Bài giảng Bài 25: Ankan (tiếp)

Bài 25: ankanLớp 11A	Giáo viên: 	Trần Thị Huyền	Trung tâm GDTX Việt HưngiII. tính chất hoá họcHCCHHHHHCHHLiên kết C - CLiên kết C - H	Nhận xét: 	Các ankan tương đối trơ về mặt hoá học : ở nhiệt độ thường chúng không phản ứng với axit, bazơ và chất oxi hoá mạnh.	Dưới tác dụng của ánh sáng, xúc tác và nhiệt độ, ankan tham gia các phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi hoá1. Phản ứng thếVới Mêtan hoặc Êtan:HClCH3ClCl2metylenlorua+CH2Cl2+Cl2HClCHCl3+CCl4+cacbontetraclorua+CH3ClHClCl2+CH4metylcloruaasktCl2HClCH2Cl2+CHCl3clorofom+	:CH3–CH2–CH3Cl2, as250C2-cloropropan (57%)1-cloropropan (43%)CH3–CH–CH3HCl+ClCH3–CH2–CH2-Cl+HClVới các đồng đẳng khác: Tham gia phản ứng thế tương tự MêtanCl2, as250CCH3–CH–CH2 – CH3CH32-clo-3-metylbutan (SP phụ)2-clo-2-metylbutan (SP chính)HCl+CH3–CH–CH–CH3CH3ClHClCH3–C–CH2–CH3CH3Cl+CH3–CH–CH2 – CH2CH3HClCl+1-clo-3-metylbutan (SP phụ)+CH3–CH–CH2 – CH3CH3ClHCl1-clo-2-metylbutan (SP phụ)	Phản ứng thế: Là phản ứng trong đó một nguyên tử hay nhóm nguyên tử này được thay thế bằng nguyên tử hay nhóm nguyên tử khác.Phản ứng halogen hoá: Là phản ứng thế nguyên tử Hidro bằng nguyên tử halogen. Sản phẩm hữu cơ chứa halogen gọi là dẫn xuất halogen.Phản ứng thế là phản ứng đặc trưng của Ankan2. Phản ứng táchHCCHHHHHCHHLiên kết C - CLiên kết C - H+ Phản ứng tách hidro (đề hidro hóa ) Dưới tác dụng của nhiệt độ và xúc tác ankan bị tách thành hidrocacbon không no và hidroCH3 – CH3 +CH2 = CH2 H2t0,xtto,xtCH3-CH2-CH2-CH3 CH3=CH2-CH3 CH2=CH2 CH4CH3-CH3++ Ankan tham gia phản ứng cracking sinh ra 1 hidrocacbon no và 1 hidrocacbon không no:+ Phản ứng phân cắt mạch cacbon tạo thành các phân tử nhỏ hơn (Phản ứng cracking)Các phản ứng Cracking có ứng dụng rất lớn trong công nghiệp dầu mỏ 3. Phản ứng oxi hoáa, Oxi hoá hoàn toàn	Khi đốt các ankan bị cháy tạo ra CO2, H2O và toả ra nhiều nhiệt:CH4CO2H2O+2O2+2∆H = 890kjt0CnH2n+2O2+CO2H2O3n + 12(n+1)+nPhương trình tổng quátb, Oxi hoá không hoàn toàn	Nếu không đủ oxi, các ankan bị cháy không hoàn toàn, khi đó ngoài CO2, H2O còn tạo ra các sản phẩm khác như CO, muội thanH2O+CH4O2+2Thiếu O2CIV. điều chế1. Trong phòng thí nghiệm:Na2CO3+CH3COONa(r)NaOH(r)+CH4↑( CaO ) t0 cao	2. Trong công nghiệp: 	Mêtan và các đồng đẳng được tách từ khí thiên nhiên và dầu mỏ: Từ dầu mỏ và khí thiên nhiên người ta tiến hành các phản ứng cracking hoặc rifoming để bẻ gãy mạch C tạo ra Mêtan và các đồng đẳng.V. ứng dụng	Ankan là những hiđrocacbon có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống cũng như trong công nghiệp. Nó có thể dùng làm nhiên liệu, vật liệu và cũng có thể dùnglàm nguyên liệu.	- Khí Gas dùng trong sinh hoạt và trong công nghiệp.	- Xăng, dầu trong các loại động cơ đốt trong.- Dầu mỡ dùng để bôi trơn.- Nến dùng thắp sáng- Khí bio gasBài tậpBài tập 1Phản ứng đặc trưng của ankan là:	a, Phản ứng cộng.	b, Phản ứng oxi hoá.	c, Phản ứng thế.	d, Cả 3 phản ứng trên.XBài tập 2Phản ứng thế giữa Cl2 với iso – pentan (tỷ lệ mol 1: 1) có thể cho:	a, 3 sản phẩm.	b, 4 sản phẩm.	c, 5 sản phẩm.XCH3–CH–CH2 – CH3CH3Bài tập 3Hiđrocacbon no có phản ứng thế	Hiđrocacbon no có nhiều trong tự nhiênc. Hiđrocacbon no là chất nhẹ hơn nướcd. Hiđrocacbon no cháy toả nhiều nhiệt và có nhiều trong tự nhiênCác hiđrocacbon no được dùng làm nhiên liệu là do XDựa vào kiến thức đã học và những kiến thức thực tế hãy giải thích hiện tượng sau:	 Khi ngọn nến cháy bình thường thì không có khói nhưng khi cho 1 miếng kim loại lên trên ngọn lửa lại có khói đen bám vào miếng kim loại?Bài tập 4Có 2 nguyên nhân sau:1. Khi chắn tấm kim loại lên trên ngọn lửa làm giảm lượng oxi bổ xung cho phản ứng cháy  Thiếu oxi nên phản ứng oxi hoá ankan xảy ra không hoàn toàn tạo muội than ( C)2. Thanh kim loại hấp thụ nhiệt nhanh làm giảm nhiệt độ của phản ứng cũng là một nguyên nhân làm cho ankan bị oxi hoá không hoàn toànPhiếu học tập số 1 Một ankan có thành phần nguyên tố: %C=84,21; %H=15,79; tỉ khối hơi đối với không khí bằng 3,93.a, Xác định công thức phân tử của ankan.b, Cho biết đó là n – akan, hãy viết CTCT và gọi tên.Hướng dẫn giải và đáp ánTỷ lệ các nguyên tử C và H tương ứng là:Phiếu giao việc	Dựa vào những kiến thức đã học và những kiến thức thực tế hãy giải thích một số hiện tượng sau:Cùng là ankan nhưng tại sao khi đốt khí Gas ( CH4 ) lại cho ngọn lửa màu xanh còn đốt nến ( > C20 ) lại cho ngọn lửa màu vàng.2. Khi ngọn nến cháy bình thường lại không có khói nhưng khi cho 1 miếng kim loại lên trên ngọn lửa lại có khói đen bám vào miếng kim loại Xin trân trọng cám ơn!Trung tâm Giáo dục thường xuyên Việt Hưng