguyên tắc:
- Nồng độ sử dụng tối thích.
- Thoả mãn nhu cầu về nước, phân bón và khí hậu.
- Chú ý tính đối kháng, hỗ trợ của các phitôhoocmôn.
2. Lưu ý:
- Nồng độ tối thích của chất kích thích sinh trưởng. Nếu nồng độ thấp thì hiệu quả thấp, nếu nồng độ cao quá sẽ ức chế sự phát triển, thậm chí còn phá hủy hay gây chết mô và tế bào. 
Củng cố: Cho học sinh tóm tắt trong khung.
Dặn dò: Học theo PHT, câu hỏi SGK, soạn bài mới.
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ: Câu 4 trang 123 SGK.
RÚT KINH NGHIỆM:
Phiếu học tập:
Tên Phitohoocmon
Đặc điểm
Tác động sinh lý
Nhóm kích thích
Auxin 
Gibêrelin
Xitôkinin
Nhóm kìm hãm
Axit abxixic
Etilen 
Chất làm chậm sinh trưởng
Phiếu học tập bài 35: các chất điều hoà sinh trưởng
Tên Phitohoocmon
Đặc điểm
Tác động sinh lý
Nhóm kích thích
Auxin 
Gibêrelin
Xitôkinin
Nhóm kìm hãm
Axit abxixic
Etilen 
Chất làm chậm sinh trưởng
Phiếu học tập bài 35: các chất điều hoà sinh trưởng
Tên Phitohoocmon
Đặc điểm
Tác động sinh lý
Nhóm kích thích
Auxin 
Gibêrelin
Xitôkinin
Nhóm kìm hãm
Axit abxixic
Etilen 
Chất làm chậm sinh trưởng