Bài giảng Lipit (tiết 1)

s thành trans dễ hơn từ trans thành cis. Sự biến từ dạng cis ra dạng trans của acid thành acid elaidic gọi là phản ứng”elaidin hóa” CCHR1R2HCCHR1R2HTranscis Trong cơ thể người vqà động vật, các acid béo không nolinoleic và ninolenic không thể tổng hợp được mà phải đưa vào bằng con đường thức ăn. Với người và động vật, người ta gọi đây là”acid không thay thế”. Đôi khi người ta gọi nó là vitaminF.	+Các acid béo có 1 hay nhiều nối đôi, dễ bị oxi hóa cắt ở nối đôi.HHC = R’R+KMnO4CpH 8-9HHCCR’ROHOHIO4-2RCHO 2R’COOH +22) Glyxerit:	Là ester của rượu 3 chứcOH(-glyxerin) và acid béo bậc cao.	Trong glyxerit nếu có 1 gốc R ta gọi là monoglyxerit, nếu có 2 gốc R ta gọi diglyxerit, và 3 gốc R-triglyxerit.	Trong tự nhiên thường là ở dạng triglyxerit, dạng mono va diglyxerit thì ít hơn nhiều 	- Trong tự nhiên dạng triglyxerit “đơn” rất ít, chủ yếu là dạng “hỗn tạp” .	- Số lượng gốc R (khác nhau) rất lớn, do đó nếu tại các vị trí α, α’ ,β ta lần lượt thay thế các gốc R khác nhau, ta sẽ có số lượng các đồng phân triglyxerit khá lớn.Ví dụ nếu có 5 gốc R khác nhau tham gia cấu tạo triglyxerit thì ta thu được 75 dạng cấu tạo triglyxerit khác nhau. 	- Ngoài ra triglyxerit còn có các dạng đồng phân L và D, triglyxerit chất béo tự nhiên có dạng L.	- Như vậy chất béo tự nhiên là một hỗn hợp cực kỳ phức tạp, đa dạng của các triglyxerit đơn và phức. Tuy nhiên trong thành phần chất béo tự nhiên ngòai triglyxerit là chủ yếu, còn có các axít béo tự do, photphattit, sterin, carotenoit, vitamin(cần lưu ý rằng triglyxerit tự nhiên thuộc dãy L)	- Ví dụ:trong dầu thực vật ta thấy hàm lượng glyxerit thường 95-96% , axít béo tự do1-2%, photphatit1-2%, sterin 0,3-0,5%, và ngay cả carotenoid và các vitamin cũng có mặt với một lượng rất nhỏ.2.1 Tính chất glyxerit và các chỉ số lý hóa đặc trưng	- Tính chất của glyxerit phụ thuộc chủ yếu vào cấu tạo các gôc R của axít béo tham gia trong thành phần của nó.2.1.1 Nhiệt độ nóng chảy 	- Phụ thuộc rất lớn vào cấu tạo gốc R. Nếu trong glyxerit có chứa gốc R nhiều nối đôi, nối ba(chưa no) thì có t0nc thấp, thường gặp trong dầu thực vật, t0 thường dầu ở thể lỏng. 	- Trong mỡ (glyxerit động vật) có ít nối đôi, có số goác R no nhiều hơn dầu nên t0nc cao hơn, t0 bình thường đa phần mỡ ở dạng rắn.	2.2.2 Tính hòa tan	- Glyxerit không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ : ete, benzen, chloroform, rượu nóng, ete-dầu hỏa, tính chất hòa tan phụ thuộc chủ yếu vào số các nhóm háo nước, kị nước trong glyxerit.	- Cấu tạo của glyxerit do không có hay có ít nhóm háo nưôùc(-OH,-NH2,-COOH) trong khi đó nhiều nhóm kị nứơc, do vậy mà nó không tan được trong nước chỉ tan trong dung môi hữu cơ.	