Bài 21: Đột biến gen

 Viết sơ đồ mối quan hệ giữa gen và tính trạng? Caâu 1: KIEÅM TRA BAØI CUÕ ÑAÙP AÙN Gen =>ARN =>Pr«tªin => tÝnh tr¹ng Biến dị là gì? Caâu 2: KIEÅM TRA BAØI CUÕ ĐÁP ÁN BiÕn dÞ lµ hiÖn t­îng con sinh ra kh¸c víi bè mÑ vµ kh¸c nhau vÒ nhiÒu chi tiÕt. Các em hãy quan sát các hình ảnh sau và cho biết chúng có gì khác thường? A Biến dị tổ hợp Đột biến gen Đột biến nhiễm sắc thể Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN I. Đột biến gen là gì? Quan sát 1 đoạn gen ban đầu (a) + Đoạn gen này có bao nhiêu cặp nuclêôtit? I. Đột biến gen là gì? G X b a c d H21.1. Một số dạng đột biến gen Quan s¸t h×nh Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN Quan sát hình 21.1 và thảo luận nhóm hoàn thành bài tập trong 3 phút: Đoạn gen a,b,c bị biến đổi + Đột biến gen là gì ? Có mấy dang đột biến gen? G X a b 4 Mất cặp X - G Mất một cặp nuclêôtit c 6 Thêm cặpT - A Thêm một cặp nuclêôtit d 5 Thay cặp T - A bằng cặp G - X Thay cặp nuclêôtit này bằng cặp nuclêôtit khác TRẢ LỜI CÂU HỎI THẢO LUẬN Tại sao không nói mất, thêm, thay thế một nuclêôtit mà lại nói mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit? Trả lời: vì ADN có cấu trúc 2 mạch bổ sung, sự biến đổi ở một nuclêôtit nào đó phải xảy ra ở cả trên 2 mạch thì mới gọi là đột biến gen. Một gen có A = 600 Nu. G = 900 Nu. Nếu sau khi bị đột biến, gen đột biến có A = 601 Nu, G = 900 Nu. Đây là dạng đột biến gì? A. Mất cặp A- T B. Thêm cặp A- T C. Thêm cặp X- T D. Thay cặp A – T bằng cặp G - X BÀI TẬP Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN HS tìm hiểu thông tin sgk mục II Đột biến gen phát sinh trong những điều kiện nào nào? Trong tự nhiên Trong thực nghiệm Nguyên nhân phát sinh đột biến gen? Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể. Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen Tác nhân nào gây ra đột biến gen? Do tác nhân vật lý hay hóa học của môi trường trong và ngoài + Em hãy cho 1 số ví dụ cụ thể về các tác nhân mà em biết? Một số hình ảnh về các tác nhân gây ra đột biến do các hoạt động của con người gây ra. Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969. Máy bay Mỹ rải chất độc hoá học xuống miền nam việt nam. Nhà máy hạt nhân Thử vũ khí hạt nhân Sử dụng thuốc trừ sâu Rác thải Cháy rừng HẬU QUẢ ĐỂ LẠI Nạn nhân chất độc màu da cam II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen Em sẽ làm gì để hạn chế, bảo vệ con người và sinh vật không bị đột biến gen? Vệ sinh môi trường đất, nước hợp lý vá đúng nguyên tắc Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường. Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng: thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng gây đột biến gen. - Chống sản xuất vũ khí hạt nhân và hóa học III. Vai trò của đột biến gen Taïi sao ñoät bieán gen laïi gaây ra bieán ñoåi kieåu hình? Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN HS tìm hiểu thông tin sgk để trả lời các câu hỏi: Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người? Có lợi Có hại Có hại H21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục của cây mạ (màu trắng) H21.3. Lợn con có đầu và chân sau dị dạng H21.4.Đột biến gen ở cây lúa (b) làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a) Taïi sao ñoät bieán gen theå hieän ra kieåu hình laïi thöôøng coù haïi cho baûn thaân sinh vaät? Vì chuùng phaù vôõ söï thoáng nhaát haøi hoaø trong kieåu gen ñaõ qua choïn loïc töï nhieân vaø duy trì laâu ñôøi trong ñieàu kieän töï nhieân, gaây ra nhöõng roái loaïn trong quaù trình toång hôïp proâteâin ĐỘT BIẾN GEN CÓ DI TRUYỀN KHÔNG? III. Vai trò của đột biến gen. Hãy tìm một số ví dụ về đột biến gen trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra? Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN Đa số đột biến gen tạo ra gen lặn=> gây hại cho sinh vật ở trạng thái đồng hợp lặn và biểu hiện ra kiểu hình Qua giao phối, nếu gặp tổ hợp gen thích hợp thì một số gen có hại có thể trở thành có lợi Em có kết luận gì về tác hại của đột biến gen? Quan sát một số đột biến có hại Bò 6 chân Cây bị bạch tạng Ung thư bạch cầu Một số đột biến gen Bệnh bạch tạng Câm, điếc bẩm sinh Bé bốn chân Cà chua đột biến gen có khả năng chữa ung thư Bệnh lao do đột biến gen CISH Một số đột biến có lợi + Nêu vai trò của đột biến gen? Đột biến gen đôi khi có lợi cho con người -> có ý nghĩa trong chăn nuôi, trồng trọt và tiến hoá. Chim hoàng khuyên được cho là đắt nhất hiện nay từng được trả giá lên đến 200 triệu Ngắm "nữ hoàng" chào mào 300 triệu đồng tại Hà Nội NHÍM ĐỘT BIẾN HỔ ĐỘT BIẾN CÔNG ĐỘT BIẾN SÓC ĐỘT BIẾN Tại sao đột biến gen thường có hại cho sinh vật? Vì đột biến gen làm phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen và gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin Đột biến gen làm giảm khả năng thích ứng của sinh vật với môi trường c. Đột biến gen gây rối loạn quá trình trao đổi chất của sinh vật d. Một lý do khác BÀI TẬP CỦNG CỐ Khoanh đáp án đúng trong các câu hỏi sau: Em có biết ?  Đột biến tự nhiên cừu chân ngắn ở Anh ,làm chúng không nhảy qua hàng rào để phá vườn.  Đột biến tăng khả năng thích ứng với điều kiện đất đai và làm mất tính cảm ứng quang chu kì phát sinh ở giống lúa Tám thơm đột biến trồng được 2 vụ /năm,trên nhiều điều kiện đất đai kể cả vùng đất trung du và miền núi  ở nước ta đang trồng 1 số cây biến đổi gen  Thực phẩm biến đổi gen đã và đang con người quan tâm tới HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh lớp 9/2 đã cộng tác cùng tôi trong tiết học này.