Bài 12: Cơ chế xác định giới tính

SINH HỌC 9 Trong sự tạo nỗn: Từ 1 Nỗn bào bậc 1 tạo ra 1 trứng (giao tử cái) Trong sự tạo tinh: Từ 1 Tinh bào bậc 1 tạo ra 4 tinh trùng (giao tử đực) KIỂM TRA BÀI CŨ Bố	 tinh trùng	 (… NST)	 (… NST) 	Hợp tử	 Cơ thể Mẹ 	 trứng	(… NST)	 (… NST) (… NST)	 (… NST) Giảm phân ? Giảm phân ? Thụ tinh ? Nguyên phân ? Nguyên phân ? 2n 2n n n 2n 2n Điền tên các quá trình: nguyên phân, giảm phân, thụ tinh và loại bộ NST phù hợp để hồn chỉnh sơ đồ sau: KIỂM TRA BÀI CŨ 1. Trong tế bào sinh dưỡng, NST tồn tại như thế nào? 	a. tồn tại thành từng cặp tương đồng 	b. tồn tại thành từng cặp khơng tương đồng. 	c. tồn tại ở dạng đơn bội. 	d. Tồn tại ở dạng lưỡng bội. KIỂM TRA BÀI CŨ 2. Quan sát H 8.2 Bộ NST ruồi giấm. 	Xác định: Số cặp NST tương đồng ở: + ruồi giấm ♀ 	 + ruồi giấm ♂ I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH 2n = 8 44A+XY 44A+XX 6A+XX 6A+XY Bài tập: Hồn thành bài tập sau: Cĩ từ 2 cặp trở lên Chỉ cĩ 1 cặp Luơn tồn tại thành từng cặp tương đồng Cĩ thể tương đồng hoặc khơng tương đồng Mang gen qui định các tính trạng thường Mang gen qui định giới tính và các tính trạng liên quan đến giới tính VD: Một số hiện tượng phân hố giới tính ở sinh vật: Giới tính của các lồi sinh vật phụ thuộc vào sự cĩ mặt của cặp NST giới tính trong tế bào. Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : Yêu cầu: Quan sát H 12.2, trả lời câu hỏi phần /39: - Cĩ mấy loại tinh trùng và trứng được tạo ra qua giảm phân? - Tinh trùng mang NST giới tính nào thụ tinh với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái? Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh xấp xỉ là 1 : 1 ? Tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh xấp xỉ là 1 : 1 là do 2 loại tinh trùng mang NST giới tính X và Y tạo ra cĩ tỉ lệ ngang nhau tham gia vào quá trình thụ tinh với xác suất ngang nhau. Sự phân ly trong quá trình phát sinh giao tử Sự tổ hợp trong quá trình thụ tinh II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Những hoạt động của NST giới tính trong giảm phân và thụ tinh dẫn tới sự hình thành tính đực cái: Tỉ lệ trai gái xấp xỉ 1:1 trong các trường hợp: Số lượng nghiên cứu phải đủ lớn Không bị ảnh hưởng bởi thiên tai dịch bệnh Trứng và tinh trùng thụ tinh hoàn toàn ngẫu nhiên BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Do đặc điểm cấu tạo và hoạt động sinh lý của nam và nữ cĩ sự khác nhau, nên tỉ lệ nam: nữ ở các lứa tuổi khác nhau trong cấu trúc dân số, tạo nên sự biến động về tỉ lệ giới tính. Dùng Metyl testosteron (hormon sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HĨA GIỚI TÍNH BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Hãy đọc các thơng tin sau đây: Dùng Metyl testosteron (hoocmơn sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực. Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái. Ghép tinh hồn gà trống (chứa hooc mơn sinh dục đực) vào dưới da gà mái cĩ thể làm gà mái biến đổi thành gà trống: cựa, mào dài; biết gáy… Bài12- CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Thầu dầu trồng trong ánh sáng cường độ yếu thì số hoa đực giảm III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HĨA GIỚI TÍNH BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH - Sự phân hố giới tính khơng hồn tồn phụ thuộc vào cặp NST giới tính mà cịn chịu ảnh hưởng của các yếu tố mơi trường : + Mơi trường trong : hooc mơn, rối loạn TĐC,… + Mơi trường ngồi : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 , điều kiện thụ tinh, chế độ dinh dưỡng, … - Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái phù hợp với mục đích sản xuất. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HĨA GIỚI TÍNH BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH - Nắm được cơ chế phân hoá giới tính và các yếu tố ảnh hưởng sự phân hoá giới tính người ta có thể điều chỉnh tỉ lệ đực cái ở vật nuôi và cây trồng phù hợp với mục đích sản xuất. Bài 5- SGK trang 41: Ở những lồi mà giới đực là giới dị giao tử thì những trường hợp nào sau đây đảm bảo tỉ lệ đực : cái xấp xỉ là 1:1? a. Số giao tử đực bằng số giao tử cái. b. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y cĩ số lượng tương đương. c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong lồi vốn đã bằng nhau. d. Xác suất thụ tinh của hai loại giao tử đực (mang NST X và NST Y) với giao tử cái tương đương. BÀI TẬP CỦNG CỐ Câu 2 : Hồn thành bảng sau: Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính 1. Gồm nhiều cặp trong tế bào lưỡng bội 2. Tồn tại thành cặp tương đồng (XX) hoặc khơng tương đồng (XY) 3. Chủ yếu mang gen qui định giới tính của cơ thể. Hãy đọc các thơng tin sau đây: Sử dụng hooc mơn sinh dục kết hợp với giải phẩu, anh Thanyarasmi đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002. Cũng như Thanyarasmi, nam diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon đã chuyển đổi thành một cơ gái và đã lấy chồng vào năm 2008. Bài12- CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Ở Việt Nam: Trong ®µn c¸ hỊ toµn con ®ùc vµ chØ cã mét con c¸i, khi nã chÕt và mét lý do nµo ®ã thì mét con ®ùc trong ®µn sÏ biÕn ®ỉi thµnh con c¸i vµ lµm nhiƯm vơ sinh ®Ỵ. DẶN DỊ - VỊ nhµ häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. - Häc ghi nhí SGK. - §äc phÇn “Em cã biÕt”. - ChuÈn bÞ tr­íc bµi míi. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HĨA GIỚI TÍNH KIỂM TRA BÀI CŨ SƠ ĐỒ PHÁT SINH GIAO TỬ ĐỰC VÀ CÁI KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1: Giải thích vì sao bộ NST đặc trưng cho lồi sinh sản hữu tính lại được duy trì ổn định qua các thế hệ? Câu 2: Cho các từ” “ Nguyên phân, Giảm phân, Thụ tinh” và sơ đồ sau. Hãy điền các quá trình đĩ vào các giai đoạn 1, 2, 3,4,5 ở sơ đồ Bố Mẹ Tinh trùng Trứng Hợp tử Cơ thể 1 2 3 4 5 NP GP GP NP Thụ tinh SINH HỌC 9