Ôn tập: Sinh trưởng và phát triển ở động vật

Ôn tập : Sinh trưởng và phát triển ở động vậtVũ đức quý Sinh trưởng là gì ?Là sự gia tăng kích thước cũng như khối lượng của cơ thể ở các cấp theo thời gian Phát triển là gì ? bao gồm ba quá trình có liên quan mật thiết với nhau: sinh trưởng phân hoá TB phát sinh hình thái cơ quanKhái niệm sinh trưởng và phát triểnVậy sinh trưởng và phát triển có mối quan hệ gìHai quá trình này luôn liên quan mật thiết với nhau đan xen nhau luôn liên quan tới môi trường sốngSinh trưởng tạo tiền đề cho phát triển VD: nhộng lớn tới một mức nào đó mới có thể lột xác thành bướmCó nhận xét gì về hình dángcủa bướm trong vòng đời?Theo bạn tốc độ sinh trưởng ở các loài có diễn ra đồng đều không ? Tốc độ sinh trưởng diễn ra không đồng đều ở các giai đoạn phát triển Đôi khi sinh trưởng nhanh nhưng phát triển lại chậm hay ngược lại ,cũng có khi cả hai quá trình này diễn ra cùng nhanh hay cùng chậm Tốc độ sinh trưởng phát triển còn tuỳ thuộc vào các loại mô cơ quan khác nhau Sinh trưỏng còn phụ thuộc vào các loài khác nhauở người sinh trưởng mạnh nhất khi thai nhi 4 tháng tuổi và khi dậy thì ở cá rô phi tăng trông nhanh nhất vào hai năm đầu nuôi Tốc độ sinh trưởng phát triển khác nhau giữa các giai đoạnTốc độ sinh trưởng phát triển phụ thuộc vào các mô cơ quan khác nhauMô thần kinh ở người phát triển từ tuần thứ 4 của thai nhi cho đến khi hai tuổi thì ngừng phát triển.Trong khi đó xuơng phát triển từ những tháng đầu tới 18 tuổi (ở nam)Sinh trưởng có giới han phụ thuộc vào loàiGiun có chiều dài lớn nhất là 40cm Rắn có thể dài tới hơn 2 mTrăn có thể dài tới 8 m KL: Mỗi loài có một giới hạn sinh trưởng phát triển nhất định dù có chăm sóc tốt cũng không vượt quá được giới hạn nàyTìm hiểu các giai đoạn phát triển ở động vậtPhát triển ở động vật gồm những giai đoạn nàoGiai đoạn phôiGiai đoạn hậu phôiGiai đoạn phôi Giai đoạn phôi gồm những giai đoạn nào ?Xét VD loài gà dưới đâyGiai đoạn phân cắt trứnggiai đoạn phôi vịgiai đoạn phôi nanggiai đoạn mầm cơ quanGiai đoạn phôi Giai đoạn phân cắt trứng : ở giai đoạn này hợp tư phân chia gồm nhiều TB giống nhau Giai đoạn phôi nang : gồm lớp TB khác nhau bao lấy xoang trung tâmGiai đoạn phôi vị : phôi gồm 2- 3 lá phôi có nhiều TB khác nhauGiai đoạn mầm cơ quan : phôi gồm nhiều TB biệt hoá khác nhau  các mô khác nhau là lá mầm các cơ quan Giai đoạn phôi ở các loài là giống nhau Phát triển ở các loài ĐV chỉ khác nhau tại giai đoạn hậu phôiCó những hình thức phát triển hậu phôi nào ? Phát triển không qua biến thái Phát triển qua biến thái +biến thái hoàn toàn +biến thái không hoàn toàn phát triển hậu phôi Phát triển không qua biến thái Phát triển qua biến tháiCơ thể con non mới sinh ra có cấu tạo giống con trưởng thành nhưng lớn lên bằng cách lột xác Châu chấu , chuồn chuồn Biến thái không hoàn toànCơ thể ấu trùng có hình thái hoàn toàn khác so với con trưởng thành Sau nhiều lần lột xác cơ thể mới phát triển hoàn chỉnh Bướm , tằm , ếch , muỗi,..Biến thái hoàn toàn Phát triển qua biến tháiCơ thể con non mới sinh ra có cấu tạo giống con trưởng thành Chó , mèo , lợn gà , người ,..Phát triển không qua biến tháiCác đặc điểmVDPhát triển không qua biến thái Đặc điểm : cấu tạo con non sinh ra giống với cấu tạo con trưởng thànhTa hãy xét VD sau về sự phát triển của gà NX: Có thể thấy rõ cấu tạo cơ thể của gà con không khác so với gà trưởng thành Kết luận : gà là loài ĐV phát triển không qua biến tháiCác lá mầm cơ quan tiếp tục phân chia tạo thành các bộ phận trong cơ thể và phôi tiếp tụ phát triển nhờ có nguồn dinh dưỡng có trongtrứng (lòng đỏ )Ta thường gặp phát triển không qua biến thái ở những loài động vật nào ?A. Đa số độngvật có xương sống và một số động vật không xương sốngB. Thân mềm C. Chân khớp D.Cả 3 phuơng án trênVD : người , chó , mèo , lơn , gà ,Phát triển qua biến thái Phát triển qua biến thái không hoàn toànPhát triển qua