Bài giảng Địa lí 9 - Tiết 20, Bài 18: Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ

Trình bày và nêu ý nghĩa vị trí,giới hạn lãnh thổ vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ? I/ VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ GIỚI HẠN LÃNH THỔ Trung Quốc Trung Quốc L à o ĐB sông Hồng Bắc Trung Bộ Vinh Bắc Bộ - Phía Nam giáp ĐB sông Hồng và Bắc Trung Bộ. - Phía Bắc giáp Trung Quốc - Phía Tây giáp Lào - Phía Đông Nam giáp biển (vịnh Bắc Bộ). Lãnh thổ rộng lớn phía Bắc nước ta với biên giới dài, bờ biển từ Móng Cái -> Quảng Yên. - Thuận lợi giao lưu trong và ngoài nước, phát triển tổng hợp kinh tế trên đất liền và biển . 2. Giới hạn: 3. Ý nghĩa: 1. Vị trí địa lí : Những điều kiện tự nhiên,tài nguyên thiên nhiên và thế mạnh kinh tế của tiểu vùng Tây Bắc? Núi cao, địa hình hiểm trở. Hướng Tây Bắc-Đông Nam Nhiệt đới ẩm có mùa đông ít lạnh hơn ĐB. II/ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN: -Thuỷ năng lớn, rừng, đất feralit trên đá vôi, Khoáng sản,tiềm năng du lịch. -Phát triển thuỷ điện (Hoà Bình,Sơn La…) ,trồng rừng, cây CN lâu năm, chăn nuôi gia súc lớn (cn Mộc Châu),du lịch Sinh thái… Những điều kiện tự nhiên,tài nguyên thiên nhiên và thế mạnh kinh tế của tiểu vùng Đông Bắc? II/ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN: Núi trung bình và núi thấp(cánh cung),đồi thung lũng rộng xen kẽ các cánh đồng . Các đảo ven biển. - Nhiệt đới ẩm có mùa đông lạnh . -Khoáng sản dồi dào,đa dạng: Than, sắt, chì, …Đất feralit trên đá vôi, tiềm năng du lịch lớn ,tài nguyên biển dồi dào… Khai thác khoáng sản: Than, APatit,sắt... - Nhiệt điện. -Trồng rừng ,cây công nghiệp, dược liệu, rau quả ôn đới. Kinh tế biển, du lich IV.Tình hình phát triển kinh tế 1. Công nghiệp: Trung du và miền núi Bắc Bộ có những ngành công nghiệp nào? Ngành công nghiệp nào của vùng phát triển nhất? Khai thác khoáng sản: - Năng lượng: Xác định nơi phân bố các loại khoáng sản? Xác định các nhà máy nhiệt điện, thủy điện? IV. Tình hình phát triển kinh tế 1. Công nghiệp: - Các ngành phát triển nhất: + Khai thác khoáng sản: than, sắt … + Năng lượng: nhiệt điện, thủy điện - Các ngành khác: luyện kim, cơ khí, hóa chất, chế biến lương thực thực phẩm … Xác định các trung tâm công nghiệp luyện kim, cơ khí, hóa chất …? Chế biến khoáng sản: Luyện kim đen (Thái Nguyên), Hóa chất (Việt Trì), Vật liệu xây dựng Chế biến thực phẩm, Chè Vì sao khai thác khoáng sản là thế mạnh của tiểu vùng ĐB? Phát triển thủy điện là thế mạnh của tiểu vùng TB? Đông Bắc: có nhiều mỏ khoáng sản tập trung với trữ lượng lớn, điều kiện khai thác tương đối thuận lợi … Tây Bắc: có nguồn thủy năng lớn với nhiều sông suối, lượng nước dồi dào … Việc xây dựng thủy điện Hòa Bình có ý nghĩa gì? Cung cấp điện, trị thủy sông Đà, cung cấp nước tưới trong mùa khô cho sông Hồng, điều hòa khí hậu, khai thác du lịch … IV. Tình hình phát triển kinh tế 1. Công nghiệp: 2. Nông nghiệp: Vùng có những điều kiện tự nhiên thuận lợi nào để phát triển nông nghiệp? Ruộng bậc thang Cánh đồng lúa giữa núi Trồng ngô trên nương rẫy IV. Tình hình phát triển kinh tế 1. Công nghiệp: 2. Nông nghiệp: - Cây lương thực: lúa và ngô là cây lương thực chính. Kể tên các loại cây công nghiệp lâu năm của vùng? ĐÀO HỒNG Cho biết loại cây công nghiệp nào chiếm tỉ trọng lớn nhất cả nước? Nhờ những điều kiện thuận lợi nào mà chè chiếm tỉ trọng lớn về số lượng và sản lượng so với cả nước? CHÈ GIẢO CỔ LAM ATI SÔ QUẾ - Trồng cây công nghiệp, dược liệu. HỒI IV. Tình hình phát triển kinh tế 1. Công nghiệp: - Cơ cấu sản phẩm nông nghiệp đa dạng: nhiệt đới,cận nhiệt và ôn đới. Một số sản phẩm có giá trị trên thị trường: chè, hồi, hoa quả … Chè Mộc Châu (Sơn La) , chè San (Hà Giang) , chè