Bài Giảng Công Nghệ Lớp 8 - Bài 53: Thiết Bị Bảo Vệ Của Mạng Điện Trong Nhà

TRUONG THCS THANH HUNGKính chào quí thầy côTHIẾT BỊ BẢO VỆ	MỤC TIÊU Hiểu được công dụng, cấu tạo của cầu chì và áptomat. Hiểu được nguyên lí làm việc, vị trí lắp đặt của những thiết bị nêu trên trong mạch điện.Bài 53I- Cầu chì:1. Công dụng? Em hãy cho biết mạng điện trong nhà em có cầu chì hay không? Mạng điện trong nhà em có cầu chì.I- Cầu chì:1. Công dụng? Em hãy quan sát thí nghiệm và cho biết cầu chì có tác dụng gì trong mạng điện?  Cầu chì có tác dụng bảo vệ mạng điện khi xảy ra sự cố (ngắn mạch hay quá tải). Cầu chì là loại thiết bị điện dùng để bảo vệ an toàn cho các đồ dùng điện, mạch điện khi xảy ra sự cố ngắn mạch hay quá tải.Thí NghiệmI- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:Bài tậpTrả lời1. Hãy mô tả cấu tạo cầu chì.a. Có mấy bộ phận?b. Được làm bằng vật liệu gì?c. Chức năng từng bộ phận?Tên chi tiếtVật liệuChức năng2. Hãy kể tên một số loại cầu chì?Thảo luận nhóm: Hãy quan sát cầu chì và hoàn thành phiếu học tập sau để tìm hiểu về cầu chì. (3 phút)I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Cầu chì gồm có những bộ phận nào?  Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Vỏ của cầu chì được làm bằng vật liệu gì?  Vỏ cầu chì thường được làm bằng sứ, nhựa hoặc thủy tinh. Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Tại sao vỏ cầu chì thường được làm bằng những vật liệu đó?  Vì nó có khả năng cách điện tốt.Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Công dụng của vỏ cầu chì là gì?  Cách điện, bảo đảm an toàn cho người sử dụng. Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Các cực giữ dây chảy và dây dẫn được làm bằng vật liệu gì?  Các cực giữ dây chảy và dây dẫn được làm bằng đồng. Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Tại sao các cực giữ dây thường được làm bằng đồng? Vì nó có khả năng dẫn điện tốt.Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Công dụng của các cực giữ dây chảy và dây dẫn là gì?  Dùng để cố định dây chảy, dây dẫn và dẫn điện từ dây dẫn điện qua dây chảy. Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Dây chảy được làm bằng vật liệu gì?  Dây chảy được làm bằng dây chì. Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Tại sao dây chảy thường được làm bằng chì?  Vì nó có nhiệt độ nóng chảy thấp nên có khả năng bảo vệ mạch điện cao.Vỏ.Cực giữ dây chảy và dây dẫn điện.Dây chảy.a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Em hãy kể tên một số loại cầu chì mà em biết?  Cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nút. a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.b) Phân loại:Có nhiều loại: cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nútI- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Hãy gọi tên các loại cầu chì trong hình 53.2? Hình 53.2. Một số loại cầu chì Cầu chì hộp: Cầu chì ống: Cầu chì nút: a) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.b) Phân loại:Có nhiều loại: cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nútcb, d, eaI- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Trong các loại cầu chì đó, cầu chì loại nào thường được dùng trong mạng điện gia đình nhất?  Cầu chì hộp thường được dùng trong mạng điện gia đình nhất. Hình 53.2. Một số loại cầu chìa) Cấu tạo:Gồm: vỏ, cực giữ dây chảy và dây dẫn điện, dây chảy.b) Phân loại:Có nhiều loại: cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nútI- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Quan sát hình và hãy cho biết trong mạch điện cầu chì được mắc nối tiếp hay song song với tải?  