Bài giảng môn học Đại số 9 - Tiết 51 - Bài 3: Phương trình bậc hai một ẩn - Nguyễn Huy Hải

N¨m häc 2009- 2010Ng­êi d¹y: NguyÔn Huy H¶iGi¸o viªn Tr­êng THCS Lª hång Phong TP –Yªn b¸iMét sè quy ­íc trong bµi häc: Suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái Ghi bµi vµo vë KiÓm tra bµi cò C©u 1: + Em h·y kÓ tªn mét sè ph­¬ng tr×nh mµ em biÕt? + LÊy mét vÝ dô vÒ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn?C©u 2: Nªu tãm t¾t c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph­¬ng tr×nh? TiÕt 51. Bµi 3: ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn 1. Bµi to¸n më ®Çu: Trªn mét thöa ®Êt h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu dµi lµ 32m, chiÒu réng lµ 24m, ng­êi ta ®Þnh lµm mét v­ên c©y c¶nh cã con ®­êng ®i xung quanh (xem h×nh 12).Hái bÒ réng cña mÆt ®­êng lµ bao nhiªu ®Ó diÖn tÝch phÇn ®Êt cßn l¹i b»ng 560m2.Khu vùc trång c©yKhu vùc ®­êng ®i32m24m560m2H×nh 12TiÕt 51 bµi 3: ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn1. Bµi to¸n më ®Çu32m24m560m2C¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph­¬ng tr×nh:B­íc 1: LËp ph­¬ng tr×nh (chän Èn sè, lËp ®iÒu kiÖn cho Èn;biÓu diÔn c¸c ®¹i l­îng ch­a biÕt theo Èn vµ c¸c ®¹i l­îng ®· biÕt; lËp ph­¬ng tr×nh biÓu thÞ mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¹i l­îng)B­íc 2: Gi¶i ph­¬ng tr×nhB­íc 3: KiÓm tra xem trong c¸c nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh, nghiÖm nµo tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cña Èn råi kÕt luËnxxxxGäi bÒ réng cña mÆt ®­êng lµ x(m)(0 < 2x < 24)PhÇn ®Êt cßn l¹i lµ h×nh ch÷ nhËt cã:ChiÒu dµi lµ: 32 - 2x (m)ChiÒu réng lµ: 24 -2x(m)Theo bµi ra ta cã ph­¬ng tr×nh: (32 - 2x)(24 -2x) = 560Hay x2 - 28x + 52 = 0 (*)Ph­¬ng tr×nh x2 - 28x + 52 = 0 lµ mét ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn 1.Bµi to¸n më ®Çu: 2. §Þnh nghÜa: Ph­¬ng tr×nh: x2 x + = 0TiÕt 51 bµi 3: ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn1-2852a+ bcLµ d¹ng tæng qu¸t cña ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn VËy thÕ nµo lµ ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn? Ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn (nãi gän lµ ph­¬ng tr×nh bËc hai) lµ ph­¬ng tr×nh cã d¹ng: ax2 + bx + c = 0 trong ®ã x lµ Èn sè;a,b,c lµ nh÷ng sè cho tr­íc gäi lµ c¸c hÖ sè vµ a ≠ 0(a ≠ 0)VÝ dô: a/ x2 +50x -15000 = 0 lµ mét ph­¬ng tr×nh bËc hai víi c¸c hÖ sè a = 1; b = 50; c = -15000.b/ -2 x2 +5x = 0 lµ mét ph­¬ng tr×nh bËc hai víi c¸c hÖ sè a = -2; b = 5; c = 0.c/ 2x2 - 8 = 0 lµ mét ph­¬ng tr×nh bËc hai víi c¸c hÖ sè a = 2; b = 0; c = -8.TiÕt 51 bµi 3: ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn 1. Bµi to¸n më ®Çu: 2. §Þnh nghÜa:?1 Trong c¸c ph­¬ng tr×nh sauph­¬ng tr×nh nµo lµ ph­¬ng tr×nh bËc hai?ChØ râ c¸c hÖ sè a,b, c cña mçi ph­¬ng tr×nh Êy? b) x3 + 4x2 - 2 = 0 d) 4x -5 = 0 Ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn lµ ph­¬ng tr×nh cã d¹ng: ax2 + bx + c = 0 trong ®ã x lµ Èn sè; a,b,c lµ nh÷ng sè cho tr­íc gäi lµ c¸c hÖ sè vµ a ≠ 0a) x2 - 4 =0c) 2x2 + 5x = 0 e) -3x2 = 0(a =1, b = 0, c = -4)(a = 2, b =5, c =0)(a = -3; b = 0; c = 0)TiÕt 51 bµi 3: ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn 1.Bµi to¸n më ®Çu: 2. §Þnh nghÜa: Bµi tËp: Trong c¸c kh¼ng ®Þnh sau, kh¼ng ®Þnh nµo ®óng,kh¼ng ®Þnh nµo sai?a/ Ph­¬ng tr×nh my2+ 3my-1 = 0 lµ ph­¬ng tr×nh bËc hai Èn y víi mäi gi¸ trÞ cña m.b/ Ph­¬ng tr×nh + x-2 =0 kh«ng lµ ph­¬ng tr×nh bËc hai . c/ Ph­¬ng tr×nh 1 + t - t2 = 0 lµ ph­¬ng tr×nh bËc hai. d/ Ph­¬ng tr×nh 3(y2-1) + 5y-3y2 = 0 lµ ph­¬ng tr×nh bËc hai . Ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn lµ ph­¬ng tr×nh cã d¹ng: ax2 + bx + c = 0 trong ®ã x lµ Èn sè; a,b,c lµ nh÷ng sè cho tr­íc gäi lµ c¸c hÖ sè vµ a≠0Sai§óng§óngSai§óngSaiSai§óng1514131211109876543210HÕt giê	TiÕt 51 bµi 3: ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn 1.Bµi to¸n më ®Çu: 2. §Þnh nghÜa: 3.Mét sè vÝ dô vÒ gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc haiVÝ dô1:Gi¶i ph­¬ng tr×nh:Ta cã: 3x2 - 6x = 0 3x(x-2) = 0 VËy ph­¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm lµ: x1 =0 x2= 2 ?2 Gi¶i ph­¬ng tr×nh b»ng c¸ch ®Æt nh©n tö chung ®Ó ®­a nã vÒ ph­¬ng tr×nh tÝch VÝ dô 2: Gi¶i ph­¬ng tr×nh Ta cã: x2 -3 = 0 x2 = 3 x = ± VËy ph­¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm lµ: x1 = x2 = ?3 Gi¶i ph­¬ng tr×nh a/ b/3x2 - 6x = 02x2 + 5x = 0 3x2 - 2 = 0x2 + 3 = 0x2 - 3 = 0 ?4 Gi¶i ph­¬ng tr×nh (x-2)2 = (1) b»ng c¸ch ®iÒn vµo c¸c chç trèng () trong c¸c ®¼ng thøc: (x-2)2 = b»ng c¸ch ®iÒn vµo c¸c chç trèng () trong c¸c ®¼ng thøc: (x-2)2 =  x-2 =. x = . VËy ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm lµ: x1 = x2 = * Bµi tËp: Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:a/ x2 - 4x + 4 = (2) b/ x2 - 4x = (3) c/ 2x2- 8x = -1 (4) 	TiÕt 51 bµi 3: ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn 1.Bµi to¸n më ®Çu: 2. §Þnh nghÜa: 3.Mét sè vÝ dô vÒ gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc hai(x-2)2 =x2 - 4x+4 =x2- 4x =(1)(2)(3) TiÕt 51 bµi 3: ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn 1.Bµi to¸n më ®Çu: 2. §Þnh nghÜa: 3.Mét sè vÝ dô vÒ gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc hai VÝ dô 3: Gi¶i ph­¬ng tr×nh:2x2-8x1+0=2x2 - 8x + 1 = 0-2x2-8x=-14x2 - 2.x.2 +44=-  (x -2)2 =   x -2 = VËy ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm: x1 = , x2 =  -Häc thuéc ®Þnh nghÜa ph­¬ng tr×nh bËc hai mét Èn. - Qua c¸c vÝ dô gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc hai ë trªn , h·y nhËn xÐt vÒ sè nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh bËc hai.- Lµm bµi tËp 11,12,13,14 (T42;43 SGK)H­íng dÉn vÒ nhµ ChuÈn bÞ: Líp 9A1®­îc chia lµm 6 nhãm, mçi nhãm cã 4 em vµ tù ®Æt tªn cho nhãm cña m×nh.Trong mçi nhãm c¸c em tù ®¸nh sè tõ 1 ®Õn 4. C« sÏ cã 4 ®Ò to¸n vÒ gi¶i ph­¬ng tr×nh.Mçi ®Ò to¸n ®­îc ph« t« thµnh 6 b¶n. C¸c ®Ò to¸n ®­îc chän theo nguyªn t¾c sau: §Ò sè 1 chøa x; ®Ò sè 2 chøa x vµ y; ®Ò sè 3 chøa y vµ z;®Ò sè 4 chøa z vµ t. LuËt ch¬i: Mçi nhãm HS ngåi theo vßng trßn. GV sÏ ph¸t ®Ò sè 1 cho HS sè 1 cña c¸c nhãm, ®Ò sè 2 cho HS sè 2 cña c¸c nhãm, Khi cã hiÖu lÖnh, b¹n sè 1 cña c¸c nhãm nhanh chãng më ®Ò sè 1, gi¶i råi chuyÓn gi¸ trÞ x t×m ®­îc cho b¹n sè 2 cña nhãm m×nh. Khi nhËn ®­îc gi¸ trÞ x ®ã, b¹n sè 2 míi ®­îc phÐp më ®Ò, thay gi¸ trÞ cña x vµo, gi¶i ph­¬ng tr×nh ®Ó t×m y råi chuyÓn ®¸p sè cho b¹n sè 3 cña nhãm m×nh. B¹n sè 3 còng lµm t­¬ng tùB¹n sè 4 chuyÓn gi¸ trÞ t×m ®­îc cña t cho GV (®ång thêi còng lµ gi¸m kh¶o). Nhãm nµo nép kÕt qu¶ ®óng ®Çu tiªn th× th¾ng cuéc.ch¹y tiÕp søcTrß ch¬i