Giáo án Sinh học 11 - Tiết 4 - Bài 4: Trao đổi nitơ ở thực vật

Ngày soạn :24/9
Ngày dạy :26/9
Tiết 4 Bài 4 TRAO ĐỔI NITƠ Ở THỰC VẬT
A Mục tiêu bài học
1 Kiến thức
- Trình bày được vai trò của nitơ đối với đời sống thực vật.
- Mô tả được quá trình cố định nitơ khí quyển
- Minh họa các quá trình biến đổi nitơ trong cây bằng hình vẽ và các phản ứng hóa học
- Hiểu và vận dụng được khái niệm về nhu cầu dinh dưỡng để tính được nhu cầu phân bón cho một thu hoạch định trước.
2 Kỹ năng: Rèn kỹ năng thảo luận nhóm,kỹ năng tính toán cụ thể.Liên hệ vào ứng dụng bón phân.
3 Thái độ: Giáo dục ý thức vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất.
B Trọng tâm bài dạy: Trọng tâm từng phần
C Chuẩn bị
1 GV:sgk,sgv,hình phóng to 4 sgk và các sơ đồ sgk.câu hỏi vấn đáp
2 HS:phân tích sơ đồ hình 4 và các sơ đồ sgk.Trả lời các câu hỏi vấn đáp
D Các hoạt động dạy và học
1 Ổn định
2 KTbài cũ :câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7/19
3 Bài mới
 Hoạt động giáo viên
 Hoạt động học sinh
- Các dạng nitơ cây hấp thụ có nguồn gốc từ đâu ?
- Vai trò của nitơ đối với thực vật ?
- Các nhóm vi khuẩn tự do cố định nitơ khí quyển gồm những loại nào ?
- Các vi khuẩn cộng sinh ?
- Các vikhuẩn tự do ?
- Phương trình cố định nitơ ?
Điều kiện quá trình cố định nitơ khí quyển?
- Quá trình amôn hóa ? Tại sao phải có quá trình amon hoá ?
- Nêu công thức chung của 1 aa?
- Khử amin hóa để hình thành axitamin ?
-Bón phân hợp lí cho cây tính toán như thế nào ?
- Cho ví dụ thời kỳ bón phân ?
- Ví dụ cách bón phân và sử dụng loại phân gì ?
I Vai trò của nitơ đối với thực vật
Cây hấp thụ nitơ ở trong đất dưới 2 dạng: 
NO-3 và NH+4
Các dạng nitơ có nguồn gốc từ :
+ Nitơ trong khí quyển được vi khuẩn cố định hoặc qua quá trình oxi hoá.
+ Nitơ trong chất hữu cơ được vi sinh vật phân giải.
+ Nitơ trong phân bón
* Vai trò nitơ :
- Nitơ có vai trò đặc biệt đối với sự sinh trưởng , phát triển của cây.
- Nitơ là thành phần cấu trúc của nhiều hợp chất trong cây: P, Axit nu, sắc tố, ATP, chất điều hòa sinh trưởng ...
- Nitơ vừa có vai trò cấu trúc vừa có vai trò trao đổi chất và năng lượng.
=> Nitơ quyết định toàn bộ quá trình sinh lí của cây
II Quá trình cố định nitơ khí quyển
 Các nhóm vi khuẩn tự do cố định nitơ khí quyển như Azôbacter, clostridium, nostoc..,
chúng cố định hàng chục KgNH4+/ha/năm
Các vikhuẩn cộng sinh như : vikhuẩn nốt sần cây họ đậu Rhizôbium, vikhuẩn bèo hoa dâu, chúng cố định hàng trăm Kg NH4+/ha/năm.
N2 2H HN =NH 2H NH2 –NH2 2H 2NH3
*Điều kiện quá trình cố định nitơ khí quyển:
- Có lực khử mạnh.
- ATP.
- Enzim nitrôgenaza. 
- Điều kiện kị khí. 
ATP và lực khử lấy từ quá trình hô hấp, quang hợp, lên men của cơ thể cộng sinh.
III Quá trình biến đổi nitơ trong cây
1 Quá trình amôn hóa
NO3- NO2- NH4+
2 Quá trình hình thành axitamin
Quá trình hh tạo ra các axít [R-COOH] nhờ có sự trao đổi với nitơ có thêm gốc NH2 tạo aa
VD: a piruvic + NH2 alanin 
CH3–CO-COOH + NH2 CH3-CH-COOH
IV Bón phân hợp lí cho cây
1 Lượng phân bón phải căn cứ vào các yếu tố sau đây
Nhu cầu dinh dưỡng của từng loại cây trồng 
Khả năng cung cấp dinh dưỡng của đất
Hệ số sử dụng phân bón
2 Thời kỳ bón phân
Dựa vào từng thời kỳ sinh trưởng của cây
trên từng loại cây trồng 
3 Cách bón phân
4 Bón loại phân gì 
4 Củng cố: - Nêu vai trò của nitơ ?
 - Nêu quá trình cố định nitơ và vai trò của nó ?
 - Nêu vai trò quá trình amôn hóa và quá trình hình thành axitamin ?
5 Hướng dẫn học: học bài theo câu hỏùi, 2, 3, 4/22 , xem bài mới
E Rút kinh nghiệm bài soạn giảng