Tiết 29 : Phương pháp nghiên cứu di truyền người

GIÁO VIấN: TRẦN THỊ MỘNG LINH Di truyền học là gì ? Vai trò của di truyền học ? - Di truyền học nghiên cứu cơ sở vật chất, cơ chế, tính quy luật của hiện tượng di truyền và biến dị. - Di truyền học có vai trò quan trọng không chỉ về lý thuyết mà còn có giá trị thực tiễn cho khoa học chọn giống và y học, đặc biệt trong Công nghệ sinh học hiện đại. Chương V: di truyền học người Chương V: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người ? Việc nghiên cứu di truyền người gặp những khó khăn nào. - Người sinh sản chậm và đẻ ớt con - Vỡ lý do xó hội khụng thể ỏp dụng cỏc phương phỏp lai và gõy đột biến Từ những khó khăn trên, việc nghiên cứu di truyền người phải có phương pháp đặc trưng, thích hợp đó là những phương pháp nào ? Những phương pháp nghiên cứu di truyền ở người 1. Nghiên cứu phả hệ 2. Nghiên cứu trẻ đồng sinh 3. Nghiên cứu tế bào 4. Các phương pháp khác Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ Ví dụ 1 sgk trang 78 : Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt (nâu: hoặc đen: hoặc ) qua 3 đời của hai gia đình khác nhau, người ta lập được hai sơ đồ phả hệ như sau: Đời ông bà (P) Đời con (F1) Chỉ nam Chỉ nữ Hai trạng thái đối lập Kết hôn cùng trạng thái Kết hôn 2 trạng thái đối lập Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ Em hãy đọc ví dụ 1 sgk (78) : Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt (nâu: hoặc đen: hoặc ) qua 3 đời của hai gia đình khác nhau, người ta lập được hai sơ đồ phả hệ như sau: Đời ông bà (P) Đời con (F1) + Mắt nâu là tính trạng trội vì: F1 có 100% mắt nâu, F2 có 3mắt nâu 1mắt đen - Mắt nâu, mắt đen tính trạng nào là trội? Vì sao? - Sự di truyền màu mắt có liên quan đến giới tính không?Tại sao? + Không liên quan đến giới tính vì: Tính trạng mắt nâu và mắt đen có ở cả hai giới Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì ? Tại sao người ta dùng phương pháp đó để nghiên cứu ? Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó. Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ Vớ duù 2 : Beọnh maựu khoự ủoõng do moọt gen quy ủũnh . Ngửụứi vụù khoõng maộc beọnh ( ) laỏy choàng khoõng maộc beọnh ( ), sinh ra con maộc beọnh chổ laứ con trai ( ) Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó.  Em haừy veừ sụ ủoà phaỷ heọ cuỷa trửụứng hụùp treõn vaứ traỷ lụứi caực caõu hoỷi sau : 1.Beọnh maựu khoự ủoõng do gen troọi hay gen laởn quy ủũnh? vỡ sao ? 2. Beọnh do moọt gen hay nhieàu gen quy ủũnh ? 3. Sửù di truyeàn maựu khoự ủoõng coự lieõn quan ủeỏn giụựi tớnh hay khoõng? Taùi sao ? - Sơ đồ phả hệ Chương v: di truyền học người TiẾT 29: phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ Mục đích của việc nghiên cứu phả hệ ? -Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn Gen đó nằm trên NST thường hay giới tính Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ II – Nghiên cứu trẻ đồng sinh - Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó -Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn Gen đó nằm trên NST thường hay giới tính Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định Chương v: di truyền học người TIẾT 29: PHương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ II – Nghiên cứu trẻ đồng sinh Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó -Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn Gen đó nằm trên NST thường hay giới tính Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ II – Nghiên cứu trẻ đồng sinh 1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó Thụ tinh Hợp tử phõn bào Phụi bào tách nhau PHễI a b Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ II – Nghiên cứu trẻ đồng sinh Phôi Sơ đồ 28.2 a và 28.2b khỏc nhau ở điểm nào? Thụ tinh Hợp tử phân bào Phôi bào tách nhau a b Hình 28.2. Sơ đồ hình thành trẻ đồng sinh a) Sinh đôi cùng trứng 	b) Sinh đôi khác trứng 1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó -Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn Gen đó nằm trên NST thường hay giới tính Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ II – Nghiên cứu trẻ đồng sinh Một trứng + một tinh trùng – cùng kiểu gen 2 trứng + 2 tinh trùng 2 hợp tử Khác nhau kiểu gen – cùng giới hoặc khác giới -Tại sao trẻ sinh đụi cựng trứng đều là nam hoặc đều là nữ? - Đồng sinh khỏc trứng là gỡ? Những đứa trẻ đồng sinh khỏc trứng cú thể khỏc nhau về giới tớnh hay khụng?Tại sao? Hợp tử phân bào Phôi a b Hình 28.2. Sơ đồ hình thành trẻ đồng sinh a) Sinh đôi cùng trứng 	b) Sinh đôi khác trứng Thụ tinh 1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I. Nghiên cứu phả hệ II – Nghiên cứu trẻ đồng sinh Em hãy hoàn thiện bảng phân biệt trẻ đông sinh cùng trứng và khác trứng 1 trứng 2 hoặc nhiều trứng Cùng kiểugen Khác kiểu gen Giống nhau nhiều Giống nhau ít Cùng giới Cùng hoặc khác giới 1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I. Nghiên cứu phả hệ II – Nghiên cứu trẻ đồng sinh 1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người I – Nghiên cứu phả hệ II – Nghiên cứu trẻ đồng sinh 1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng 2- ý nghĩa của việc nghiên cứu trẻ đồng sinh là gì ? -Nghiên cứu trẻ đồng sinh cho ta biết : + Tính trạng nào phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen + Tính trạng nào dễ bị biến đổi do tác động của môi trường tự nhiên và xã hội. Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định, trên những người thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó Chương v: di truyền học người TiẾT 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người * Đối với bài học ở tiết học này: - Học, hiểu bài Trả lời các câu hỏi trong SGK và làm bài tập trong vở bài tập *Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: -Xem bài “Bệnh và tật di truyền ở người” + Sưu tầm tranh ảnh về bệnh và tật di truyền ở người. Bệnh bạch tạng do gen trội hay gen lặn qui định? Gen nằm trên NST thường hay NST giới tính? Viết kiểu gen của từng người trong phả hệ ? ( Về nhà ) Sơ đồ phả hệ bệnh bạch tạng Người bình thường Người mắc bệnh 15 10