SKKN Thiết kế trò chơi ô chữ giúp củng cố kiến thức trong một số tiết Lịch sử và Địa lý Lớp 4

nh÷ng cét mèc ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn cña c¸c giai ®o¹n lÞch sö, nh÷ng thµnh tùu trong sù nghiÖp dùng n­íc (kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸,) vµ gi÷ n­íc cña «ng cha ta tõ buæi dÇu dùng n­íc vµ gi÷ n­íc ®Õn buæi ®Çu thêi NguyÔn. Cßn m«n §Þa lý l¹i cung cÊp cho häc sinh c¸c ®Æc ®iÓm tiªu biÓu vÒ thiªn nhiªn, con ng­êi cña c¸c vïng chÝnh trªn ®Êt n­íc ViÖt Nam.
 T«i thiÕt nghÜ, viÖc lÜnh héi nh÷ng kiÕn thøc míi mÏ ®ã c¸c em sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Qu¶ ®óng nh­ vËy, víi thêi gian 7 n¨m d¹y líp 4 liªn tôc t«i nhËn thÊy sau khi kÕt thóc mçi tiÕt häc th× hÇu hÕt häc sinh n¾m néi dung bµi ch­a tèt, cã nh÷ng häc sinh ch¼ng biÕt h«m nay m×nh ®· ®­îc t×m hiÓu vÒ nh©n vËt lÞch sö nµo, vÒ ®Æc ®iÓm thiªn nhiªn vµ con ng­êi cña vïng nµo trªn ®Êt n­íc ViÖt Nam. RÊt nhiÒu em sau khi t×m hiÓu vÒ bµi LÞch sö: ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng do Ng« QuyÒn l·nh ®¹o (n¨m 938) hay Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng x©m l­îc lÇn thø nhÊt, th× ch¼ng cßn nhí Ng« QuyÒn, Lª Hoµn, lµ nh÷ng vÞ vua ®· cã c«ng lao to lín nh­ thÕ nµo ®èi víi d©n téc. Lµ gi¸o viªn, t«i kh«ng thÓ lµm ng¬ tr­íc nh÷ng khã kh¨n mµ c¸c em ®ang v­íng m¾c. T«i ®· tr¨n trë, suy nghÜ rÊt nhiÒu trong gi¶ng d¹y :“Lµm sao gióp c¸c em häc c¸i míi kh«ng thÊy khã, kh«ng thÊy ch¸n?Lµm sao mçi giê häc LÞch sö vµ §Þa lý c¸c em høng thó häc tËp, h¨ng say x©y dùng bµi?Lµm sao ®Ó c¸c em cã vèn kiÕn thøc s¬ khai ®Çu tiªn vÒ LÞch sö vµ §Þa lý ViÖt Nam?” ChÝnh v× nh÷ng tr¨n trë ®ã,t«i ®· t×m tßi, tham kh¶o rÊt nhiÒu tµi liÖu, ®ång thêi dùa trªn ®Æc ®iÓm t©m sinh lý cña häc sinh tiÓu häc lµ :“ Häc mµ ch¬i, ch¬i mµ häc” vµ t«i ®· t×m ra ®­îc mét sè kinh nghiÖm nhá trong viÖc d¹y LÞch sö vµ §Þa lý cho häc sinh líp 4 qua s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : “ThiÕt kÕ trß ch¬i « ch÷ gióp cñng cè kiÕn thøc trong mét sè tiÕt LÞch sö vµ §Þa lý líp 4”.
 2. Môc ®Ých nghiªn cøu:
 Nh»m thay ®æi kh«ng khÝ häc tËp gióp häc sinh h¨ng say, høng thó vµ ®¹t hiÖu 
qu¶ cao nhÊt trong häc tËp LÞch sö vµ §Þa lý .
3. NhiÖm vô, ®èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu:
- NhiÖm vô nghiªn cøu: Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn gi¶ng d¹y LÞch sö vµ §Þa lý; T×m hiÓu thùc tr¹ng vÒ viÖc häc tËp LÞch sö vµ §Þa lý cña häc sinh.
- §èi t­îng nghiªn cøu : C¬ së lý luËn vµ c¸c th«ng tin vÒ LÞch sö vµ §Þa lý líp 4 liªn quan ®Õn c¸c « ch÷ cña trß ch¬i .
- Ph¹m vi nghªn cøu: lµ ®èi t­îng häc sinh líp 4 gåm 20 em trong líp 4B. Thêi gian nghiªn cøu tõ th¸ng 9 - 2011 ®Õn nay.
4.Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: 
- §äc vµ tham kh¶o c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn LÞch sö vµ §Þa lý líp 4 còng nh­ mét sè tµi liÖu nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin ®Ó thiÕt kÕ trß ch¬i. 
- Quan s¸t, triÒu tra vµ tæng kÕt kinh nghiÖm.
ii . Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
1 . Thùc tr¹ng
 Trong thùc tÕ ®· cã mét vµi gi¸o viªn sö dông trß ch¬i « ch÷ song cßn rÊt Ýt. Bëi thêi gian ®Ó thiÕt kÕ mét « ch÷ cho mét trß ch¬i ®ßi hái ng­êi gi¸o viªn ph¶i t×m tßi vµ tham kh¶o nhiÒu tµi liÖu trong qu¸ tr×nh so¹n bµi. Qua 7 n¨m d¹y líp 4 t«i nhËn thÊy mét ®iÒu, ®èi víi häc sinh líp 4 nãi riªng hÇu hÕt c¸c em ®Òu tß mß vµ thÝch kh¸m ph¸ c¸i míi d­íi sù dÉn d¾t cña gi¸o viªn. §Æc biÖt ®èi víi m«n häc LÞch sö vµ §Þa lý c¸c em b¾t ®Çu ®­îc lµm quen nªn ®©y lµ mét néi dung hoµn toµn míi bëi häc sinh ph¶i ®äc s¸ch ®Ó tãm t¾t néi dung, ®Ó tr×nh bµy diÔn biÕn,Cø ®Õn giê LÞch sö hay §Þa lý th× kh«ng khÝ líp häc rÊt nÆng nÒ. N¨m häc 2011 – 2012 nµy, b¶n th©n t«i l¹i ®­îc ph©n c«ng trùc tiÕp gi¶ng d¹y líp 4B gåm 20 häc sinh. Sau khi häc sinh líp t«i b­íc vµo häc ®­îc mét thêi gian vµ quen dÇn víi m«n LÞch sö vµ §Þa lý, t«i ®· tiÕn hµnh lµm mét kiÓm tra kiÕn thøc ®¬n gi¶n vÒ LÞch sö vµ §Þa lý mµ c¸c em ®· ®­îc häc víi thêi gian 20 phót kÕt qu¶ 
cô thÓ thu ®­îc nh­ sau: 
Tæng sè
Sè l­îng ®¹t ®­îc
20 em
Giái
Kh¸
Trung b×nh
YÕu
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
1
5
2
10
10
55
8
40
 
