Bài giảng môn Đại số lớp 10 - Bài 5: Số gần đúng và sai số

SỞ GD & ĐT TỈNH DAKLAK TRƯỜNG THPT CAO BÁ QUÁTKính chào quý thầy cô giáo cùng các em học sinh GVTH: LƯU TIẾN QUANGTiết 08Bài 5: SỐ GẦN ĐÚNG VÀ SAI SỐ HOẠT ĐỘNG 1I – SỐ GẦN ĐÚNG Ví dụ 1: khi tính diện tích của hình tròn bán kính r = 2cm theo công thức Nam lấy và được kết quảMinh lấy và được kết quảVì là một số thập phân vô hạn Không tuần hoàn, nên ta chỉ viết được gần đúng kết quả Phép tính bằng một số thập phân hữu hạn.HOẠT ĐỘNG 1Câu hỏi 1Nam và Minh lấy như vậy có đúng không?Câu hỏi 2Các kết quả của Nam và Minh có chính xác hay không?Gợi ý trả lời câu hỏi 1Không, chỉ là những số gần đúng của với những độ chính xác khác nhau.Gợi ý trả lời câu hỏi 2Không, chỉ là những số gần đúngVí dụCâu hỏi 1Đường xích đạo của Trái Đất là gì? Em có biết gì về bán kính của nó? Số liệu trên là số gần đúng hay số đúng?Câu hỏi 2Câu hỏi tương tự với hai số liệu còn lại.Gợi ý câu hỏi 1Đường xích đạo là đường tròn lớn vuông góc với trục của Trái Đất. Ở lớp 9 có hai bán kính đường tròn lớn khoảng 6400km. Số liệu trên là số gần đúng.Gợi ý câu hỏi 2Đều là những số gần đúng.Ví dụĐể đo được các đại lượng như bán kính đường xiùch đạo trái Đất đến các vì sao,... người ta phải dùng các phương pháp và các dụng cụ đo đặc biệt. Kết quả của phép đo phụ thuộc vào phương pháp đo và dụng cụ được sử dụng, vì thế chỉ là những số gần đúng.Trong đo đạc, tính toán ta thường chỉ nhận được các số gần đúng.HOẠT ĐỘNG 2Câu hỏi 1Hãy kể vài con số trong thực tế mà nó là số gần đúng.Câu hỏi 2Có thể đo chính xác đường chéo hình vuông cạnh là 1 bằng thước có được không?Gợi ý câu hỏi 1Ta tính khoảng cách từ các kết quả đo số đúng trên trục số rồi xem số nào gần số đúng hơn.Gợi ý câu hỏi 2 .Câu hỏi trắc nghiệm  Hãy chọn kết luận sai trong các kết luận sau đây.a) Nếu a là số gần đúng của thì là số gần đúng.b) Nếu a là số gần đúng của thì là số đúng.c) Nếu a là số gần đúng của thì ta luôn tìm được số dương d sao cho d) Cả ba kết luận trên đều saiHOẠT ĐỘNG 2Có thể xác định sai số tuyệt đối của các kết quả tính diện tích hình tròn của Nam và Minh dưới dạng số thập phân không?Vì ta không thể viết được giá trị đúng của dưới dạng số thập phân hữu hạn nên không thể tính được các sai số tuyệt đối đó. tuy nhiên, ta có thể ước lượng chúng, thật vậy.HOẠT ĐỘNG 2Do đó 12,4 d vẫn thoả mãn điều kiện .Số dương d nhỏ nhất thoả mãn ta gọi là độ lệch của a. Nhưng thường ta không tìm được độ lệch mà ta chỉ đánh giá một độ chính xác h nào đó. Ta đi đến định nghĩa.Nếu thì hay HOẠT ĐỘNG 2Ta nói a là số gần đúng của với đôï chính xác h, và viết Tính đường chéo của một hình vuông có cạch bằng 3cm và xác định độ chính xác tìm được. Cho biết HOẠT ĐỘNG 2Câu hỏi 1Để tính đường chéo của hình vuông, ta dựa vào định lí nào?Câu hỏi 2Hãy tính đường chéo đó bởi một số đúng.Câu hỏi 3Với HaÕy tính c với đôï chính xác tương ứng.Gợi ý trả lời câu hỏi 1Định lí Py – ta - goGợi ý trả lời câu hỏi 2 Gợi ý trả lời câu hỏi 3c = 3. 1,14142135 = 3,42426405 QUY TRÒN SỐ GẦN ĐÚNG 1. Ôân tập về quy tắc làm tròn số Nếu chữ số sau hàng quy tròn nhỏ hơn 5 thì ta thay nó và các số bên phải no bởi số 0.Nếu chữ số sau hàng quy tròn lớn hơn hoặc bằng 5 thì ta cũng làm như trên nhưng cộng thêm 1 vào chữ số hàng quy tròn.HOẠT ĐỘNG 32. Cách viết chuẩn số gần đúng Cho số gần đúng a của số . trong số a, một chữ số được gọi là chữ số chắc(hay đáng tin) nếu sai số tuyệt đối của số a không vượt quá một nửa đơn vị của hàng có chữ số đó.HOẠT ĐỘNG 3Cách viết chuẩn số gần đúng dưới dạng số thập phân là cách viết trong đó mọi chữ số đều là số chắc. Nếu ngoài các chữ số chắc còn có những chữ số khác thì phải quy tròn đến hàng thấp nhất có chữ số chắc.Ví dụ: Quy tròn số gần đúng sau:a) b) Ví DụCâu hỏi 1Sai số tuyệt đối ở phần a) bằng bao nhiêu.Câu hỏi 2Hàng đơn vị của số ở phần a)có đáng tin không?Câu hỏi 3Hàng trăm của số ở phần a)có đáng tin không?Gợi ý trả lời câu hỏi 1200	Gợi ý trả lời câu hỏi 2Không vì 1 200Gợi ý trả lời câu hỏi 5374 . 103TÓM TẮT BÀI HỌC1. Trong đo đạc, tính toán ta thường chỉ nhận được các số gần đúng.2. Nếu a là số gần đúng của thì được gọi là sai số tuyệt đối của số gần đúng a.3. Cho số gần đúng a của số . Trong đó số a, một chữ số được gọi là chữ số chắc (hay đáng tin) nếu sai số tuyệt đối của a không vượt quá một nửa đơn vị của hàng chữ số đó.TÓM TẮT BÀI HỌC4. Cách viết chuẩn số gần đúng dưới dạng số thập phân là cách viết trong đó mọi chữ số đều là chữ số chắc. Nếu ngoài các chữ số chắc còn có những chữ số khác thì phải quy tròn đến hàng thấp nhất có chữ số chắc.Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô cùng các em học sinh.