Bài giảng môn học Ngữ văn 10 - Tiết: Trao duyên

(Trích “Truyện Kiều” 	nguyễn DuI. TÌM HIỂU CHUNG1. Vị trí đoạn trích: Từ câu 723 đến câu 756.2. Bố cục: Chia làm 2 đoạn14 câu đầu: tâm trạng của Kiều khi trao duyên.19 câu sau: tâm trạng cuả Kiều sau khi trao duyên.II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1. Tâm trạng của Kiều khi trao duyên:Mở lời với em:“Cậy em em có chiụ lời,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.”Cậy: nhờ cậy, tin cậy  Mong em hãy chịu lời.Lạy, thưa: trái với trật tự phong kiến Vân là ân nhân của Kiều.Khéo léo cân nhắc với thái độ trân trọng.II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1. Tâm trạng của Kiều khi trao duyên:Kể hoàn cảnh:“ Giữa đường đứt gánh tương tư,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.”- Gánh tương tư: tình cảm gắn bó.- Keo loan: máu cuả chim loan làm keo để nối dây đàn.Không thể giữ được mối duyên lành đẹp.II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1. Tâm trạng của Kiều khi trao duyên:Nhắc kỷ niệm:“ Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.” Lời thề với Kim Trọng và ước mong mối duyên ấy mãi bền vững.Ngỏ lời trao duyên:“ Xót tình máu mủ thay lời nước non.”Tình máu mủ: Tình chị em.Lời nước non: Lời thề với Kim Trọng. Lời khẩn thiết chân thành của một người con gái vừa trọn hiếu vừa mong được vẹn tình.II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1. Tâm trạng của Kiều khi trao duyên:Trao kỷ vật: “ Chiếc vành với bức tờ mây,Duyên này thì giữ, vật này của chung.”Trao duyên mà lòng rối bời, tan nát. Bởi lẽ, vật có thể trao, nhưng tình thì làm sao trao hết được vì nó vốn vô hình.	Giấu kín nỗi đau nghẹn ngào. Tài 	diễn tả tâm lí nhân vật cuả Nguyễn Du.II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1. Tâm trạng của Kiều sau khi trao duyên:Để lại kỷ vật:“ Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.”Xót xa, tiếc nuối.Nghĩ mình đã mất, mong em cảm thông:“ Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.”“ Rưới xin giọt nước cho người thác oan.” Đau đớn tột cùng vì trao duyên là trao cả trái tim mình, dù có chết hồn vẫn vương vấn vì mình đã không giữ trọn được lời thề.II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1. Tâm trạng của Kiều sau khi trao duyên:Hướng đến sự đồng cảm cuả người yêu:“ Trăm năm gửi lạy tình quân, Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.”Lạy tình quân: tạ lỗi và bái biệt.Tơ duyên ngắn ngủi: mong được cảm thông. Nàng rất coi trọng mối duyên đã có, rất quý trọng người cùng mình đính ước. Nhưng đành phải ngậm ngùi, đau xót mà xa lìa mối duyên ấy.II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1. Tâm trạng của Kiều sau khi trao duyên:Giãi bày với chính mình:“ Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang!Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!” nỗi oán than bi thiết, nỗi đau tột cùng. Nàng tự coi mình đã sang thế giới bên kia và ngất đi trong hình bóng của chàng Kim.	Khắc họa tinh tế tấm lòng vị tha, thuỷ chung của Kiều.