 Tõ kÕt qu¶ kh¶o s¸t trªn, t«i ®· tr¨n trë vµ suy nghÜ rÊt nhiÒu.T«i ®· cè g¾ng t×m ra c¸ch d¹y nh­ thÕ nµo ®Ó häc sinh ham häc h¬n, høng thó h¬n vµ ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n víi m«n LÞch sö vµ §Þa lý. 
 Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y vµ ®i s©u vµo t×m hiÓu vÒ ®Æc tr­ng bé m«n t«i ®· tham kh¶o nhiÒu tµi liÖu , xem ch­¬ng tr×nh ®­êng lªn ®Ønh «lympia vµ t×m ®äc c¸c t¹p chÝ nh­ : ThÕ giíi trong ta,tõ ®ã t«i thö thiÕt kÕ mét sè trß ch¬i nh»m sö dông trong mét sè tiÕt thao gi¶ng còng nh­ trong mét sè tiÕt d¹y LÞch sö vµ §Þa lý cho häc sinh líp 4B t«i trùc tiÕp gi¶ng d¹y. Tuy trß ch¬i « ch÷ cã rÊt nhiÒu h×nh thøc song ®èi víi häc sinh líp 4 t«i chØ thiÕt kÕ trß ch¬i « ch÷ ®¬n gi¶n gåm c¸c hµng ngang vµ mét hµng däc cho « ch÷ chÝnh. Muèn lËt ®­îc « ch÷ chÝnh ë hµng däc th× yªu cÇu häc sinh ph¶i lËt ®­îc c¸c « ch÷ hµng ngang vµ muèn lËt ®­îc c¸c « ch÷ hµng ngang th× c¸c em l¹i ph¶i tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái do gi¸o viªn ®­a ra. T«i nhËn thÊy khi ®­îc tham gia tr¶ lêi c¸c c©u hái trong trß ch¬i tÊt c¶ c¸c em ®Òu chó ý vµ h¨ng say. §èi víi häc sinh th× ®©y qu¶ lµ mét ho¹t ®éng hÕt søc bæ Ých vµ lý thó bëi c¸c em ®ang “nãng lßng” muèn biÕt « ch÷ chÝnh ë hµng däc lµ « ch÷ g×? Nh­ vËy c¸c em muèn tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái mét c¸ch nhanh nhÊt vµ ®óng nhÊt th× c¸c em ph¶i tËp trung nghiªn cøu bµi ®Ó gi¶i ®¸p ®­îc c¸c « ch÷ trong trß ch¬i. Sau ®©y t«i xin m¹nh d¹n giíi thiÖu mét sè thiÕt trß ch¬i b»ng « ch÷ nh»m cñng cè kiÕn thøc trong mét sè tiÕt LÞch sö vµ §Þa lý líp 4 nh­ sau :
2. Mét sè trß ch¬i « ch÷:
2.1 LÞch sö: 
2.1.1 TiÕt 6 : Khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng ( n¨m 40 )
 ¤ ch÷ nµy gåm 6 hµng ngang t­¬ng øng víi s¸u c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 6 ch÷ c¸i.
Dßng 1 : Ng­êi l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng ( 10 ch÷ c¸i) .



