Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 36: Metan

KHỞI ĐỘNG 
CHỦ ĐỀ: 
HIDRO CACBON 
A- Metan 
C ông thức phân tử : 
CH 4 
Ph ân tử khối: 
16 
A- Metan 
1.Tr ạng thái tự nhiên, tính chất vật lí 
2. C ấu tạo phân tử 
3. T ính chất hoá học 
4. Ứng dụng 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
 1. Trạng thái tự nhiên: 
Metan 
I.Trạng thái thiên nhiên- tính chất vật lý 
Quan sát các hình ảnh, cho biết khí Metan có nhiều ở đâu? 
MỎ DẦU 
MỎ THAN 
HẦM BIOGAS 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
Metan có nhiều trong các mỏ khí, mỏ dầu, mỏ than, bùn ao, khí biogaz, 
Metan 
2. Tính chất vật lý: 
 1. Trạng thái tự nhiên: 
Hình 4.3 Khí metan có trong bùn ao 
*Quan sát lọ metan và hình 4.3. 
Hãy cho biết trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước của metan. 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
Metan 
2. Tính chất vật lý: 
 1. Trạng thái tự nhiên: 
Metan là chất khí, không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí, rất ít tan trong nước. 
Câu 1: Trong tự nhiên CH 4 có ở: 
a. Mỏ khí, mỏ than, mỏ dầu. 
b. Trong bùn ao. 
c.Trong biogas 
d. Cả a,b,c. 
Câu 2: CH 4 tồn tại ở trạng thái: 
a. rắn	b. lỏng	c. khí 
Câu 3: Màu sắc, mùi vị CH 4 là: 
Trắng, không mùi	 b. không màu, không mùi 
c. Trắng, hôi	d. không màu, hôi 
Câu 4:CH 4 là chất khí: 
Nặng hơn không khí, ít tan trong nước. 
Nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước. 
Nhẹ hơn không khí, tan nhiều trong nước. 
Nhẹ hơn không khí, không tan trong nước. 
b 
b 
d 
c 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ: 
Ph ân tử metan có bốn liên kết đơn 
Metan 
III. T ÍNH CHẤT HOÁ HỌC 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ: 
III. T ÍNH CHẤT HOÁ HỌC 
1. T ác dụng với oxi 
Metan 
Khí metan 
Nước vôi 
trong 
MÔ TẢ HIỆN TƯỢNG 
1.Metan t ác dụng với oxi ở điều kiện nào? 
2.Metan ch áy trong oxi với ngọn lửa màu gì? 
3.Metan t ác dụng với oxi tạo ra sản phẩm nào? 
4.Vi ết PTHH 
khi cung c ấp nhiệt độ 
m àu xanh 
kh í cacbon đioxit và nước 
CH 4 + 2 O 2 
C O 2 + 2 H 2 O 
t 0 
THẢO LUẬN 
Th ời gian : 2phút 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ: 
III. T ÍNH CHẤT HOÁ HỌC 
1. T ác dụng với oxi 
2 
 2 
CH 4 + O 2 
C O 2 + H 2 O 
t 0 
H ỗn hợp 1VCH 4 : 2VO 2 là hỗn hợp nổ mạnh 
Metan 
(phản ứng cháy) 
HÌNH ẢNH MỘT SỐ VỤ NỔ MỎ THAN 
- Ñeå traùnh caùc tai naïn naøy ngöôøi ta thöôøng aùp duïng caùc bieän phaùp khaùc nhau nhö thoâng gioù ñeå giaûm löôïng khí metan, caám caùc haønh ñoäng gaây ra tia löûa nhö baät dieâm, huùt thuoác  trong caùc haàm loø khai thaùc than. 
Để tránh các tai nạn này, người ta áp dụng phương pháp gì? 
Th ân nhân của thợ mỏ 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ: 
III. T ÍNH CHẤT HOÁ HỌC 
1. T ác dụng với oxi 
Metan 
2. T ác dụng với clo 
Hoãn hôïp 
CH 4 ,Cl 2 
Aùnh saùng 
Nöôùc 
Quyø tím 
2. T ác dụng với clo 
CH 4 + Cl 2 
ASKT 
Metyl clorua 
hi đroclorua 
Metan t ác dụng với clo khi có ánh sáng 
ASKT 
H 
H 
H 
H 
C 
Cl 
Cl 
Cl 
H 
Cl 
C 
H 
H 
H 
+ 
+ 
CH 3 Cl + HCl 
Nguy ên tử hidro của metan được thay thế bởi nguyên tử clo, gọi là phản ứng thế 
Ph ản ứng thế là phản ứng đặc trưng của liên kết đơn 
(phản ứng thế) 
CH 4 + Cl 2 
ás 
CH 3 Cl + HCl 
CH 3 Cl + Cl 2 
ás 
ás 
ás 
CH 2 Cl 2 + HCl 
CH 2 Cl 2 + Cl 2 
CHCl 3 + HCl 
CHCl 3 + Cl 2 
CCl 4 + HCl 
 Clo có thể thay thế lần lượt cả bốn nguyên tử hiđro trong phân tử metan 
Trong c ác phản ứng sau, phản ứng nào viết đúng? 
