Module 6 Kĩ năng giải quyết mâu thuẫn, xung đột trong tập thể lớp

MODULEKĨ NĂNGGIẢI QUYẾT MÂU THUẪN,I. CÁC NGUYÊN NHÂN NẢY SINH MÂU THUẪN GIỮA HS VÀ CÁC CÁCH HS GIẢI QUYẾT MÂU THUẪN:Qua đọc các câu chuyện và trong thực tiễn giáo dục các đ/c đã thấy giữa HS thường mâu thuẫn với nhau về vấn đề gì? Nguyên nhân nảy sinh những mâu thuẫn đó?HS đã giải quyết những mâu thuẫn đó như thế nào? Hậu quả của những cách giải quyết đó?1. Nguyên nhân nảy sinh mâu thuẫn giữa HS với nhau:Sự khác nhau về suy nghĩ và quan niệmSự khác nhau về mong muốn/nhu cầu về lợi ích các cá nhânSự hạn chế do cách nhìn nhận sự việc/vấn đềChỉ xuất phát từ ý muốn/suy nghĩ chủ quan của mình mà không biết thừa nhận, tôn trọng suy nghĩ, ý kiến, quan điểm của người khác.Có một số người thích gây hấn, hiếu chiến, thích người khác phải phục tùng hay lệ thuộc vào mình.Sự kèn cựa, muốn hơn người của ai đóSự định kiến, phân biệt đối xửSự bảo thủ, cố chấpNói hoặc nghĩ không đúng về nhauNgoài ra còn những nguyên nhân khácI. CÁC NGUYÊN NHÂN NẢY SINH MÂU THUẪN GIỮA HS VÀ CÁC CÁCH HS GIẢI QUYẾT MÂU THUẪN:2. Cách giải quyết thường thấy ở HS:Nói chuyện với nhau để hiểu và thông cảm/bỏ qua cho nhauCãi nhau, sau đó giận nhau không chào hỏi nhauĐánh nhau, sau đó không thèm nhìn mặt nhau, có khi còn nuôi hận chờ dịp báo thùĐánh nhau một cách dã man, cố tình xúc phạm, huỷ hoại tinh thần và thể chất nhau, thậm chí còn quay video đưa lên mạng.Ngoài ra còn những cách giải quyết khác3. Hậu quả của cách giải quyết mâu thuẫn tiêu cực:Huỷ hoại lẫn nhau cả thể chất và tinh thầnHs dần mất đi lòng yêu thương con người, thay vào đó là sự lạnh lùng, độc ác.Gây mất đoàn kết, tạo môi trường học tập không an toàn, không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng học tập mà còn làm cho HS không dám, không muốn đến trườngI. CÁC NGUYÊN NHÂN NẢY SINH MÂU THUẪN GIỮA HS VÀ CÁC CÁCH HS GIẢI QUYẾT MÂU THUẪN:II. CÁCH GIẢI QUYẾT MÂU THUẪN GIỮA HS MANG TÍNH TÍCH CỰC: Nam, Hoa, Thắng là ba người bạn cùng lớn lên ở một thị trấn nhỏ và học cùng nhau từ thuở nhỏ nên đã chơi với nhau một cách vô tư mà không hề phân biệt giới tính. Họ luôn giúp đỡ nhau và luôn gắn bó với nhau như anh chị em trong một gia đình. Thế rồi đến năm lớp 11 thì Hoa nảy sinh tình cảm đặc biệt với Nam. Hoa thường hay nghĩ đến Nam trong khi ngồi học, trong giấc ngủ. Hoa bắt đầu kiếm cớ để rủ Nam đi riêng, tách ra khỏi Thắng. Tình cảm giữa Hoa và Nam rồi cũng được Thắng và mọi người nhận thấy. Lực học của ba người bị giảm sút. Thắng ghen với Hoa, và muốn giành lại Nam. Mâu thuẫn giữa Thắng và Hoa ngày càng gay gắt, đến mức họ ứng xử với nhau không còn