- Ở vị trí nối đôi của gốc R dễ dàng được bão hòa bằng halogen như iôt, brôm đó là cơ sở để xây dựng phương pháp xác định số nối đôi trong glyxerit thông qua lượng liên kết. Việc hydrogen hóa (bão hòa nối đôi baèng hidro) của dầu thực vật – là một phương pháp để biến dầu thực vật dạng lỏng sang dạng rắn, hiện nay cũng đang được áp dụng.2.2.3 Phản ứng thủy phân glyxerit	- Dưới tác dụng axit, baz, hay enzym lipaza, glyxerit bị thủy phân. 	- Trong môi trường axit có nhiệt độ cao hoặc dưới tác dụng của enzym lipaza, glyxerit bị thủy phân thành glyxerin và axít béo. 	- Trong môi trường kiềm (có NaOH hayKOH). Glyxerit sẽ bị “ xà bông hóa” (savon hóa) tạo thành glyxerin và muoái, muoái này gọi là xà bông. ÖÙng dụng đieàu này trong sản xuaát xà bông. 2.3.4 Đồng phân	- Do có nối đôi và cacbon bất đối C* nên glyxerit có các dạng đồng phân hình học và quang học: dạng cis, trans, dạng D và dạng L.	- Trong tự nhiên thường glyxerit có dạng L 2.3.5 Chỉ só lý hóa học đặc trưng của glyxerit.	- Chất lượng cuûa một số của lipit được biểu thị bằng các chỉ số lý hóa học đặc trưng sau : chỉ số axit(A); chỉ số xà bông hóa(X); chỉ số iôt(I); chỉ số peroxyt(P); chỉ số ester(E)2.3.6 Sự ôxi hóa chất béo:	- Khi bảo quản chất béo trong một thời gian dài, chất béo có vị đắng mùi hôi, màu sắc độ nhớt thay đổi. Người ta nói chất béo bị ôi. Thực chất đây là quá trình ôxyhóa.	- Chất béo dễ bị hư hỏng dưới tác dụng của ôxi, không khí, ánh sáng, nhiệt độ, vi sinh vật, enzym lipooxydaza. Các sản phẩm cuối cuûa quá trình ôxy hóa làm giảm chất lượng chất béo là các andehit, xeton, rượu , epoxit, các sản phẩm trung gian là peroxyt, hydroperoxytthöôøng ngöôøi ta phân biệt 2 dạng:a/Ôi hóa học	- Là quá trình tự ôxyhóa, khi đó xảy ra sự tấn công gốc axít béo tự do và dạng liên kết bởi ôxi phân tử.	- Sản phẩm trung gian đầu tiên là hydroperoxyt, từ đó tiếp tục tạo ra một loạt sản phẩm như andehit no hay không no, xeton, axit mono và di-cacboxylic, xetoaxit, epoxit ngoài ra còn có thể có sự trùng hợp hóa các sản phẩm oxy hóa nữa b/ Ôi sinh hóa học:	- Bao gồm sự ôi do enzym lipo-oxydaza (có thể có sẵn trong chất béo hay do vi sinh vật xâm nhập tạo ra) hoặc ôi hóa xeton (với chất béo có axit béo no, phân tử lượng nhỏ hay trung bình) tích tụ ankil-metyl-xeton có mùi khó chịu.	- Cơ chế phản ứng này rất phức tạp.	- Chất chống oxy hóa thường là phenol, naptol, amin vòng, là những chất có năng lượng liên kết O-H, N-H nhỏ hôn nhiều so với năng lượng liên kết C-H trong glyxerit.SAÙP	1/ Cerid ( saùp thaät ): ÔÛ nhieät ñoä thöôøng, saùp ôû theå raén, khoâng tan trong nöôùc, ít tan trong röôïu, tan trong dung moâi höõu cô, thuûy phaân trong moâi tröôøng kieàm. Laø lipid ñôn giaûn coù ñoä daøi 14-16C vôùi caùc alcol maïch thaúng töø 16-30C. Coù 3 loaïi :Saùp thöïc vaät: bao phuû beà maët cuûa quaû, laù, thaân, caønh coù taùc duïng baûo veä khoûi söï xaâm nhaäp cuûa vi sinh vaät xung quanh, choáng söï thaám nöôùc boác hôi	 Saùp ñoâïng vaät: ñöôïc tieát ra töø tuyeán saùp cuûa coân truøng, töø tuyeán xöông cuït cuûa chim, töø tuyeán da cuûa ñoäng vaät. Coân truøng söû duïng saùp laøm vaät lieäu xaây döïng: saùp ong baûo veä cho maät ong khoûi bò hö hoûng vaø baûo veä aáu truøng. Lanolin (saùp len): ñöôïc tích tuï ôû loâng cöøu, giuùp da loâng khoâng bò thaám nöôùc. Saùp khoaùng: chieát xuaát töø than ñaù hoaëc than buøn nhôø dung moâi höõu cô.	 