a 
CH 4 + Cl 2 	CH 2 Cl 2 + H 2 
ánh sáng 
CH 4 + Cl 2 	CH 3 Cl + HCl 
ánh sáng 
CH 4 + Cl 2 	2CH 3 Cl + H 2 
ánh sáng 
CH 4 + Cl 2 	CH 2 + HCl 
ánh sáng 
b 
c 
d 
d 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ: 
III. T ÍNH CHẤT HOÁ HỌC 
1. T ác dụng với oxi 
2. T ác dụng với clo 
IV. ỨNG D ỤNG 
Metan 
Nhi ên liệu 
B ột than 
Metan 
Điều chế khí hidro 
Metan + n ước 
Cacbon đ ioxit + hidro 
nhi ệt 
x úc tác 
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ: 
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ: 
III. T ÍNH CHẤT HOÁ HỌC 
1. T ác dụng với oxi 
2. T ác dụng với clo 
IV. ỨNG D ỤNG 
L àm nhiên liệu, nguyên liệu trong đời sống và trong công nghiệp 
Metan 
C âu 1 : Cho các khí: CH 4 , H 2 , Cl 2 , O 2 . Dãy nào gồm các cặp chất khí khi trộn với nhau tạo thành hỗn hợp nổ 
a 
H 2 và Cl 2 , CH 4 và Cl 2 
Cl 2 và O 2 , CH 4 và H 2 
b 
c 
H 2 và Cl 2 , Cl 2 và O 2 
d 
CH 4 và O 2 , H 2 và O 2 
d 
C âu 2 : Một hỗn hợp khí gồm metan có lẫn cacbon đioxit. Để thu được metan tinh khiết có thể tiến hành cách nào sau đây: 
a 
b 
c 
D ẫn hỗn hợp qua nước 
Đốt cháy hỗn hợp 
D ẫn hỗn hợp qua dung dịch đựng nước vôi trong dư 
D ẫn hỗn hợp qua dung dịch axit sunfuric đặc 
d 
c 
- Viết PTHH, lập tỉ lệ mol giữa các chất 
- Tìm số mol O 2 cần dùng  Vo 2 
- Tìm số mol CO 2 tạo thành  Vco 2 
- Tính n CH = V:22,4 
4 
Câu 3 : Đốt cháy 11,2 lít khí metan. Hãy tính thể tích khí oxi cần dùng và thể tích khí cacbonic tạo thành. Biết rằng thể tích các khí đo ở đktc 
Câu 3 : Đốt cháy 11,2 lít khí metan. Hãy tính thể tích khí oxi cần dùng và thể tích khí cacbonic tạo thành. Biết rằng thể tích các khí đo ở đktc 
n CH4 = 11,2/ 22,4 = 0,5 mol 
Đáp án 
CH 4 + 2O 2 
C O 2 + 2H 2 O 
t 0 
1mol 
2mol 
1mol 
0.5mol 
1mol 
0,5mol 
V O2 = 1x 22,4 = 22,4lít 
V C O2 = 0.5 x 22,4 = 11,2lít 
Bài toán: Một hỗn hợp gồm 33,6 lít khí CH 4 và khí H 2 . Đốt cháy hỗn hợp khí trên thu được 11,2 lít khí CO 2 .Biết rằng thể tích các khí đều ở đktc.Hãy tính thể tích và phần trăm thể tích mỗi khí trong hỗn hợp ban đầu. 
Tóm tắt: 
V hh = 33,6 lit 
V = 11,2 lit 
CO 2 
V 
V 
CH 4 
= ? 
H 2 
= ? 
CH 4 
= ? 
CH 4 
= ? 
%V 
% 
V 
= ? 
CH 4 
CH 4 
H 2 
Bài giải 
PTHH : 
CH 4 + 2O 2  CO 2 + 2H 2 O (1) 
2H 2 + O 2  2H 2 O (2) 
Số mol CO 2 = V/22,4 = 11,2/22,4 = 0,5 mol 
Theo phương trình (1) số mol CH 4 = số mol CO 2 = 0,5 mol 
V 
= 0,5. 22,4= 11,2 lit 
%V 
CH 4 
= (11,2.100% ) : 33,6 = 33.33% 
H 2 
V 
= 33,6 – 11,2 = 22,4 lit 
%V 
H 2 
=100% - 33,33 % = 66,67 % 
CH 4 
* Hoïc thuoäc tính chaát hoaù hoïc cuûa Metan 
* Laøm baøi taäp 1,2,3,4 
(trang 116 SGK ) 
 * Etilen coù coâng thöùc phaân töû, coâng thöùc caáu taïo, tính chaát vaät lyù, tính chaát hoaù hoïc nhö theá naøo? So vôùi metan? 
Hướng dẫn học ở nhà 
Chúc sức khỏe 
Các em học sinh