1
H
a
i
B
µ
T
r
­
n
g


2
H
¸
N











3
t
h
i
s
¸
c
h




4
n
¨
m
4
o









5
t
«
®
Þ
n
h





6
t
h
¾
n
g
l
î
i





Dßng 2 : Hai Bµ Tr­ng l·nh ®¹o nghÜa qu©n dÑp tan giÆc nµy ( 3 ch÷ c¸i).
Dßng 3 : Ng­êi nµy lµ 
chång cña bµ Tr­ng Tr¾c
 ( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : Thêi gian næ ra 
cuéc khëi nghÜa Hai Bµ 
Tr­ng ( 3 ch÷ c¸i vµ 2 ch÷ sè).
Dßng 5: §©y lµ t­íng giÆc ph¶i bá trèn vÒ n­íc khi bÞ nghÜa qu©n cña Hai Bµ Tr­ng truy ®uæi ( 6 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : KÕt qu¶ cña cuéc khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng ( 8 ch÷ c¸i) .
Hµng däc : H¸t M«n (lµ n¬i diÔn ra cuéc khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng).
2.1.2. TiÕt 7 : ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng do Ng« QuyÒn l·nh ®¹o ( n¨m 938 )
 ¤ ch÷ nµy gåm 8 hµng ngang t­¬ng øng víi t¸m c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 8 ch÷ c¸i.
1







B
¾
c





2


t
h
Ê
t
b
¹
i






3







C
ä
c





4






t
H
ñ
y
t
r
i
Ò
u
5







®
­
ê
n
g
l
©
m
6





h
o
»
n
g
t
h
¸
o

7
N
g
«
q
u
y
Ò
n







8



t
h
¾
n
g
l
î
i




Dßng 1 : Qu©n Nam H¸n ®Õn tõ ph­¬ng nµy ( 3 ch÷ c¸i) .
Dßng 2 : §©y lµ hËu qu¶ mµ qu©n Nam H¸n ph¶i chÞu khi sang x©m l­îc n­íc ta vµo n¨m 938 ( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : Tªn vò khÝ lµm thñng thuyÒn giÆc ( 3 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : Ng« QuyÒn ®· dùa vµo hiÖn t­îng thiªn nhiªn nµy ®Ó ®¸nh giÆc ( 9 ch÷ c¸i ) .
Dßng 5 : §©y lµ quª h­¬ng cña Ng« QuyÒn ( 8 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : T­íng giÆc tö trËn t¹i trËn ®¸nh ( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 7 : Ng­êi l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa n¨m 938 ( 8 ch÷ c¸i) .
Dßng 8 : KÕt qu¶ cña cuéc khëi nghÜa ( 8 ch÷ c¸i) .
Hµng däc : B¹ch §»ng (lµ n¬i chiÕn th¾ng qu©n Nam H¸n do Ng« QuyÒn l·nh ®¹o n¨m 938).
2.1.3. TiÕt 8 : ¤n tËp
 ¤ ch÷ nµy gåm 9 hµng ngang t­¬ng øng víi chÝn c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng 
däc chÝnh gåm cã 9 ch÷ c¸i.
1


