Giáo án Sinh học Lớp 8 - Bài 39: Sự tạo thành nước tiểu

1 
2 
3 
4 
5 
Thận phải 
Thận trái 
Ống dẫn nước tiểu 
Bóng đái 
Ống đái 
Các cơ quan trong hệ bài tiết nước tiểu 
Ố ng dẫn nước tiểu 
 Lát cắt dọc của thận 
Bể thận 
Phần vỏ 
Phần tủy 
Động mạch đến 
Động mạch đi 
Cầu thận 
Nang cầu thận 
Nang cầu thận và cầu thận phóng to 
Quá trình tạo thành nước tiểu ở một đơn vị chức năng của thận 
Sơ đồ quá trình tạo thành nước tiểu ở một đơn vị chức năng của thận 
 HẤP THỤ LẠI 
- Có sử dụng năng lượng ATP 
Các chất được hấp thụ lại: 
+ Chấtdinh dưỡng 
 +Nước 
 +Các ion Na + ,Cl - .. 
 BÀI TIẾT TIẾP 
-Có sử dụng năng lượng ATP 
-Các chất được bài tiết tiếp: 
 +axit uric, creatin 
 + Các chất thuốc 
 +ion thừa: H + , K +  
 LỌC MÁU 
- Màng lọc là vách mao mạch với các lỗ nhỏ 30 - 40A 0 
Sự chênh lệch áp suất tạo ra lực đẩy 
-Các tb máu, protein lớn hơn nên vẫn ở lại trong máu 
0 
1. Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở chỗ nào? 
2. Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ nào? 
4: 
0 
59 
58 
57 
56 
55 
54 
53 
52 
51 
50 
49 
48 
47 
46 
45 
43 
42 
41 
40 
39 
38 
37 
36 
35 
34 
33 
32 
31 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
60 
59 
58 
57 
56 
55 
54 
53 
52 
3: 
2: 
1: 
51 
50 
49 
48 
47 
46 
45 
44 
43 
42 
41 
40 
39 
38 
37 
36 
35 
34 
33 
32 
31 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
60 
59 
58 
57 
56 
55 
54 
53 
52 
51 
50 
49 
48 
47 
46 
45 
44 
43 
42 
41 
40 
39 
38 
37 
36 
35 
34 
33 
32 
31 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
60 
59 
58 
57 
56 
55 
54 
53 
52 
51 
50 
49 
48 
47 
46 
45 
44 
43 
42 
41 
40 
39 
38 
37 
36 
35 
34 
33 
32 
31 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
0 
Hết giờ 
THẢO LUẬN NHÓM 
Sơ đồ quá trình tạo thành nước tiểu ở một đơn vị chức năng của thận 
 HẤP THỤ LẠI 
- Có sử dụng năng lượng ATP 
Các chất được hấp thụ lại: 
+ Chấtdinh dưỡng 
 +Nước 
 +Các ion Na + ,Cl - .. 
 BÀI TIẾT TIẾP 
-Có sử dụng năng lượng ATP 
-Các chất được bài tiết tiếp: 
 +axit uric, creatin 
 + Các chất thuốc 
 +ion thừa: H + , K +  
 LỌC MÁU 
- Màng lọc là vách mao mạch với các lỗ nhỏ 30 - 40A 
Sự chênh lệch áp suất tạo ra lực đẩy 
-Các tế bào máu, protein lớn hơn nên vẫn ở lại trong máu 
0 
NƯỚC TIỂU ĐẦU 
MÁU 
Có các tế bào máu và prôtêin 
Không có các tế bào 
máu và prôtêin 
Đặc điểm 
Nước tiểu đầu 
Nước tiểu 
chính thức 
Nồng độ các chất hoà tan 
Chất độc, 
chất cặn bã 
Chất dinh dưỡng 
Loãng 
Đậm đặc 
Có ít 
Có nhiều 
Có nhiều 
Gần như không có 
EM CÓ BIẾT 
 Hiện tượng xảy ra nếu màng lọc bị tổn thương 
EM CÓ BIẾT 
Cơ chế hoạt động của thận và của thận nhân tạo 
Ở thận nhân tạo cơ chế 
bị động do áp lực lọc 
Máu hấp thụ lại 
và bài tiết tiếp qua 
 ống thận là chủ động, 
mang tính chọn lọc 
( cần nhiều năng lượng) 
Bệnh nhân viêm cầu thận, suy thận 
Thận 
Ống dẫn 
nước tiểu 
 Bóng đái 
Ống đái 
Sơ đồ hệ bài tiết nước tiểu 
Bể thận 
Bể thận 
Nước tiểu được tạo thành ở 
( 1 ).. 
Bao gồm quá trình: Lọc máu ở cầu thận 
 ..........( 2 )........................., quá trình hấp thụ lại các chất cần thiết, quá trình bài tiết tiếp các chất độc và chất không cần thiết ở ống thận để tạo nên 
 ( 3 ) 
- Nước tiểu chính thức đổ vào ( 4 ). 
Qua ống( 5 ), xuống tích trữ ở( 6 ) 
rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ( 7 ), cơ bóng đái và cơ bụng 
các đơn vị chức năng của thận 
bể thận 
dẫn nước tiểu 
bóng đái 
để tạo thành nước tiểu đầu 
nước tiểu chính thức 
 ống đái 
ĐIỀN THÔNG TIN THÍCH HỢP VÀO CHỖ TRỐNG 
 HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
Tìm hiểu các tác nhân gây hại cho hệ 
 bài tiết 
- Xây dựng thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu. 
Điền vào vào sơ đồ tóm tắt sự hình thành nước tiểu dưới đây cho chính xác  ( Nước tiểu đầu, trừ tế bào máu và prôtêin, các chất không cần thiết và chất có hại ) 
Máu 
Lọc máu qua 
màng lọc 
(  1  ) 
Áp lực máu 
 (cơ chế khuyếch tán) 
( 2 ) 
Hấp thụ lại 
(chất dinh dưỡng, 
nước, muối khoáng) 
Bài tiết tiếp 
(  3  ) 
Nước tiểu 
chính thức 
Lọc máu qua 
màng lọc 
Máu 
( trừ tế bào máu 
và prôtein) 
Nước tiểu đầu 
Nước tiểu 
chính thức 
 ( các chất không cần thiết và chất có hại) 
Bài tiết tiếp 
Hấp thụ lại 
(chất dinh dưỡng, nước, 
muối khoáng) 
Áp lực máu (cơ chế khuyếch tán) 
 THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở CHỖ NÀO?