Cầu chì được mắc nối tiếp với tải. 3. Nguyên lí làm việc:Cầu chìAOI- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống trong câu sau:3. Nguyên lí làm việc:Cầu chì thường được mắc trên  ,  công tắc và ổ lấy điện. dây phatrướcCầu chìAODây chảy được mắc  với mạch điện cần bảo vệ. Khi xảy ra sự cố ngắn mạch hay  ,  tăng lên quá giá trị định mức, dây chảy cầu chì bị nóng chảy và bị đứt, làm mạch điện bị  , bảo vệ mạch điện và các đồ dùng điện, thiết bị điện không bị hỏng.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:? Quan sát thí nghiệm và chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong câu sau:3. Nguyên lí làm việc:hởnối tiếpquá tảidòng điệnSong song; nối tiếp; điện áp; dòng điện; ngắn mạch; hởThí NghiệmI- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:3. Nguyên lí làm việc:? Trong cầu chì bộ phận nào là quan trọng nhất?  Trong cầu chì bộ phận quan trọng nhất là dây chảy. ? Tại sao người ta nói dây chảy của cầu chì là bộ phận quan trọng nhất?  Vì dây chảy là bộ phận có tác dụng bảo vệ trực tiếp mạng điện và các đồ dùng điện. Dây chảy được mắc  với mạch điện cần bảo vệ. Khi xảy ra sự cố ngắn mạch hay  ,  tăng lên quá giá trị định mức, dây chảy cầu chì bị nóng chảy và bị đứt, làm mạch điện bị  , bảo vệ mạch điện và các đồ dùng điện, thiết bị điện không bị hỏng.hởnối tiếpquá tảidòng điệnDây chảy được mắc  với mạch điện cần bảo vệ. Khi xảy ra sự cố  hay quá tải,  tăng lên quá giá trị định mức, dây chảy cầu chì bị nóng chảy và bị đứt, làm mạch điện bị  , bảo vệ mạch điện và các đồ dùng điện, thiết bị điện không bị hỏng.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:3. Nguyên lí làm việc:hởnối tiếpngắn mạchdòng điệnNgười ta chọn dây chảy cầu chì theo trị số dòng điện định mức.Đường kính dây chảy (mm)Dòng điện định mức của dây chảy (A)ChìĐồngNhôm0,311260,41,514100,5216140,62,52116Dây chảy được mắc  với mạch điện cần bảo vệ. Khi xảy ra sự cố  hay quá tải,  tăng lên quá giá trị định mức, dây chảy cầu chì bị nóng chảy và bị đứt, làm mạch điện bị  , bảo vệ mạch điện và các đồ dùng điện, thiết bị điện không bị hỏng.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:3. Nguyên lí làm việc:hởnối tiếpngắn mạchdòng điệnHãy giải thích tại sao khi dây chì bị nổ, ta không được phép thay một dây chảy mới bằng dây đồng có cùng đường kính? Đường kính dây chảy (mm)Dòng điện định mức của dây chảy (A)ChìĐồngNhôm0,311260,41,514100,5216140,62,52116Dây chảy được mắc  với mạch điện cần bảo vệ. Khi xảy ra sự cố  hay quá tải,  tăng lên quá giá trị định mức, dây chảy cầu chì bị nóng chảy và bị đứt, làm mạch điện bị  , bảo vệ mạch điện và các đồ dùng điện, thiết bị điện không bị hỏng.I- Cầu chì:1. Công dụng2. Cấu tạo và phân loại:3. Nguyên lí làm việc:hởnối tiếpngắn mạchdòng điện? Hãy giải thích các số liệu ghi trên một cầu chì như sau: 500V-15A. Có nghĩa là: điện áp định mức là 500V, cường độ dòng điện định mức là 15A. I- Cầu chì:II. Aptomat (cầu dao tự động):? Aptomat có nhiệm vụ gì ở mạng điện trong nhà?  Nó là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải. - Là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.I- Cầu chì:II. Aptomat (cầu dao tự động):? Aptomat có thể thay thế cầu chì được không? Nó có thể thay thế cầu chì được. Là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.- Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao với cầu chì.? Tại sao ta có thể dùng aptomat thay thế cầu chì? Vì aptomat là thiết bị phối hợp chức năng của cầu dao và cầu chì. I- Cầu chì:II. Aptomat (cầu dao tự động): Khi mạch điện bị  hoặc .., dòng điện trong mạch điện tăng lên vượt quá định mức, aptomat tác động .. cắt mạch điện, bảo vệ mạch điện, thiết bị và đồ dùng điện khỏi bị hỏng. Như vậy aptomat đóng vai trò như Là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.-Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao với cầu chì.Điền từ thích hợp vào chỗ trống trong câu sau:ngắn mạchquá tảicầu chìtự động Sau khi đã xác định được  gây sự cố của mạch điện và sửa chữa xong, lúc đó ta bật núm điều chỉnh về vị trí đóng mạch điện. Mạch điện sẽ có điện. Như vậy, aptomat đóng vai trò như.nguyên nhâncầu daoI- Cầu chì:II. Aptomat (cầu dao tự động):Khi mạch điện bị  hay.., dòng điện trong mạch tăng lên quá giá trị định mức, aptomat tự động  mạch điện, bảo vệ mạch điện và đồ dùng điện. Sau khi sửa chữa xong ta bật núm điều chỉnh lại để sử dụng. Là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.-Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao với cầu chì.-Nguyên lí làm việc: khi mạch điện bị ngắn mạch hay quá tải, dòng điện trong mạch tăng lên quá giá trị định mức, aptomat tự động cắt mạch điện, bảo vệ mạch điện và đồ dùng điện. Sau khi sửa chữa xong ta bật núm điều chỉnh lại để sử dụng.? Hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống để nêu lên nguyên lí làm việc của aptomat?Là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.-Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao với cầu chì.ngắn mạchquá tảicắtI- Cầu chì:II. Aptomat (cầu dao tự động):  Khi aptomat tự động cắt mạch điện ta không nên bật nó trở lại ngay, lúc đó ta cần kiểm tra và tìm nguyên nhân làm aptomat cắt mạch điện và khắc phục nguyên nhân đó, sau đó mới bật aptomat trở lại.Là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.-Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao với cầu chì.-Nguyên lí làm việc: khi mạch điện bị ngắn mạch hay quá tải, dòng điện trong mạch tăng lên quá giá trị định mức, aptomat tự động cắt mạch điện, bảo vệ mạch điện và đồ dùng điện. Sau khi sửa chữa xong ta bật núm điều chỉnh lại để sử dụng.? Khi aptomat tự động cắt mạch điện ta có nên bật nó trở lại ngay không? Lúc đó ta phải làm gì?I- Cầu chì:II. Aptomat (cầu dao tự động):Là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.-Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao với cầu chì.-Nguyên lí làm việc: khi mạch điện bị ngắn mạch hay quá tải, dòng điện trong mạch tăng lên quá giá trị định mức, aptomat tự động cắt mạch điện, bảo vệ mạch điện và đồ dùng điện. Sau khi sửa chữa xong ta bật núm điều chỉnh lại để sử dụng.? Hãy quan sát aptomat và cho biết điện áp định mức và dòng điện định mức của nó là bao nhiêu?Ghi nhớCầu chì và aptomat là những thiết bị bảo vệ ngắn mạch và quá tải của mạng điện trong nhà.Bộ phận quan trọng nhất của cầu chì là dây chảy, được thiết kế phù hợp với dòng điện định mức (ghi trên vỏ cầu chì)Aptomat là thiết bị phối hợp cả chức năng cầu chì và cầu dao, tự động bảo vệ mạch điện khi ngắn mạch hoặc quá tải. Trên vỏ aptomat có ghi điện áp và dòng điện định mức.Cầu dao.Máy biến áp.Cầu chì.Công tắc.Thiết bị bảo vệ mạch điện và các đồ dùng điện khi có sự cố ngắn mạch hay quá tải là:Củng cốVỏ.Các cực giữ dây.Dây chảy.Trong cầu chì, bộ phận nào quan trọng nhất?Củng cốTrên dây pha.Trên dây trung hòa.Trên dây trung hòa và nối tiếp với tải.Trên dây pha và nối tiếp với tải.Cầu chì được lắp trong mạch điện như thế nào?Củng cốCóKhông.Nếu trong mạch điện có dùng aptomat, ta có cần dùng cầu chì và cầu dao hay không? Vì sao?Củng cốVì aptomat là thiết bị phối hợp cả chức năng của cầu dao và cầu chì.Hãy nêu ưu điểm của aptomat so với cầu chì?Củng cốTrả lời:Aptomat không sử dụng dây chảy do đó không cần thay dây chảy khi mạch điện xảy ra sự cố.Aptomat còn có chức năng đóng cắt mạch điện mà cầu chì không có.Công việc về nhàHọc bài và trả lời các câu hỏi trong SGK.Chuẩn bị bài 55: SƠ ĐỒ ĐIỆN.Chào tạm biệt quí thầy cô