t
h
Ê
t
B
¹
i





2


v
u
a
h
ï
n
g





3

h
a
i
b
µ
t
r
­
n
g



4
®
Ò
n
n
î
n
­
í
c





5





h
o
»
n
g
t
h
¸
o
6





c
ä
c






7




t
«
®
Þ
n
h




8
h
¸
t
m
«
n








9




n
g
«
q
u
y
Ò
n


Dßng 1 : HËu qu¶ giÆc H¸n mµ sang x©m l­îc n­íc ta ®Õn n¨m 938 ( 7 ch÷ c¸i).
Dßng 2 : §©y lµ ng­êi ®øng ®Çu Nhµ n­íc V¨n Lang( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : Mïa xu©n, n¨m 40 . ®· l·nh ®¹o thµnh c«ng cuéc khëi nghÜa ( 10 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : §©y lµ nguyªn nh©n chÝnh ®Ó Hai Bµ Tr­ng phÊt cê khëi nghÜa ( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : T­íng giÆc ®· tö trËn trªn s«ng B¹ch §»ng n¨m 938 ( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : §©y lµ lo¹i vò khÝ ®· lµm thñng thuyÒn giÆc trªn s«ng B¹ch §»ng ( 3 ch÷ c¸i) .
Dßng 7 : §©y lµ ®Þa ®iÓm ®Çu tiªn diÔn ra cuéc khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng ( 6 ch÷ c¸i) .
Dßng 8 : §©y lµ kÎ thï giÕt chÕt Thi S¸ch (6 ch÷ c¸i) .
Dßng 9 : Ng­êi l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa trªn s«ng B¹ch §»ng n¨m 938 ( 8 ch÷ c¸i) .
Hµng däc : Thµnh c«ng
2.1.4. TiÕt 10 : Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng x©m l­îc lÇn thø nhÊt 
(n¨m 981)
1






t
è
n
g



2


n
h
µ
®
i
N
h




3





n
Ò
n





4
B
¹
c
h
®
»
n
g





5






l
¹
n
g
s
¬
n
6





l
ª
h
o
µ
n


¤ ch÷ nµy gåm 6 hµng ngang t­¬ng øng víi s¸u c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 6 ch÷ c¸i.
Dßng 1 : N¨m 981 giÆc nµy x©m l­îc n­íc ta (4 ch÷ c¸i).
Dßng 2 : §©y lµ triÒu ®¹i ®ang trÞ v× n­íc ta lóc bÊy giê ( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : V× ..®éc lËp cña ®Êt n­íc nªn Th¸i hËu hä D­¬ng ®· trao ¸o l«ng cæn mêi ThËp §¹o T­íng qu©n lªn lµm vua ( 3 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : Con ®­êng giÆc Tèng kÐo qu©n thuû sang x©m l­îc n­íc ta ( 8 ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : Con ®­êng giÆc Tèng kÐo qu©n bé sang x©m l­îc n­íc ta ( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : Ng­êi l·nh ®¹o nghÜa qu©n ®¸nh tan giÆc Tèng x©m l­îc lÇn thø nhÊt ( 6 ch÷ c¸i) . 
Hµng däc : TiÒn Lª.
2.1.5. TiÕt 13 : Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng x©m l­îc lÇn thø hai
( n¨m 1075 – 1077 )
 ¤ ch÷ nµy gåm 9 hµng ngang t­¬ng øng víi chÝn c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 9 ch÷ c¸i.
1



l
o
n
g
®
Ü
n
h






2








t
h
¨
n
g
l
o
n
g
3





h
o
a
l
­







4
n
a
m
q
u
è
c
s
¬
n
h
µ





5


l
ý
t
h
­
ê
n
g
k
i
Ö
t



6



q
u
¸
c
h
q
u
ú






7







b
a
y







8




®
¹
i
v
i
Ö
t






9









t
h
¾
n
g
l
î
i

Dßng 1 : Tªn «ng vua b¹o ng­îc cuèi thêi nhµ TiÒn Lª ( 8 ch÷ c¸i) .
Dßng 2 : §©y lµ tªn kinh ®« nhµ Lý ®Æt sau khi lªn ng«i( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : Vïng ®Êt nµy nhµ TiÒn Lª chän lµm kinh ®«( 5 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : §©y lµ tªn bµi th¬ thÇn khÝch lÖ chÝ khÝ ®¸nh giÆc cña c¸c binh sü ( 12 ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : Ng­êi l·nh ®¹o nghÜa qu©n ®Èy lïi ©m m­u x©m l­îc lÇn thø hai cña giÆc Tèng ( 12 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : §©y lµ t­íng giÆc ®­a qu©n Tèng sang x©m l­îc n­íc ta ( 8 ch÷ c¸i) .
Dßng 7 : Tõ cßn thiÕu trong c©u th¬ : “Chóng ..sÏ bÞ ®¸nh t¬i bêi”( 6 ch÷ c¸i) .
Dßng 8 : Tªn n­íc ta do nhµ Lý ®Æt khi lªn ng«i (7 ch÷ c¸i) .
Dßng 9 : §©y lµ kÕt qu¶ cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng x©m l­îc lÇn thø hai ( 8 ch÷ c¸i) .
Hµng däc : Nh­ NguyÖt
2.1.6. TiÕt 24 : ¤n tËp
 ¤ ch÷ nµy gåm 12 hµng ngang t­¬ng øng víi chÝn c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 12 ch÷ c¸i.
1