ÖÙng duïng Pha cheá laøm vaät lieäu caùch ñieän,laøm khuoân in, sôn, buùt chì, phuïc hoài caùc böùc tranh. Lanolin vaø Spermaxeti (coù trong chaát beùo caù nhaø taùng), saùp ong, saùp carnauba (caây coï ôû Brazin) ñöôïc söû duïng laøm saùp boâi, phuï gia trong döôïc phaåm, myõ phaåm2/ Sterid:Laø caùc este cuûa röôïu voøng sterol vôùi caùc axit beùo R C OOSteroid vaø daãn xuaát Laø nhoùm lôùn trong töï nhieân, goàm caùc chaát lipoid coù tính chaát chung laø khoâng thuûy phaân ñöôïc vaø coù chöùa nhaân steran Caùc Steroid quan troïng ôû ñoäng vaät goàm caùc sterol maø tieâu bieåu laø cholesterol vaø caùc daãn xuaát: acid maät, muoái maät, vitamin D, caùc loaïi hormon steroid (hormon sinh duïc vaø hormon thöôïng thaän).Cholesterol: - Coù trong haàu heát caùc teá baøo cuûa cô theå, ñaëc bieät nhieàu ôû caùc moâ thaàn kinh, soûi maät, theå vaøng cuûa buoàng tröùng. Trong caùc dòch cuûa cô theå, cholesterol coù ôû daïng töï do hoaëc ôû daïng axit beùo. - Khoâng tan nhieàu trong nöôùc, acid, kieàm, tan trong ete, chloroform, benzen, alcol noùng vaø tan phaàn naøo trong dung dòch chöùa muoái maät. - Laø tieàn chaát cuûa nhieàu steroid coù hoaït tính sinh hoïc quan troïng. b) Caùc sterol khaùc:	7-dehydrocholesterol coù nhieàu ôû da, daàu caù, laø tieàn chaát cuûa vitamin D Ergosterol coù nhieàu ôû naám men, luùa maïch Lanosterol laø trung gian quan troïng trong quaù trình sinh toång hôïp cholesterolc) Acid maät, muoái maät: laø daãn xuaát cuûa acid cholanic goàm 24C - Tuøy theo vò trí cuûa nhoùm OH ôû C3, C7, C12, coù caùc acid maät khaùc nhau+ OH ôû C3, C7, C12: acid cholic+ OH ôû C3, C12: acid deoxycholic+ OH ôû C3, C7: acid chenodeoxycholicAcid cho lic laø chaát quan troïng nhaát cuûa maät ñaûm baûo quaù trình haáp thuï acid beùo ôû ngöôøi vaø ñoäng vaät	- Khi caùc acid maät lieân keát vôùi caùc acid amin glycin hay taurin seõ taïo neân caùc acid muoái maät töông öùng: acid glycocholic, glycocholat, taurocholic, taurocholatd) Hormon steroid:	 Laø daãn xuaát cuûa cholesterol, coù 3 nhoùm tuøy theo soá C	- 18C taïo neân estrogen (hormon sinh duïc nöõ)	- 19C taïo neân androgen (hormon sinh duïc nam)	- 21C taïo neân corticoid (hormon voû thöôïng thaän)B) Lipid phức tạp: Photpholipid, Glycolipid, LipoproteinPhotpholipid 	1/ Ñịnh nghĩa:	- Là este của rượu đa chức với các acid béo bậc cao và có thêm thành phần phụ khác như: gốc acid photphorid bazo có nitơ	- Các rượu tham gia trong