biến thái hoàn toànđể phát triển thành cơ thể trưởng thành cơ thể ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác Giống nhau Khác nhauCấu tạo con non tương tự con trưởng thànhCấu tạo con non hoàn toàn khác con trưởng thànhCó nhận xét gì về hình dángcủa bướm trong vòng đời?Có thể thấy sau 4 pha sinh trưởng cơ thể bướm khác hoàn toàn so với ấu trùng Bướm là loài phát triển biến thái hoàn toànPhát triển qua biến thái Phát triển qua biến thái không hoàn toànPhát triển qua biến thái hoàn toànđể phát triển thành cơ thể trưởng thành cơ thể ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác Giống nhau Khác nhauCấu tạo con non tương tự con trưởng thànhCấu tạo con non hoàn toàn khác con trưởng thành NX :- Nhìn chung ngay từ giai đoạn ấu trùng cơ thể châu chấu đã có hình dáng giống với con trưởng thành Cơ thể ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện còn khuyết một số bộ phận như cánh, các chi răng còn như mềm , 	yếu - Để trở thành cơ thể trưởng thành châu chấu 	phải trải qua nhiều lần lột xác	 điều gì dẫn tới sự khác nhau giữa biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn ?điều gì dẫn tới sự lớn lên của cơ thể ĐV ?Tại sao ở biến thái hoàn toàn vừa có sự lột xác vừa thay đổi hinh dáng ?điều gì dẫ tới thay đổi bên trong cơ thể khi phát triểnCác câu hỏi trên sẽ được hai tổ làm nhân tố trình bày !thank youChúc các bạn học tốtCác nhân tố ảnh hưởng đến sụ sinh trưởng và phát triểnGiới tính :Trong cùng một loài , thông thường con cái có tốc độ lớn nhanh hơn sống lâu hơn thường lớn con đực cùng loài ( do cơ thể mang thêm bộ máy sinh sản và phải nuôi con trong kì mang thai hay chứa trứng)II) Các hoocmon sinh trưởng và phát triển a) Hoocmon sinh trưởng : xét hai hoocmon sinh trưởng ở người : tiroxin, hoocmon sinh trưởng GHTiroxin GHNơi sản sinhTác dụng với cơ thể Tác dụng với các lứa tuổi khác nhauThảo luận điền vào bảng sauVới trẻ : GH có tác dụng làm xương dài ra- Với người lớn : tăng tiết GH gây bệnh to đầu xương chiVới trẻ em : +thiếu tiroxin : làm xương , mô thần kinh phát triển không bình thường bệnh đần độn + thừa tiroxin : gây cường giáp - Với người lớn không có tác dụng như vâyTăng tốc độ chuyển hoá cơ bản tăng cường sinh trưởngTăng cường quá trình tổng hợp prôtêin trong TB , mô , cơ quan tăng quá trình sinh trưởng trong cơ thể Tác dụng với cơ thể Tuyến giáp Thuỳ trước tuyến yênNơi sản sinhGHTiroxin Một người mắc bệnh lùn bẩm sinh do thiếu GH thì giai đoạn nào tiêm GH là thích hợp ?Tuổi dậy thìTrẻ emTuổi vị thành niên Tuổi trung niênb) Hoocmon điều hoà sự phát triểnHoocmon điều hoà biến thái + biến thái ở ếch : chịu tác dụng của hoocmon tuyến giáp + biến thái của sâu bọ , côn trùng : thường chịu tác động của hai loại hoocmon écđison và juvenin Hai hoocmon này quyết định kiểu biến thái ở sâu bọ là hoàn toàn hay không hoàn toànHãy xét 2 VD sau về bướm và châu chấu từ đó rút ra nhận xétSo sánh Juvenin và EcđisonThúc đẩy sự biến đổi hình thái côn trùng ức chế sự biến đổi hình thái côn trùngKhác nhauSinh ra từ tuyến ngựcCùng thúc đẩy sự lột xác ở côn trùngGiống nhauEcđisonJuveninảnh hưởng của hoocmon tới biến thái ở bướm ở các côn trùng biến thái hoàn toàn lượng juvenin sẽ giảm dần qua mỗi lần lột xác. Khi juvenin giảm tới một mức nào đó sẽ dẫn tới sự thay đổi hình thái sau khi lột xác ( trong khi đó lượng ecđison hầu như không đổi ) ở các côn trùng biến thái không hoàn toàn thì lượng juvenin hầu như không đổi nên không có sự biến đổi quá nhiều về hình thái Nhận xét về tác động của ecđison và juvenin ở ĐV biến thái Theo bạn điều gì dẫn tới sự biến đổi hình thái của biến thái hoàn toàn ?A. Do lượng hoocmon juvenin và ecdisonB . Do hoocmon tiroxinC. Do hoocmon testoteronD. Cả 3 phương án trên Hoocmon điều hoà tính trạng sinh dục thứ cấp VD về tính trạng sinh dục thứ cấp : +hươu đực có sừng, công đực có đuôi màu sắc sặc sỡ , sư tử đực có bờm , các tình trạng trên