®
i
n
h
b
é
L
Ü
n
h





2






l
ý
c
«
n
g
u
È
n

3

®
¹
i
v
i
Ö
t








4





l
ª
h
o
µ
n





5


t
r
Ç
n
h
­
n
g
®
¹
o



6





s
­
ê
n
n
ó
i




7




t
h
¨
n
G
l
o
n
g



8






n
g
u
y
Ô
n
t
r
·
i
9







K
i
n
h
t
h
µ
n
h
10

n
g
«
s
ü
l
I
ª
n






11
n
h
­
n
g
u
y
Ö
t







12



t
r
Ç
n
t
h
ñ
®
é




Dßng 1 : Lµ ng­êi cã c«ng dÑp lo¹n 12 sø qu©n thèng nhÊt ®Êt n­íc ( 10 ch÷ c¸i) .
Dßng 2 : §©y lµ tªn «ng cua ®Çu tiªn cña nhµ Lý ( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : Tªn n­íc ta do vua Lª Th¸nh T«ng ®Æt (5 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : §©y lµ tªn mét t­íng giái ®­îc Th¸i hËu hä D­¬ng mêi lªn lµm vua( 6 ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : §©y lµ ng­êi chØ huy tèi cao trong cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø hai chèng qu©n x©m l­îc M«ng – Nguyªn ( 11 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : §©y lµ vÞ trÝ qu©n ta phôc kÝch chê ®¸nh giÆc Minh ë ¶i Chi L¨ng ( 7 ch÷ 
c¸i) .
Dßng 7 : §©y lµ tªn kinh ®« nhµ Lý ®Æt sau khi lªn ng«i ( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 8 : §©y lµ mét nhµ th¬, nhµ khoa häc lín thêi hËu Lª ( 10 ch÷ c¸i) .
Dßng 9 : §©y lµ n¬i sØ tö vÒ dù thi Héi ba n¨m mét lÇn do nhµ hËu Lª quy ®Þnh ( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 10 : §©y lµ t¸c gi¶ cuèn §¹i ViÖt sö kÝ toµn th­ ( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 11 : §©y lµ con s«ng diÔn ra ra trËn ®¸nh qu©n Tèng x©m l­îc lÇn thø hai 
( 8 ch÷ c¸i) .
Dßng 12 : Ng­êi ®· cã c©u nãi næi tiÕng : “§Çu thÇn ch­a r¬i xuèng ®Êt, xin bÖ h¹ ®õng lo” ( 9 ch÷ c¸i) .
Hµng däc : Lý Th­êng KiÖt ( ®©y lµ mét vÞ t­íng giái thêi Lý).
2.2. ®Þa lý: 
2.2.1. TiÕt 4 : Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña ng­êi d©n ë Hoµng Liªn S¬n
 ¤ ch÷ nµy gåm 12 hµng ngang t­¬ng øng víi chÝn c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 12 ch÷ c¸i.
1


