Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 45: Axit axetic

BÀI 45: 
AXIT AXETIC 
CTPT: C 2 H 4 O 2 
PTK: 60 
  . TÍNH CHẤT VẬT LÍ: 
  - L à chất lỏng, không màu, vị chua 
 - T an vô hạn trong nước. 
 . CẤU TẠO PHÂN TỬ: 
Viết gọn: CH 3 - COOH 
Mô hình dạng rỗng 
CTCT: 
Nhận xét: Nhóm – OH liên kết với nhóm tạo thành nhóm Chính nhóm này làm cho phân tử có tính axit. 
Viết gọn: CH 3 -COOH 
 . CẤU TẠO PHÂN TỬ: 
 CTCT: 
O 
_ 
= 
_ 
C 
_ 
_ 
O 
OH 
= 
C 
Axit axetic 
Rượu etylic 
Sự giống và khác nhau của CTCT giữa 
Giống nhau: cả 2 CTCT đều có nhóm - OH 
Khác nhau: Trong phân tử axit có 1 liên kết đôi giữa O liên kết trực tiếp với C còn rượu thì không 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC: 
1) Axit axetic có tính chất của một axit không ? 
1) Axit axetic có tính chất hoá học của một axit: 
(CH 3 COO) 2 Zn 
+ H 2 
Zn 
2CH 3 COOH 
+ 
Kẽm axetat 
CH 3 COONa 
+ NaOH 
CH 3 COOH 
 + H 2 O(l) 
Natri axetat 
2CH 3 COOH 
+ CuO 
2CH 3 COOH 
+ CaCO 3 
+ H 2 O(l) 
(CH 3 COO) 2 Cu 
Đồng (II) axetat 
+ CO 2 
( CH 3 COO) 2 Ca 
Canxi axetat 
+ H 2 O 
Axit axetic có tính chất hóa học của axit 
 Axit axetic là một axit yếu, y ếu hơn các axit HCl, H 2 SO 4 , HNO 3 , H 2 SO 3  nhưng mạnh hơn axit cacbonic H 2 CO 3 . 
  Axit axetic cũng có đầy đủ tính chất của một axit. 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC: 
1 . Axit axetic có tính chất hóa học của axit 
a/ Dung dịch axit axetic làm quỳ tím đổi màu thành đỏ . 
b/ Tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo thành muối và nước. 
CH 3 COOH + NaOH   H 2 O + CH 3 COONa (Natri axetat) 
CH 3 COOH  + CaO   H 2 O + ( CH 3 COO) 2 Ca 
c/ Tác dụng với kim loại (trước H) giải phóng H 2 : 
2CH 3 COOH   +  2Na     2CH 3 COONa  +  H 2 
d/ Tác dụng với muối của axit yếu hơn. 
2CH 3 COOH + CaCO 3   (CH 3 COO) 2 Ca  +  CO 2   +  H 2 O. 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC: 
 
CH 3 COO – là gốc axetat có hóa trị  
 PTHH: CH 3 COOH + NaOH    CH 3 COONa + H 2 O   
 Natri axetat 
Na OH 
H 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC: 
1. Axit axetic có tính chất hóa học của axit 
Axit 
Qùy tím Đổi màu sang đỏ 
Kim loại Muối + Hiđro 
Bazơ Muối + Nước 
Oxit bazơ Muối +Nước 
Muối Muối mới + Axit mới 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC: 
2 Axit axitic có tác dụng với rượu etylic không ? 
Thí nghiệm: cho rượu etylic, axit axetic vào ống nghiệm A . Thêm tiếp một ít axit sunfuric đặc vào làm xúc tác. Lắp dụng cụ như hình bên. 
Đun sôi hỗn hợp trong ống nghiệm A một thời gian, sau đó ngừng đun. Thêm một ít nước vào chất lỏng ngưng tụ trong ống nghiệm B, lắc nhẹ rồi quan sát. 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC: 
Hiện tượng: trong ống nghiệm B có chất lỏng không màu, mùi thơm, không tan trong nước, nổi trên mặt nước. 
2 Axit axitic có tác dụng với rượu etylic không ? 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC: 
 O O 
 PTHH: CH 3 –C –OH + HO-CH 2 -CH 3 CH 3 -C-O-CH 2 -CH 3 +H 2 O 
Viết gọn: CH 3 COOH   +   HO-C 2 H 5        CH 3 COO C 2 H 5    +   H 2 O 
 Etyl axetat 
2 Axit axitic có tác dụng với rượu etylic không ? 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC: 
 
IV. ỨNG DỤNG 
2C 4 H 10 + 5O 2 
 4CH 3 COOH + 2H 2 O 
Butan 
2CH 3 COONa + H 2 SO 4 
2CH 3 COOH + Na 2 SO 4 
Natri axetat 
CH 3 -CH 2 -OH + O 2 
CH 3 -COOH + H 2 O 
Rượu etylic 
V. ĐIỀU CHẾ 
1. Điều chế trong công nghiệp: 
2. Điều chế trong phòng thí nghiệm: 
3. Sản xuất giấm ăn bằng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng 
CTPT: C 2 H 4 O 2 
PTK: 60 
Tính chất v ật lí: 
- Chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước. 
Tính chất h óa học: 
- Axit axetic có các tính chất hóa học của 1 axit. 
Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat (pứ este hóa). 
Ứng dụng 
- Nguyên liệu trong công nghiệp. 
- Pha chế giấm ăn. 
Điều chế: 
1. Trong CN: oxi hóa butan. 
2. Sản xuất giấm bằng cách oxi hóa rượu etylic. 
AXIT AXETIC 
Viết gọn: CH 3 -COOH 
CỦNG CỐ 
 Bài 1 : Trong các chất sau, chất nào có tính axit. Giải thích. 
C 
C 
_ 
_ 
O 
O 
H 
_ 
H 
H 
H 
_ 
= 
_ 
_ 
a) 
O 
H 
= 
H 
C 
C 
_ 
_ 
_ 
H 
H 
_ 
_ 
b) 
C 
CH 2 
_ 
_ 
O 
H 
OH 
= 
_ 
c) 
S 
S 
Đ 
CỦNG CỐ 
Bài 2: Axit axetic có tính axit vì trong phân tử: 
a) Có 2 nguyên tử oxi. 
b) Có nhóm –OH . 
c) Có nhóm –OH và nhóm 
O 
_ 
= 
_ 
C 
d) Có nhóm –OH kết hợp với nhóm 
 tạo thành nhóm 
O 
_ 
= 
_ 
C 
_ 
_ 
O 
OH 
= 
C 
Đúng rồi. 
Sai rồi. 
Sai rồi. 
Sai rồi. 
Hãy chọn câu đúng. 
 Bài 3 : Axit axetic tác dụng được với mỗi chất trong nhóm nào sau đây ? 
A. C 2 H 5 OH, MgO, Cu, KOH, CaCO 3 
B. Fe, NaOH, Na 2 SO 4 , CaO, C 2 H 5 OH 
C. K 2 CO 3 , CuO, C 2 H 5 OH, Ag, KOH 
D. K, ZnO, NaOH, C 2 H 5 OH, Na 2 CO 3 
DẶN DÒ 
Học bài 
BTVN: 2, 6, 7 /trang 143 SGK 
Xem trước bài 46: Mối liên hệ giữa etilen, rượu etylic và axit axetic