nhóm photphoglyxerit có thể là glyxerin, Inozit, Shpingozin	- Các axit béo là: axit pamitic; a.stearic; a.linoleic; a.linolenic; a.arachidonic; a.lignoxeric; a.nevonic	- Các baz Nitow thường là: Colin, serin và colamin (hay còn gọi là etanolamin)	- Cấu tạo chung của 1 photpholipid: 2/ Phân loại:	- Tùy theo gốc rượu tham gia trong thành phần, người ta chia photpho-lipit ra 3 nhóm lớn: 	- Glyxero-photpholipit (rượu là glyxerin) hay photphoglyxerit hoặc photphatit 	- Inozit-photpholipit (rượu là Inozit) 	- Sphingophotpholipit (rượu là Sfingozin)a. Glixerophotpholipit hay photphatit: - Là ester của glyxerin và axit béo cao, trong ester còn có gốc axit photphoric và baz nitocông thức của 1 số phopphatit thường gặp: Phosphatidylcholine (PC) Phosphatidylethanolamine (PE)Diphosphatidylglycerol (DPG)- Tùy theo baz nito(BN) mà ta có các photphatit khác nhau có tên gọi tương ứng như sau: - Colin-photphatit, (Lexitin) BN là Colin- Colamin-photphatit (Xephalin), BN là Colamin- Serin-photphatit, BN là Serin- Treonin-photphatit, BN là Treonin- Bằng các biện pháp khử cacboxyl, metyl hóacó thể chuyển đổi lẫn nhau giữa các dạng trên ( do chuyển đổi giữa các cấu tạo BN)- Serin Khử Cacboxyl Colamin 	 Metyl hóa Colin- Vì có C* bất đối (Cβ) nên photphatit có tính hoạt quang và đồng phân lập thể tương ứng	- Khi thủy phân bằng kiềm nhẹ thì sẽ cắt đứt chỉ liên kết ester giữa axit béo và glyxerin	- Khi thủy phân trong môi trường kiềm mạnh thì không những cắt liên kết ester nói trên mà còn cắt đứt cả liên kết ester giữa baz N và gốc axit photphoric. Trong điều kiện này liên kết giữa glyxerin và gốc P tương đối bền vững, vì vậy ta còn thu nhận được sản phẩm là glyxerol 3 –photpho, nó chỉ bị phân giải khi thủy phân bằng axit	- Khi thủy phân bằng nhóm enzim đặc hiệu photpholipaza (gồm 1 số enzim khác nhau về vị trí tác dụng xúc tác cắt trên photphatit)	- Photpholipaza A1, A2 chỉ cắt liên kết ester của axit béo và glyxerin ở vị trí Cα, Cβ.	- Photphotlipaza cắt liên kết ester của 1 hay cả 2 gốc axit béo với glyxerin với vị trí α hay β	- Photpholipaza C: cắt liên kết ester giữa axit photphoric và glyxerin	- Photpholipaza D: cắt liên kết giữa baz nito và gốc axit photphoric Cấu tạo hóa học của các baz nito có trong photphatit như sau:b. Inozit-photpholipit	- Về cấu tạo: cũng là một ester của glyxerin và axit béo bậc cao nhưng trong thành phần cấu tạo còn có 1 hoặc 2 gốc axit photphoric, một rượu vòng Inozit thay vào vị trí baz nito	- Có 2 dạng cấu tạo photphonozit: (Mono và đi photphoinozit)	- Rượu vòng Inozit	- Mono-photphoinozit (có một gốc P)	- Cấu tạo inozit-photpholipit hiện nay cũng chưa được nghiên cứu và kết luận một cách đầy đủ. Người ta cũng vừa tìm ra 1 inozit-photpholipit khá phức tạp, trong cấu tạo còn có theâm cả gluxit(galacto) axit tactric, etanolamin, tên gọi là “Lipozol”c. Sphingolipit( Sphingomielin) • Cấu tạo: - Là ester của rượu chưa no Sphingozine và axit béo, trong thành phần ester còn có gốc axit photphoric và baz nito (colin), không có glyxerin, không tan trong ete-etylic - Trong cấu tạo: axit béo có M rất lớn kết hợp với nhóm amin của rượu Sphingozin bằng liên kết peptit - Sphingolipit là thành phần lipit màng phổ biến thứ 2: nó chứa đầu phân cực và 2 đuôi dài không phân cực Ceramide là thành phần chủ yếu của Sphingolipit (gồm 1 phân tử axit béo nối với NH2 của Sphingozin thong qua liên kết amide).	 Vai trò: là yếu tố nhận biết sinh học	- Tham gia kiếm tạo các tương tác quan hệ trên bề mặt tế bào 	- Là chất tiếp nhận các thụ thể trên bề mặt tế bào 	- Cắt đặt hiệu màng 3/ Tính chất chung của photpholipid:	- Photpholipit là chất rắn, vô sắc, nhưng dễ dàng nhanh chóng chuyển thành sậm màu ở ngoài không khí 	- Hòa tan rất dễ trong benzene, ete, dầu hỏa, chloroformkhông tan trong nước nhưng có theå tạo thành các huyền phù photphat khá bền, trong một số trường hợp chúng tạo thành dung dịch keo	- Photpholipit dễ dàng tạo thành các phức protein ở dạng photpholipo-proteit	- Trong thành phần photpholipit có baz nito là Colin hay dẫn xuất axetyl hóa của colin (axetyl colin), có ý nghĩa lớn trong hoạt động của mô thần kinh và là nguồn cung cấp nhóm metyl cho các quá trình metyl hóa trong việc tổng hợp các hợp chất quan trọng trong cơ thể sinh vật.Glycolipid	Laø nhöõng lipid phöùc taïp khoâng coù Photpho, trong thaønh phaàn coù chöùa caáu töû glucid, thöôøng laø galactoza hoaëc caùc daãn xuaát cuûa galactoza (N-axetylgalactozamin, lactoza). Goàm 2 nhoùm: Xerebrozit:	- Ñöôïc taïo neân töø amin röôïu 2 nguyeân töû chöa no sphingozin, acid beùo vaø galactoza	- Caùc xerebrozit khaùc nhau bôûi caùc acid beùo trong thaønh phaàn. Caùc acid beùo ñöôïc taïo neân töø 24C, caùc nhoùm hydroxyl vaø coù theå coù lieân keát ñoâi	Vôùi R1 laø OH, R2 laø goác acid beùo keát hôïp vôùi sphingozin nhôø lieân keát peptide	- Caùc chaát ñieån hình xerebron (frenozin), keratin, nervon, oxynervon	- ÔÛ naõo, ngöôøi ta phaùt hieän ra caùc xerebrozit coù löu huyønh (sulfalit), trong ñoù goác R1 cuûa galactoza lieân keát ôû daïng este vôùi H2SO4 Glucocerebroside2)Gangliozit:	- Laø nhöõng glycolipid cao phaân töû phöùc taïp nhaát goàm acid beùo( thöôøng laø stearic), sphingozin, galactoza, glucoza galactoamin vaø acid nôraminic	- Trong thieân nhieân acid nôraminic thöôøng coù ôû daïng N-axetyl vaø N-glicozyl	- Vai troø: ñaûm baûo chöùc naêng bình thöôøng cuûa heä thaàn kinh, chieám 6% maøng lipid phaàn chaát xaùm ôû naõo ngöôøi	- Trong maùu, caùc lipid ñöôïc vaän chuyeån baèng caùch keát hôïp vôùi protein goïi laø Lipoprotein	- Caùc protein keát hôïp vaän chuyeån caùc lipid ôû daïng caùc lipoprotein laø caùc apoliprotein	- Phaàn Protein cuûa caùc lipoprotein