c
a
o
n
h
Ê
t





2




d
a
o







3

s
«
n
g
®
µ







4




l
¹
n
h






5



®
å
n
g







6






l
ª






7

p
h
a
n
x
i
p
¨
n
g



8




t
h
ª
u






9




c
«
n
g
n
g
h
i
Ö
p
10






s
a
p
a




11
t
u
y
Õ
t
r
¬
i






12






n
h
µ
s
µ
n



Dßng 1 : D·y nói Hoµng Liªn S¬n cã ®Ønh  cña n­íc ta ( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 2 : §©y lµ mét trong sè c¸c d©n téc sinh sèng ë Hoµng Liªn S¬n( 3 ch÷ c¸i).
Dßng 3 : Tªn dßng s«ng n»m c¹nh d·y nói Hoµng Liªn S¬n (6 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : §Æc ®iÓm khÝ hËu ë nh÷ng n¬i cao cña d·y nói( 4 ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : Tªn mét lo¹i kho¸ng s¶n ®­îc khai th¸c nhiÒu ë ®©y ( 4 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : Tªn mét lo¹i qu¶ ®­îc trång nhiÒu ë ®©y ( 2 ch÷ c¸i) .
Dßng 7 : Ngän nói nµy ®­îc gäi lµ “nãc nhµ” cña Tæ Quèc ( 10 ch÷ c¸i) .
Dßng 8 : §©y lµ mét trong sè nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng rÊt ph¸t triÓn.( 4 ch÷ 
c¸i) .
Dßng 9 : Khai th¸c kho¸ng s¶n nh»m cung cÊp nguyªn liÖu cho ngµnh nµy (10 ch÷ c¸i) .
Dßng 10 : §©y lµ ®Þa ®iÓm du lÞch næi tiÕng cña vïng nói phÝa B¾c( 4 ch÷ c¸i) .
Dßng 11 : §©y lµ t¸c gi¶ cuèn §¹i ViÖt sö kÝ toµn th­ ( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 11 : §©y lµ hiÖn t­îng thiªn nhiªn th­êng x¶y ra ë ®©y vµo nh÷ng thµng mïa ®«ng ( 8 ch÷ c¸i) .
Dßng 12 : Mét sè d©n téc n¬i ®©y th­êng lµm nhµ nµy ®Ó ë ( 6 ch÷ c¸i) .
Hµng däc : Hoµng Liªn S¬n .
2.2.2 TiÕt 9 : Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña ng­êi d©n ë T©y Nguyªn ( tiÕp theo )
 ¤ ch÷ nµy gåm 9 hµng ngang t­¬ng øng víi chÝn c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 9 ch÷ c¸i.
1
s
¶
n
x
u
Ê
t







2

®
©
m
t
r
©
u






3






y
a
l
i




4

c
©
y
c
«
n
g
n
g
h
i
Ö
p
5



r
õ
n
g







6




c
h
u
n
g
s
è
n
g

7
c
a
o
n
g
u
y
ª
n





8


c
µ
p
h
ª







9

h
o
a
v
¨
n








Dßng 1 : §©y lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng­êi nh»m t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 2 : §©y lµ tªn mét lÔ héi, liªn quan ®Õn mét trong nh÷ng gia sóc lín cña ng­êi d©n ë T©y Nguyªn ( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : Tªn nhµ m¸y ®iÖn næi tiÕng ë T©y Nguyªn (4 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : Lo¹i c©y trång rÊt thÝch hîp trªn ®Êt ®á bazan( 13 ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : §©y lµ tµi nguyªn quý gi¸ cho nhiÒu gç quý hiÕm( 4 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : C¸c d©n téc ë T©y Nguyªn lu«n .....cïng víi nhau ( 9 ch÷ c¸i)
Dßng 7 : T©y Nguyªn næi tiÕng nh÷ng thø nµy xÕp tÇng( 9 ch÷ c¸i) .
Dßng 8 : §©y lµ lo¹i c©y c«ng nghiÖp ®­îc trång rÊt nhiÒu ë T©y Nguyªn ( 5 ch÷ c¸i) .
Dßng 9 : H×nh ®­îc trang trÝ trªn ¸o, v¸y cña ng­êi d©n T©y Nguyªn ( 6 ch÷ c¸i) .
Hµng däc : T©y Nguyªn .
2.2.3. TiÕt 26 : ¤n tËp
 §èi víi tiÕt häc nµy cã thÓ thiÕt kÕ hai trß ch¬i « ch÷ cô thÓ nh­ sau :
2.2.3.a ¤ ch÷ thø nhÊt : ¤ ch÷ nµy gåm 5 hµng ngang t­¬ng øng víi s¸u c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 5 ch÷ c¸i.
1






t
h
¸
i
B
×
n
h
2









®
¾
p
®
ª
3







t
h
ñ
C
«
n
g
4
g
i
ã
m
ï
a
®
«
n
g
B
¾
c

5







h
µ
n
é
i



Dßng 1 : §©y lµ dßng s«ng cïng víi s«ng Hång båi ®¾p nªn ®ång b»ng B¾c Bé ( 8 
ch÷ c¸i) .
Dßng 2 : §©y lµ viÖc lµm cña ng­êi d©n ë ®ång b»ng B¾c Bé ®Ó ng¨n lò lôt ( 5 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : §ång b»ng B¾c Bé næi tiÕng víi hµng tr¨m nghÒ nµy (7 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : Tªn lo¹i giã thæi theo mïa ®em l¹nh trµn vÒ ®ång b»ng B¾c Bé ( 13 ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : Tªn thñ ®« cña n­íc Céng hoµ x· héi chue nghÜa ViÖt Nam( 5 ch÷ c¸i) .
	Hµng däc : B¾c Bé .
2.2.3.b. ¤ ch÷ thø hai : ¤ ch÷ nµy gåm 5 hµng ngang t­¬ng øng víi s¸u c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 5 ch÷ c¸i.
1
®
å
n
g
n
a
i





