Bài giảng môn học Ngữ văn 10 - Bài: Ôn tập văn học dân gian Việt Nam (tt)

Ôn tập văn học dân gian Việt NamCa daoSo sánh các truyện dân gianCác thể loại VHDGĐặc trưng cơ bản của VHDGI. NỘI DUNG ÔN TẬPĐặc trưngcơ bản củaVHDGTính truyền miệngTính tập thểTính thực hành2. Thể loại của văn học dân gianTruyện dân gianCâu nói dân gianThơ ca dân gianSân khấu dân gian-Thần thoại,-Sử thi,-Truyền thuyết, -Truyện cổ tích, -Truyện ngụ ngôn,-Truyện cười,-Truyện thơ-Tục ngữ,- Câu đố- Cadao,- Vè-Chèo,-Tuồng	A	B1.“ Chiến thắng Mtao- Mxây”	 Truyền thuyết2. “ Tấm Cám”	Sử thi3. “ Lời tiễn dặn”	 Truyện cười4. “ Nhưng nó phải bằng hai mày” 	Ca dao5. “ Truyện An Dương Vương vàMị Châu – Trọng Thủy”	 Truyện cổ tích6. “ Thân em như tấm lụa đàoPhất phơ giữa chợ biết vào tay ai”	 Truyện thơ 	Nối cột A và cột B cho phù hợp3. So sánh các thể loại văn học dân gianThể loạiMục đích sáng tácHình thức lưu truyềnNội dung phản ánhKiểu nhân vật chínhĐặc điểm nghệ thuậtSử thi (anh hùng ca)Truyền thuyếtTruyện cổ tíchTruyện cườiGhi lại cuộc sống và ước mơ phát triển cộng đồng của người dân Tây Nguyên xưa.Hát – kểXã hội Tây Nguyên cổ đại đang ở thời công xã thị tộc.Người anh hùng sử thi cao đẹp, kì vĩ (Đăm Săn)So sánh, phóng đại, trùng điệpThể loạiMục đích sáng tácHình thức lưu truyềnNội dung phản ánhKiểu nhân vật chínhĐặc điểm nghệ thuậtTruyền thuyếtTruyện cổ tíchTruyện cườiThể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.Kể - diễn xướng (lễhội)TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNGVÀ MỊ CHÂU – TRỌNG THỦYKể về các sự kiện lịch sử và các nhân vật lịch sử có thật nhưng đã được hư cấu.nhân vật lịch sử được truyền thuyết hóa, hư cấu.Từ “cái lõi sự thật lịch sử” + yếu tố hư cấu  câu chuyện mang yếu tố hoang đường, kì ảo.Thể loạiMục đích sáng tácHình thức lưu truyềnNội dung phản ánhKiểu nhân vật chínhĐặc điểm nghệ thuậtSử thi (anh hùng ca)Truyền thuyếtTruyện cổ tíchTruyện cườiTRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNGVÀ MỊ CHÂU – TRỌNG THỦYCHIẾN THẮNG MTAO - MXÂYTẤM CÁMThể hiện nguyện vọng, ước mơ của nhân dân trong xã hội có giai cấp “chính nghĩa thắng gian tà”KểXung đột xã hội, cuộc đấu tranh giữa thiện - ác, chính nghĩa – gian tàNgười con riêng, người con út, người lao động nghèo khổ bất hạnh, người lao động tài giỏi,yếu tố hư cấu. Kết cấu theo đường thẳng, nhân vật chính trải qua ba chặng trong cuộc đờiThể loạiMục đích sáng tácHình thức lưu truyềnNội dung phản ánhKiểu nhân vật chínhĐặc điểm nghệ thuậtSử thi (anh hùng ca)Truyền thuyếtTruyện cổ tíchTruyện cườiMua vui, giải trí; châm biếm, phê phán xã hội.KểNhững điều trái tự nhiên, những thói hư tật xấu đáng cười trong xã hội.nhân vật có thói hư tật xấu.truyện ngắn gọn, tạo tình huống bất ngờ, mâu thuẫn phát triển nhanh, kết thúc đột ngột để gây cười.4.CA DAOCa dao trữ tìnhCa dao hài hướcCadaothanthânCadaoyêu thươngtìnhnghĩaChâm biếmTựtràoBài 4: Truyện cườiBài 3: Tấm CámBài 2: Truyện ADV và MC-TTBài 1: Chiến thắng Mtao – MxâyII. BÀI TẬP VẬN DỤNGBài 5: Ca daoBài 6: So sánh VHDG và VH viếtBài 1- Đoạn 1: “Đăm Săn rung khiên múatrúng một cái chão cột trâu”.