ñöôïc goïi laø apoproteinLIPOPROTEINChöùc naêng:	- ÔÛ beà maët caùc lipoprotein, caùc apoprotein oån ñònh caáu truùc cuûa caùc lipoprotein, giuùp cho lipoprotein phaân taùn, vaän chuyeån trong maùu	- Ñieàu hoøa hoaït tính caùc enzyme tham gia chuyeån hoùa cuûa caùc lipoprotein 	- Laø protein vaän chuyeån, apoprotein deã daøng trao ñoåi phaàn lipid giöõa caùc lipoproteinCaáu taïo:	- Laø caùc ñaïi phaân töû phöùc hôïp coù kích thöôùc nhoû hôn hoàng caàu	- Lôùp loõi trung taâm: goàm caùc Lipid kò nöôùc ( triglycerid vaø cholesterol este)	- Lôùp aùo beà maët laø caùc protein vaø caùc lipid phaân cöïc (cholesterol vaø caùc photpholipid), photpholipid laø phaàn phaân cöïc nhaát chuû yeáu naèm giöõa phaàn lipid khoâng phaân cöïc vaø phaàn proteinPhaân loaïi: 	Döïa vaøo thaønh phaàn caùc loaïi lipid vaø apoprotein coù 4 loaïi cô baûn:	Chylomicron (750-1000nm): coù kích thöôùc lôùn nhaát, ñöôïc taïo thaønh ôû ruoät, vaän chuyeån lipid trung bình veà gan. Chöùa tæ leä protein raát thaáp (ít hôn 5%), thaønh phaàn lipid chuû yeáu laø triglycerid Lipoprotein tæ troïng raát thaáp(VLDL): vaän chuyeån triglycerid töø gan tôùi caùc moâ ngoaïi bieânLipoprotein tæ troïng thaáp(LDL): khi caùc VLDL maát daàn thaønh phaàn triglycerid, phaàn cholesterol coøn laïi seõ hình thaønh neân LDL chuyeån cholesterol veà caùc moâ Lipoprotein tæ troïng cao(HDL): coù kích thöôùc nhoû nhaát, khoaûng 50% laø protein ñöôïc taïo thaønh bôûi ruoät vaø gan, chuyeån phaàn cholesterol dö thöøa töø caùc moâ ngoaïi bieân veà ganLDLV. Các phân tử lipid có hoạt tính sinh học đặc hiệu: Trong tế bào, ngoài hai nhóm lipid dự trữ và cấu trúc chiếm phần lớn thành phần lipid của tế bào, nhưng thụ động hoạt tính sinh học, còn có các nhóm chất lipid khác tuy ít (thậm chí rất ít) về số lượng, nhưng lại có hoïat tính sinh học rất cao và rất đặc hiệu:: Hàng trăm loại phân tử steroid khác nhau.Vitamin A, D, E, K cấu tạo từ isoprene tan trong lipid.Các cofactor trợ giúp enzyme hoạt động.Các chất vận chuyển e-.Các chất trung gian vận chuyển tín hiệu nội bào a) Hormone steroid làm nhiệm vụ vận chuyển tín hiệu giữa các mô.Nhóm hormone steroid lớn nhất là : + Hormone giới tính đực và cái. Testerone – hormone giới tính nam Estradiol – hormone giới tính nữ	+ Hormone tuyến thượng thận (adrenal cortex)	+ Cotisone	Cortisol – hormone điều hòa trao đổi glucose+ Aldosterone:	. Chứa nhân steroid, được tạo thành ở các tuyến nội tiết và được máu phân phối tới các mô, cơ quan cần thiết	. Thể hiện tác động ở nồng độ rất thấp khoảng 10-9M b) Phosphatidylinositol là tiền chất tạo tín hiệu thông tin nội bào.	- Phosphatidylinositol và các dẫn xuất phosphoryl hóa của nó là thành phần màng tế bào chất (ở tế bào Eukaryote).	