lịch sự nữa. Một hôm, cô giáo chủ nhiệm bắt gặp họ cãi nhau và xúc phạm nhau ngoài cổng trường. Cô buồn bực khi thấy hai HS từng thân nhau như ruột thịt nay lại đối xử với nhau như thế. Cô lấy lại bình tĩnh và yêu cầu hai HS quay lại lớp gặp cô. Cô nói: “cô rất tiếc và buồn khi thấy các em gây mất đoàn kết và học sút so với trước. Cô muốn các em kể rõ cho cô biết sự tình”.Sau khi Thắng và Hoa trấn tĩnh lại, cô nói tiếp:- Trước hết, cô yêu cầu các em tập trung vào giải quyết vấn đề, không kích động lẫn nhau, lần lượt nêu ý kiến và cảm xúc của mình, đặt mình vào vị trí người khác để thấu hiểu.Sau đó cô bắt đầu tìm hiểu nguyên nhân, cô lần lượt yêu cầu:- Thắng, hãy nói cho cô biết những gì đã xảy ra!- Hoa, em hãy nhắc lại những điều bạn vừa nói.Sau đó cô hỏi cảm xúc của hai người khi để xảy ra sự việc và gợi ý các em đưa ra giải pháp giải quyết mâu thuẫn giữa 2 người.- Thắng, em muốn bạn Hoa phải như thế nào?- Thưa cô, em muốn bạn Hoa không tuyên truyền em là người đồng tính nữa. (Cô giáo y/c Hoa nhắc lại điều Thắng vừa nói)Hoa, em muốn bạn Thắng không làm gì nữa?Thưa cô, em muốn bạn Thắng không nói xấu em cố tình quyến rũ Nam nữa (cô y/c Thắng nhắc lại những điều Hoa vừa nói và gợi ý các em cùng cam kết thực hiện).Cuối cùng cô nhắc nhở 2 bạn: “Hai em đã từng là bạn tốt của nhau, chỉ vì ghen tuông ích kỉ mà các em đã vùi dập lên những tình cảm tốt đẹp đã có. Tình yêu bạn bè có thể tan đi theo năm tháng nhưng tình cảm bạn bè thì không thể mất đi. Các em đừng để những khúc mắc ảnh hưởng đến học tập và đạo đức của mình.”CÂU HỎI THẢO LUẬN1. Trước khi giải quyết mâu thuẫn giữa HS, GV cần ứng xử với chính bản thân mình như thế nào?Các nguyên tắc mà GVCN đó đã thể hiện khi giải quyết mâu thuẫn trong câu chuyện là gì?Các bước GVCN sử dụng để khích lệ HS tự giải quyết mâu thuẫn với nhau trong câu chuyện là gì?KẾT LUẬNKhi giải quyết mâu thuẫn giữa HS, GV cần phải kiểm soát được cảm xúc của bản thân, nếu đang có cảm xúc tức giận thì cần thời gian tạm lắng, để giải quyết mâu thuẫn một cách bình tĩnh, tích cực.Cần hướng dẫn HS cách kiểm soát cơn giận và biết tự giải quyết tích cực các mâu thuẫn nảy sinh với bạn để tránh bạo lực học đường và xây dựng tập thể lớp thân thiện. 1. Các nguyên tắc giải quyết mâu thuẫn: a. Quy tắc giải quyết bất hoà giữa HS giành cho GV:Chỉ bắt đầu và tiếp tục giải quyết mâu thuẫn khi hai bên đã thực sự bình tĩnh.Y/c các em tập trung vào vấn đề cần giải quyết, thiện chí, không kích động lẫn nhau.