Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 35: Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

BÀI 35: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
C : IV ; H : I ; O : II ; Cl: I 
Tính hóa trị của C, H, O 
trong các hợp chất: 
 CO 2 , CO, HCl 
 C 
O 
H 
Cl 
 H 
H C H 
 H 
Trước khi liên kết 
 H 
H C H 
 H 
Sau khi liên kết 
Ví dụ : Phân tử CH 4 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
Hãy biểu diễn liên kết và lắp ráp mô hình phân tử: CH 3 OH; CH 3 Cl 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
 C 
 O 
H 
 H 
 H 
H 
CH 3 OH 
C 
 Cl 
H 
H 
H 
CH 3 Cl 
ĐÁP ÁN: 
- Trong hợp chất hữu cơ: C có hóa trị IV , H có hóa trị I , oxi hóa trị II 
Các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị của chúng, mỗi liên kết được biểu diễn bằng 1 gạch nối . 
 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
2 . Mạch cacbon : 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
C 
C 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
Quan sát biểu diễn các liên kết của chất hữu cơ có công thức: C 2 H 6 
2 . Mạch cacbon : 
Cacbon, hiđro đã đảm bảo hoá trị chưa? 
Trong phân tử C 2 H 6 và C 3 H 8 nguyên tố C luôn có hoá trị IV 
Các em hãy biểu diễn liên kết 
giữa các nguyên tử 
trong phân tử C 3 H 8 
( thời gian : 2phút) 
C 
C 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
Quan sát biểu diễn các liên kết của chất hữu cơ có công thức: C 3 H 8 
C 
H 
H 
Em có nhận xét gì về sự liên kết giữa các nguyên tử Cacbon? 
Các nguyên tử cacbon có thể liên kết trực tiếp với nhau thành mạch cacbon. 
2 . Mạch cacbon : 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
 
Hãy biểu diễn liên kết trong phân tử sau : C 4 H 8 , C 4 H 10 
Bài tập vận dụng 
C 4 H 8 : 
C 4 H 10 : 
 H H H H 
 H C C C C H 
 H H H H 
 H H H 
 H C C C H 
 H H 
 H C H 
 H 
 H H 
H C C H 
H C C H 
 H H 
ĐÁP ÁN: 
- Các nguyên tử cacbon có thể liên kết trực tiếp với nhau thành mạch cacbon. 
2 . Mạch cacbon : 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
 
- Gồm 3 loại mạch: 
+ Mạch nhánh 
+ Mạch thẳng 
+ Mạch vòng 
C 4 H 8 : 
C 4 H 10 : 
 H H H H 
 H C C C C H 
 H H H H 
 H H H 
 H C C C H 
 H H 
 H C H 
 H 
 H H 
H C C H 
H C C H 
 H H 
Mạch thẳng 
Mạch vòng 
Mạch nhánh 
2. Phân loại mạch cacbon trong các cách biểu diễn sau : 
 a/ H H 
H C C H 
 H H 
 H C C H 
 H H 
b/ H H H H 
 H C C C C H 
 H H H H 
 c/ H H 
 C C 
 H C H 
 H H 
 d/ H 
 H C H 
 H H 
 H C C C H 
 H H 
 H C H 
 H 
Mạch thẳng 
Mạch thẳng 
Mạch vòng 
Mạch nhánh 
2 . Mạch cacbon : 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử 
Mỗi một hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định. Nếu thay đổi trật tự đó sẽ tạo nên những chất mới. 
Như vậy: Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác 
 định giữa các nguyên tử trong phân tử 
Đáp án: 
Thảo luận nhóm biểu diễn liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử C 2 H 6 O 
Vì sao cùng CTPT C 2 H 6 O lại có 2 chất khác nhau là Rượu etylic ( lỏng) và đimetyl ete ( khí )? 
H – C – C – O – H 
H 
H 
H 
H 
H – C – O – C – H 
H 
H 
H 
H 
Rượu etylic 
Đ i metyl ete 
 Lỏng 
 Khí 
 Độc 
2 . Mạch cacbon : 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử 
- Mỗi một hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử. Nếu thay đổi trật tự đó sẽ tạo nên những chất mới. 
 
II/ CÔNG THỨC CẤU TẠO : 
2 . Mạch cacbon : 
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử 
 C 
 O 
H 
 H 
 H 
H 
CH 3 OH 
Qua 1 số ví dụ về công thức cấu tạo ở trên. C ho biết công thức cấu tạo biểu diễn gì? 
II/ CÔNG THỨC CẤU TẠO : 
II/ CÔNG THỨC CẤU TẠO : 
- Công thức biểu diễn đầy đủ l iên kết giữa các nguyên tử trong phân tử gọi là công thức cấu tạo 
 H H 
 H C C O H 
 H H 
Viết gọn: CH 3 – CH 2 - OH 
+ Rượu Etylic : 
 
+ Rượu Etylic : H H 
 H C C O H 
 H H 
Viết gọn: CH 3 – CH 2 - OH 
- Công thức cấu tạo cho biết thành phần của phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử đó 
II/ CÔNG THỨC CẤU TẠO : 
- Công thức biểu diễn đầy đủ l iên kết giữa các nguyên tử trong phân tử gọi là công thức cấu tạo 
 
Bài tập: 
1. Các em hãy chỉ ra những chỗ sai trong các công thức sau v à viết lại ? 
 H 
 H C O 
 H H 
H H 
C C Cl H 
H H 
 H 
 H C O H 
 H 
 H H 
H C C Cl 
 H H 
C 
C 
O 
 H H 
H C C H 
 H H 
 H H 
H C C H 
 H H 
Cl 
Kiến thức cần nhớ: 
Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ: 
- Các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hoá trị. 
C IV , H I , O II 
- Các nguy ên tử C có thể liên kết với nhau thành mạch. 
+ Mạch thẳng 
+ Mạch nhánh 
+ Mạch vòng 
- Mỗi một hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định. Nếu thay đổi trật tự đó sẽ tạo nên những chất mới. 
- Công thức cấu tạo cho biết thành phần phân tử và trật tự liên kết của các nguyên tử trong phân tử. 
DẶN DÒ 
Học bài 
Làm bài tập 2,3,4/trang 112 SGK 
Xem trước bài mới: Bài 36: Metan