Tân Cương(Thái Nguyên) Tình hình chăn nuôi ở trung du và miền núi Bắc Bộ phát triển như thế nào? 2. Nông nghiệp: - Cây lương thực: lúa và ngô là cây lương thực chính. Chăn nuôi bò sữa trên cao nguyên Mộc Châu IV. Tình hình phát triển kinh tế 2. Công nghiệp: - Cơ cấu sản phẩm nông nghiệp đa dạng: nhiệt đới,cận nhiệt và ôn đới. Một số sản phẩm có giá trị trên thị trường: chè, hồi, hoa quả … Chè Mộc Châu (Sơn La), chè San (Hà Giang), chè Tân Cương (Thái Nguyên) - Là vùng nuôi nhiều trâu, bò, lợn … 2. Nông nghiệp: - Cây lương thực: lúa và ngô là cây lương thực chính. BƯỞI TRỒNG RỪNG, CÂY ĂN QUẢ RỪNG Việc trồng rừng theo hướng nông – lâm kết hợp ở vùng có ý nghĩa như thế nào? Khai thác hợp lí hơn về S đất rừng. - Tăng độ che phủ rừng. -Hạn chế thiên tai : lũ quét,sạt lở đất. xói mòn đất… - Cải thiện đời sống người dân IV. Tình hình phát triển kinh tế 2. Nông nghiệp: - Cơ cấu sản phẩm nông nghiệp đa dạng - Một số sản phẩm có giá trị trên thị trường: chè, hồi, hoa quả …Chè Mộc Châu (Sơn La),chè San (Hà Giang),chè Tân Cương(Thái Nguyên) - Là vùng nuôi nhiều trâu, bò, lợn … - Nghề rừng phát triển mạnh theo hướng nông – lâm kết hợp. Thảo luận cặp CH: Một số khó khăn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp của vùng? - Sản xuất còn mang tính tự cung, tự cấp, lạc hậu. - Thiên tai: lũ quét, xói mòn đất, sạt lỡ đất,rét đậm,rét hại… - Thị trường, vốn đầu tư chưa được mở rộng … - Cây lương thực: lúa và ngô là cây lương thực chính. Lũ quét tại Yên Bái 2008 Sạt lở đất LŨ QUÉT RÉT HẠI - Địa hình bị chia cắt, thời tiết diễn biến thất 	thường, đất đai bị xói mòn, sạt lở, lũ quét,.. D·y Hoµng Liªn S¬n Đỉnh khâu vai – Mù căng chải IV. Tình hình phát triển kinh tế 3. Dịch vụ: Những ngành dịch vụ nào của vùng có điều kiện để phát triển? - Thương mại, giao thông vận tải, du lịch có nhiều điều kiện phát triển Xác định các tuyến đường sắt,đường ô tô xuất phát từ thủ đô Hà Nội đi đến các thành phố, thị xã của các tỉnh biên giới Việt –Trung và Việt - Lào? Xác định các cửa khẩu quan trọng trên biên giới Việt – Trung, Việt – Lào? Thảo luận nhóm Từ thủ đô Hà Nội: QL 2,3,18,6… Xác định các cửa khẩu quan trọng trên biên giới Việt – Trung, Việt – Lào? IV. Tình hình phát triển kinh tế 3. Dịch vụ: - Thương mại, giao thông vận tải, du lịch có nhiều điều kiện phát triển Ngành dịch vụ nào là thế mạnh của vùng? Du lịch nhân văn LỄ HỘI ĐỀN HÙNG – PHÚ THỌ CÂY ĐA TÂN TRÀO – TUYÊN QUANG CĂNG BĂC MÊ HÀ GIANG SUỐI LÊ NIN THÁC BẢN DỐC HỒ BA BỂ VỊNH HẠ LONG SA PA Du lịch thăm quan thiên nhiên VỊNH HẠ LONG SA PA IV. Tình hình phát triển kinh tế 3. Dịch vụ: - Thương mại, giao thông vận tải, du lịch có nhiều điều kiện phát triển - Du lịch là thế mạnh của vùng. V. Các trung tâm kinh tế Xác định các trung tâm kinh tế lớn của vùng? Mỗi trung tâm phát triển những ngành công nghiệp nào? V. Các trung tâm kinh tế Thái Nguyên, Việt Trì, Lạng Sơn, Hạ Long ? Xác định các nhà máy nhiệt điện, thủy điện, các trung tâm kinh tế của vùng? THỰC HÀNH / LUYỆN TẬP: 1) Vì sao khai khoáng là thế mạnh của Đông Bắc còn thủy điện là thế mạnh của Tây Bắc? 2) Nêu ý nghĩa của việc phát triển nghề rừng theo hướng nông –lâm kết hợp? 3) Nêu những khó khăn trong phát triển kinh tế của vùng Trung Du và Miền Núi Bắc Bộ? II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên Học bài và làm bài tập bài 3 SGK/69, vẽ biểu đồ cột ghép, dùng 2 kí hiệu phân biệt, có chú giải kèm theo. Chú ý chia khoảng cách năm cho chính xác. Chuẩn bị bài 19 tiết sau, học: xem kĩ hình 18.1 và suy nghĩ các câu hỏi trong bài để thực hành được tốt. CHÚC c¸c em VUI VẺ ,HỌC GIỎI Chào tạm biệt ! Chào tạm biệt ! Chào tạm biệt ! Chào tạm biệt ! Chào tạm biệt ! Chào tạm biệt ! Chào tạm biệt ! Chào tạm biệt !