2



m
a
y
m
Æ
c



3

®
Ê
t
m
Æ
n





4




B
»
n
g
l
¨
n
g
5



®
é
c
®
¸
o




Dßng 1 : §©y lµ dßng s«ng cïng víi s«ng Mª C«ng båi ®¾p nªn ®ång b»ng Nam Bé ( 7 ch÷ c¸i) .
Dßng 2 : §©y lµ dßng n­íc do con ng­êi t¹o ra ®Ó nèi c¸c s«ng ë T©y Nam Bé ( 5 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : §©y lµ lo¹i ®Êt kh«ng ph¶i ®Êt phÌn ë ®ång b»ng Nam Bé cÇn ®­îc c¶i t¹o(6 ch÷ c¸i) .
Dßng 4 : §©y lµ nghµnh c«ng nghiÖp nhÑ rÊt ph¸t triÓn ë ®ång b»ng Nam Bé ( 6 
ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : Chî næi trªn s«ng lµ nÐt .cña ®ång b»ng s«ng Cöu Long ( 6 ch÷ c¸i).
	Hµng däc : Nam Bé .
2. 2.4. TiÕt 34 : ¤n tËp
 ¤ ch÷ nµy gåm 7 hµng ngang t­¬ng øng víi chÝn c©u hái ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc chÝnh gåm cã 7 ch÷ c¸i.
Dßng 1 : Tõ nµy ®ång nghÜa víi tõ “kho” dïng ®Ó diÔn t¶ ®ång b»ng B¾c Bé vµ 
®ång b»ng Nam Bé lµ n¬i trång nhiÒu lóa ë n­íc ta ( 6 ch÷ c¸i) .
1










v
­
a
l
u
a






2




h
o
a
n
g
l
i
ª
n
s
¬
n






3



t
©
y
n
g
u
y
ª
n










4










t
r
u
n
g
d
u
b
¨
c
b
«
5




®
«
n
g
b
¨
n
g
b
¨
c
b
«





6




d
u
y
ª
n
h
a
i
m
i
ª
n
t
r
u
n
g

7
®
«
n
g
b
¨
n
g
n
a
m
b
«










Dßng 2 : D·y nói lín ë miÒn b¾c cã ®Ønh cao nhÊt ë n­íc ta ( 12 ch÷ c¸i) .
Dßng 3 : N¬i ®©y cã nhiÒu ®Êt ®á bazan, trång nhiÒu cµphª nhÊt n­íc ta (9 ch÷ c¸i).
Dßng 4 : §©y lµ miÒn ®Êt cã nhiÒu ®åi chÌ, ®åi cä( 12 ch÷ c¸i) .
Dßng 5 : N¬i ®©y ®­îc vÝ lµ vùa lóa lín thø hai cña c¶ n­íc( 13 ch÷ c¸i) .
Dßng 6 : §©y lµ d¶i ®Êt ven biÓn, hÑp ngang nh­ng kh¸ dµi nªn ph¸t triÓn nghÒ ®¸nh b¾t h¶i s¶n vµ lµm muèi ( 17 ch÷ c¸i) .
Dßng 7 : N¬i ®©y ®­îc vÝ lµ vùa lóa lín nhÊt cña c¶ n­íc( 13 ch÷ c¸i) .
Hµng däc : ViÖt Nam .
3 . kÕt qu¶
 Trªn ®©y lµ mét sè trß ch¬i « ch÷ cô thÓ gióp cñng cè kiÕn thøc trong mét sè tiÕt LÞch sö vµ §Þa lý líp 4 t«i ®· thiÕt kÕ qua thùc tÕ gi¶ng d¹y. Qua qu¸ tr×nh mµy mß, ®Çu t­ trÝ tuÖ, c«ng søc vµo néi dung c¸c « ch÷ cña trß ch¬i, t«i thÊy sau khi ®­a trß ch¬i « ch÷ vµo trong gi¶ng d¹y hÇu hÕt häc sinh ®· cã th¸i ®é häc tËp m«n LÞch sö vµ §Þa lý kh¸c h¬n râ rÖt: h¨ng say h¬n, høng thó h¬n, ham häc h¬n . Ngay kÕt qu¶ kiÓm tra cñng nh­ hái miÖng ®ét xuÊt c¸c kiÕn thøc vÒ LÞch sö vµ §Þa lý líp 4 t«i trùc tiÕp gi¶ng d¹y h©ï hÕt c¸c em ®Òu tr¶ lêi rÊt tèt. ThÓ hiÖn ë kÕt qu¶ cña bµi kiÓm tra 20 phót nh­ sau:
Tæng sè
Sè l­îng ®¹t ®­îc
20 em
Giái
Kh¸
Trung b×nh
YÕu
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
6
30
9
45
5
25
0
0