- Đoạn 2: “Thế là Đăm Săn lại múacũng không thủng”- Đoạn 3: “Vì vậy, danh vang đến thầntừ trong bụng mẹ”Các thủ pháp: so sánh, phóng đại, trùng điệp Hiệu quả nghệ thuật: tôn cao vẻ đẹp của người anh hùng sử thi, một vẻ đẹp kì vĩ trong một hoàn cảnh hoành trángBài 2:Cái lõi của sự thậtBi kịch được hư cấuNhững chi tiết hoang đường, kì ảoKết cục của bi kịchBài học rút raCuộc xung đột An Dương Vương – Triệu Đà thời kì Âu Lạc ở nước taBi kịch tình yêu lồng vào bi kịch gia đình, quốc giaThần Kim Quy; lẫy nỏ thần; ngọc trai – giếng nước; Rùa Vàng rẽ nước dẫn ADV xuống biểnMất tất cả:-Tình yêu-Gia đình-Đất nướcCảnh giác giữ nước, không chủ quan như ADV, không nhẹ dạ cả tin như Mị ChâuTên truyệnĐối tượng cườiNội dung cườiTình huống gây cườiCao trào để tiếng cười ào raTam đại con gàNhưng nó phải bằng hai mày	Thầy đồ dốt hay nói chữ	Sự giấu dốt của con người	Luống cuống khi không biết chữ “kê”	Thầy nói: “dủ dỉ là con dù dìgà”Thầy lí và Cải Tấn bi hài kịch của việc hối lộ và ăn hối lộ Đút lót tiền hối lộ mà vẫn bị đánh Thầy lí nói: “nhưng nó phải bằng hai mày” Haõy ñieàn nhöõng töø chieàu chieàu, thaân emvaøo choã troáng cuûa nhöõng caâu ca dao beân döôùi:1.  chim vòt keâu chieàu Baâng khuaâng nhôù baïn chín chieàu ruoät ñau.2. nhö haït möa raøo Haït rôi xuoáng gieáng haït vaøo vöôøn hoa3. nhö haït möa sa Haït vaøo ñaøi caùc haït ra ruoäng caøychieàu chieàuThaân emThaân emBài 5: 4.  eùn lieäng nhaïn bay Ta ñaây nhôù baïn, baïn raøy nhôù ta. 5.	.. laïi nhôù Nhôù ngöôøi ñaõy gaám khaên ñieàu vaét vai6.	 nhö traùi baàn troâi Gioù daäp soùng doài, bieát taáp vaøo ñaâu?7.	.. lại nhôù .. Nhôù ngöôøi yeám traéng giaûi ñieàu thaét löngchieàu chieàuchieàu chieàuchieàu chieàuThaân emchieàu chieàuchieàu chieàuTRÒ CHƠITRÒ CHƠI Ô CHỮĐOÁN THƠ CA DÂN GIANV1Có 7 chữ cái: Đây là quốc hiệu đầu tiên của nước ta?DA1ĂNLANG2CỘNGĐỒNG2.Có 8 chữ cái: Môi trường sinh hoạt chủ yếu của văn hoá dân gian Việt Nam 3ĐÀNMÔI3. Có 6 chữ cái: Đây là vật mà chàng trai trong truyện thơ "Tiễn dặn người yêu" nhận ra người yêu của mình DA2DA3ƠDIÊNG4DA44. Có 6 chữ cái: Đăm Săn và MtaoMxây thường gọi nhau bằng tên này?5DA55. Có 6 chữ cái: Đây là sản phẩm của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ?VĂNBẢN6DA66. Có 7 chữ cái: Đây là vật mà Đăm Săn nhờ nó để giết MtaoMxây?CHÀYMÒN7DA77. Có 8 chữ cái: Vũ khí của Thủy Tinh để chống lại đồi núi cao của Sơn Tinh. DÂNGNƯỚC8DA88. Có 9 chữ cái: Cô gái trong ca dao hài hước đã thách cưới chàng trai lễ vật này.KHOAILANG109876543210BDVĂNHỌCDÂNGAINCK Ñeán ñaây ñaát nöôùc laï luøng Chim keâu cuõng sôï,con saáu vuøng cuõng kinh. Cho bieát xuaát xöù cuûa caâu ca dao treân ?Ñaùp aùn:CA DAO NAM BOÄCaâu 1:Chæ ra thuû phaùp ngheä thuaät cuûa baøi veø sau : Con caù ñoái naèm treân coái ñaùCon meøo ñuoâi cuït naèm muïc ñuoâi keøoCon chim saùo saäu cheâ anh laø Saùu xaïo Con chim vaøng loâng ñaäu ôû voàng lang Ñaùp aùn : Duøng caùch noùi laùi quen thuoäc cuûa daân gian .Caâu 2: Ñieàn vaøo choã troáng ôû caâu ca dao : Leân non môùi bieát non caoNuoâi con môùi bieát * * * *coâng lao meï hieànCaâu 3:Câu đố“Để nguyên nhắc bạn học, chơi.Đến khi mất sắc theo đôi mắt huyền.Lạ thay khi đã thêm huyềnTrùng trùng cây mọc mọi miền nước non”.Là chữ gì?Từ: “Trống”Hình aûnh naøy gôïi em nhôù ñeán caâu ca dao naøo?Con coø laën loäi bôø soângGaùnh gaïo nuoâi choàng tieáng khoùc næ non .Caâu 4:Cñ Êu gai