Đặt ra các câu hỏi trong tiến trình giải quyết bất hoà.Khuyến khích cả hai bên nêu ý kiến và suy nghĩ, cảm xúc của mình.Lắng nghe cẩn thận và lắng nghe tích cực từng HS nói.Chỉ dẫn và khuyến khích HS lắng nghe lời nói của nhauKhuyến khích trẻ nhắc lại những gì người kia nói. Yêu cầu mỗi bên đặt mình vào vị thế của nhau để suy ngẫm, sua đó yêu cầu hai bên đưa ra cách giải quyết sau khi cân nhắc đến suy nghĩ, quan điểm của bên kia. KẾT LUẬNGhi nhận một cách trân trọng khả năng của trẻ trong việc lắng nghe và giao tiếp. Làm trọng tài, tránh thiên vị, đứng về một phía.Khuyến khích các em tìm ra những phương án hay cách giải quyết có thể chấp nhận được đối với cả hai bên và cam kết thực hiện.b. Quy tắc dành cho HS có mâu thuẫn, bất hoà khi giải quyết mâu thuẫn:Sẵn sàng lắng nghe. Sẵn lòng cùng nhau tìm kiếm giải pháp.KẾT LUẬN2. Các bước giải quyết mâu thuẫn: Bước 1: Khám phá vấn đề: chuyện gì đã xảy ra.Bước 2: Tìm hiểu cảm xúc: Cảm thấy thế nào?Bước 3: Đề ra giải pháp và lựa chọn giải pháp (muốn gì, muốn như thế nào?).Bước 4: Cam kết thực hiện.KẾT LUẬNIII. VẬN DỤNG CÁCH GIẢI QUYẾT MÂU THUẪN TÍCH CỰC VÀO CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN.Các đ/c hãy vận dụng các nguyên tắc, các bước giải quyết mâu thuẫn một cách tích cực thông qua các tình huống sau:1) Tình huống 1: Giờ ra chơi, một nhóm HS cùng lớp bước vào quán nước ở cổng trường, lúc đó Hưng đang ngồi uống nước trong quán. Một trong số này vô tình nhổ nước bọt vào chân Hưng. Hưng quay lại yêu cầu HS đó phải xin lỗi, tuy nhiên HS đó đã khước từ, không chịu xin lỗi và còn cười Hưng. Không kiềm chế được, Hưng đã đấm HS đó, thế là cuộc ẩu đả diễn ra. Nếu đ/c là GVCN của Hưng và nhóm HS kia, đ/c sẽ giải quyết mâu thuẫn đó như thế nào?2) Tình huống 2: Giờ ra chơi có một vài HS lớp khác đến trêu HS lớp đ/c chủ nhiệm. Các HS đó dùng những lời lẽ thô tục, thiếu văn hoá để châm chọc. Không chịu được, HS lớp đ/c phản ứng lại. Nhóm HS đó đe doạ sẽ dạy cho HS lớp đ/c một bài học. Biết được thông tin này, đ/c sẽ giải quyết như thế nào?3) Tình huống 3: Hôm nay, Khiêm vừa bị các bạn gái cùng lớp bóc mẽ về tội ném đá dấu tay. Lúc Khiêm đi ngang qua bàn của Hưng thì ngẫu nhiên Hưng cũng nhìn sang Thái – người ngồi ở dãy bàn bên kia. Khiêm bắt gặp cái nhìn của Hưng khi đó và nghĩ rằng Hưng “nhìn đểu” mình. Thế là Khiêm gây sự và thách thức Hưng đánh nhau. Nếu là GVCN lớp, đ/c sẽ giải quyết như thế nào?4) Tình huống 4: Chiến là HS lớp 10A3, hai hôm nay Chiến không dám đến trường vì sợ bị đánh tiếp. Vì trước đó Chiến đã bị Tùng HS lớp 12 lấy mất chiếc ĐTDĐ. Sau đó Tùng lại yêu cầu Chiến nạp thẻ cho Tùng. Khi Chiến không có tiền nạp thẻ, Tùng lại doạ đánh Chiến. Nếu đ/c là GVCN lớp 10A3, biết được thông tin này, đ/c sẽ giải quyết như thế nào?