III. KÕt luËn:
 Sau khi thiÕt kÕ mét sè trß ch¬i « ch÷ trªn, t«i vµ ®ång nghiÖp cïng ®¬n vÞ ®· ¸p dông vµo trong gi¶ng d¹y,hÇu hÕt hä ®Òu rÊt hµi lßng. ChÝnh v× thÊy ®­îc hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông trß ch¬i « ch÷ trong gi¶ng d¹y m«n LÞch sö vµ §Þa lý líp 4 nªn theo t«i ®Ó thiÕt kÕ trß ch¬i « ch÷ g©y ®­îc høng thó vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt cho häc sinh trong viÖc häc m«n LÞch sö vµ §Þa lý líp 4 th× ng­êi gi¸o viªn cÇn l­u ý mét sè ®iÓm sau:
- Gi¸o viªn ph¶i n¾m v÷ng yªu cÇu cÇn ®¹t, néi dung bµi d¹y vµ t×m tßi, nghiªn cøu tµi liÖu ®Ó thu thËp th«ng tin khi thiÕt kÕ trß ch¬i.
- NÕu trß ch¬i thiÕt kÕ cho gi¸o ¸n ®iÖn tö th× ph¶i thiÕt kÕ trªn mét sile, c¸c hiÖu øng ph¶i khoa häc, phï hîp cho mçi « ch÷. NÕu trß ch¬i thiÕt kÕ ®­îc kÎ b»ng b×a to th× gi¸o nªn kÎ vµ viÕt s½n tõ cña mçi « ch÷ sau ®ã g¾n c¸c m¶nh b×a nhá trªn c¸c hµng vµ gi¸o viªn hái, häc sinh tr¶ lêi ®Õn c©u nµo th× lËt m¶nh b×a nhá ®ã ra.Cø nh­ thÕ « ch÷ sÏ ®­îc më ra vµ häc sinh ®i t×m « ch÷ hµng däc.
- Trong qu¸ tr×nh tæ chøc trß ch¬i, mçi « ch÷ hµng ngang gi¸o viªn ph¶i cho häc sinh biÕt cã bao nhiªu ch÷ c¸i tr­íc khi ®äc th«ng tin hay c©u hái liªn quan ®Õn « ch÷ ®ã. Th«ng tin mµ gi¸o viªn ®­a cÇn ph¶i chÝnh x¸c, râ rµng nÕu c©u hái th× ph¶i nhÊn m¹nh lµ yªu cÇu g×?.
- C¸c « ch÷ hµng ngang mµ gi¸o viªn thiÕt kÕ nhÊt thiÕt ph¶i lµ nh÷ng th«ng tin 
liªn quan ®Õn « ch÷ hµng däc. ChÝnh v× thÕ sau khi lËt ®­îc « ch÷ hµng däc, gi¸o viªn nªn yªu cÇu häc sinh x©u chuçi c¸c th«ng tin ®· gi¶i ®¸p ë c¸c « ch÷ hµng ngang vµ kÕt hîp víi « ch÷ hµng däc ®Ó nh¾c l¹i c¸c néi dung chÝnh bµi häc h«m ®ã. NÕu häc sinh ch­a hÖ thèng ®­îc th× gi¸o viªn cã thÓ thùc hiÖn thay häc sinh vµ yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i. §©y chÝnh lµ c¸i hay, c¸i míi song hiÖu qu¶ l¹i rÊt cao. VÝ dô : Sau khi häc sinh lËt ®­îc « ch÷ hµng däc lµ ViÖt Nam ( §Þa lý - TiÕt 34: ¤n tËp ) th× néi dung cÇn x©u chuçi lµ nªu c¸c vïng chÝnh vµ ®Æc ®iÓm chÝnh vÒ thiªn nhiªn vµ con ng­êi ë c¸c vïng ®ã hoÆc mét vïng tiªu biÓu nh­: 
+ §Þa h×nh : 
+ KhÝ hËu : 
+ D©n téc : 
+ Trang phôc vµ lÔ héi : 
+ Ho¹t ®éng s¶n xuÊt : 
- Nh­ vËy viÖc thiÕt kÕ trß ch¬i ®­a vµo trong gi¶ng d¹y nh»m cñng cè kiÕn thøc lµ rÊt h÷u Ých cho häc sinh. Ng­êi gi¸o viªn cÇn ph¶i t×m tßi vµ tÝch luü vèn kݪn thøc cho m×nh ®Ó thiÕt kÕ ®­îc néi dung c¸c trß ch¬i phï hîp vµ hÊp dÉn ®èi víi häc sinh.
iv. KiÕn NghÞ:
 Trªn ®©y lµ mét sè trß ch¬i t«i ®· thi