- Là tiền chất tạo tín hiệu thông tin nội bào theo cơ chế: 	+ Khi tín hiệu ngoại bào (thường là hormone) gắn lên thu thể đặc hiệu của màng nguyên sinh chất sẽ kích thích enzyme phospholipase đặc hiệu cắt phosphatidylinositol-4,5-bisphosphate thành inositol-1,4,5-triphosphate và diacylglycerol.	+ Inositol- 1,4,5- triphosphate sẽ kích thích giải phóng Ca+2 hoạt hóa các enzyme phụ thuộc Ca+2 trong đó có protein kinase 	c)Eicosanoid.	- Eicosanoid là dẫn xuất của acid béo có hoạt tính sinh học rất đa dạng.	- Eicosanoid có tác động giống hormone nhưng chỉ thể hiện tác động cục bộ.	- Eicosanoid được tạo thành từ acid béo arachidonic acid 20:4( 5,8.11,14 ) nên mang tên eicosanoid (eikosi nghĩa là 20 theo tiếng Hy Lạp).	- Eicosanoid có 3 nhóm phụ:	 +Prostanglandin (PG): chứa vòng 5 nguyên tử C, được phát hiện lần đầu ở tuyến tiền liệt (prostate gland). Được phân thành 2 nhóm:Tan trong ether gọi là PGE (E là Ether).Tan trong đệm phosphate PGF (F là fosfate). PG tham gia điều hòa tổng hợp cAMP (3’, 5’ cyclic AMP). PG là chất vận chuyển tìn hiệu nội bào thứ cấp, tham gia điều hòa nhiều quá trình chuyển hóa ở mô và tế bào sống. PG thường kích thích co bóp cơ trơn, thay đổi sự vận chuyển máu, làm tăng thân nhiệt gây sốt khi vết thương sưng tấy.+ Thromboxane: lần đầu tiên tách được từ tiểu cầu (thrombocyte), chứa vòng 6 nguyên tử C và tham gia chủ yếu vào quá trình đông máu.+ Leucotriene: lần đầu tiên tách được từ bạch cầu (leukocyte).	Là nhóm chất vận chuyển tín hiệu sinh học có phổ tác động rộng, kích thích co khí quản.	Khi leucotriene tạo thành quá nhiều sẽ xuất hiện triệu chứng khó thở (là triệu chứng thường xuất hiện khi cơ thể người bị ong đốt hoặc dị ứng).	Dưới tác động một số tín hiệu, hormone phospholipase A2 sẽ thủy giải màng lipid giải phóng arachidonic acid, là tiền chất tạo PGE1, thromboxone A2 và leukotriene A có hoạt tính sinh học đặc hiệu.Arachidomic acid và các dẫn xuấtd) Vitamin tan trong lipid: có 4 loại vitamin tan trong lipid: vitamin A,D,E và K đều được tổng hợp từ các đơn vị cấu thành là isoprene.e) Quinone là chất vận chuyển điện tử.- Ubiquinone và plastoquinone đều là dẫn xuất isoprenoid, làm chất vận chuyển e- trong quá trình tạo ATP ở ti thể và lục lạp thể.- Ubiquinone (coenzyme Q) ở động vật và plastoquinome ở thực vật đều cấu tạo từ 10 đơn vị isoprene.- Có khả năng vận chuyển 1 hoặc 2 e- hoặc 1 và 2 proton. f ) Dolichol : là một dẫn xuất soprenoid. Dolichol ở động vật cấu tạo từ khoảng 17 đến đơn vị isoprene (ứng với bộ khung carbon dài từ 85 đến 105C) Ở vi khuẩn dolichol chứa 11 đơn vị isoprene. Ở thực vật và nấm chứa 14 đến 21 đơn vị isopren. Hoạt hóa các phân tử đường đơn trước khi tham gia phản ứng trong quá trình tạo phức carbohydrate vách tế bào vi khuẩn, cũng như gắn các gốc đường lên protein tạo glycoprotein ở tế bào eukaryote. Có tính kị nước cao cho phép neo đặt các phân tử đường vào màng lipid, thực hiện chức năng sinh học quan trọng chưa được biết