Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 10 - Tiết: Tấm cám (truyện cổ tích)

TẤM CÁMI.TÌM HIỂU CHUNG1.Vài nét chính về tác phẩm:+Thể loại: Truyện cổ tích +Khái niệm:Truyện cổ tích là tác phẩm tự sự dân gian mà cốt truyện và hình tượng được hư cấu cố định,kể về số phận con người bình thường trong xã hội,thể hiện tinh thần nhân đạo và lạc quan của nhân dân lao động.Truyện cổ tích: Tấm Cám+ Phân loại: Tấm Cám” tiêu biểu cho truyện cổ tích thần kì+ Đặc trưng của cổ tích thần kì: . Chiếm số lượng nhiều nhất. .Thể hiện ước mơ cháy bỏng của nhân dân lao động + Gồm 3 kiểu nhân vật chính: . Nhân vật chính diện(phe thiện) . Nhân vật phản diện(vai ác) . Các nhân vật sự vật có tác dụng thần kì. Truyện cổ tích: Tấm CámII.Tóm tắt truyện: - Tấm mồ côi mẹ,rồi mồ côi cha phải sống với dì ghẻ.. Được sự giúp đỡ của Bụt,Tấm trở thành hoàng hậu . nhưng vẫn bị mẹ con Cám hãm hại..Một hôm vua đi qua quán nước nhìn thấy trầu têm cánh phượng giống như Tấm têmNhờ đó Tấm gặp lại nhà vua và trở về cung. Vẫn bị sự ghen ghét của Cám,Tấm đã chỉ Cám cách làm trắng da.Cám làm theo và chết,mụ dì ghẻ thấy vậy cũng lăn ra chết theo Truyện cổ tích: Tấm CámIII.Đọc - hiểu văn bản:1.Bố cục 3 phần:Đoạn 1:”Ngày xưakhông phải làm việc nặng.”  Giới thiệu hoàn cảnh khổ cực của Tấm Đoạn 2:”Một hôm.....về cung.”  Tấm bi giết và hóa thân Đoạn 3:”Phần còn lại.” Tấm trở lại làm người,hưởng hạnh phúc Truyện cổ tích: Tấm Cám2. Nhân vật-xung đột và mưu thuẫn: - Trong quan hệ gia đình: + Tấm > >Thân phận bất hạnh,đáng thương,bị cướp đoạn từ công sức lao động đến những ước mơ nhỏ bé.Truyện cổ tích: Tấm Cám3.Diễn biến của mâu thuẫn-xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám: b. Cuộc đấu tranh không khoan nhượng để giành lại hạnh phúc(chủ động) Khi trở thành Hoàng hậu mâu thuẫn giữa Tấm – Cám và dì ghẻ càng gay gắt và quyết liệt hơn.+ Mẹ con Cám tìm đủ mọi cách độc ác để tiêu diệt Tấm (Dì ghẻ chặt gốc cau giết Tấm..) +Tấm:4 lần bị giết4 lần hóa thân. Tuyên chiến với kẻ thù(:cót ca cót két lấy tranh chồng chị,chị khoét mắt ra). Truyện cổ tích: Tấm Cám3.Diễn biến của mâu thuẫn-xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám: Qúa trình biến hóa của Tấm sau khi chết: + Chim vàng anh, Cây xoan đào. Báo hiệu sự có mặt của mình.+ Khung cửi Tuyên chiến với kẻ thù + Qủa thị => thành người:trở về với đời thường.Ý Nghĩa: Làm cho cốt truyện phát triển sinh động. Tấm có một sức sống mãnh liệt.Chính nghĩa sẽ không bao giờ đầu hàng Truyện cổ tích: Tấm CámC.Trả thù-trừng trị kẻ độc ác,giành lại hạnh phúc trọn vẹn nơi trần thế:Tấm đấu tranh mạnh mẽ và cuối cùng là trả thù bằng hành động quyết liệt.(Tấm sai quân hầu đào hố sâu,bảo Cám muốn trắng da thì xuống hố rồi sai quân hầu giội nước sôi vào hố) Ý nghĩa:Trừng trị tận cùng ác, để cái tốt được sống trong một thế giới yên bình. Thể hiện ước mơ công lí,tinh thần lạc quan,niềm tin tưởng vào lẽ tất thắng của chính nghĩa. Truyện cổ tích: Tấm CámIII.Tổng kết: 1.Đặc sắc nghệ thuật: Các yếu tố thần kì giúp câu chuyện li kì,hấp dẫn. Khắc họa sự chuyển biến tính cách của nhân vật Tấm:Từ yếu đuối ,thụ động đến kiêng quyết đấu tranh giành lại sự sống và hạnh phúc. 2.Nội dung chính: Sự biến hóa của Tấm đã thể hiện sức sống,sức trỗi day mãnh liệt của con người trước sự vủi dập của kẻ ác Truyện cổ tích: Tấm CámTruyện cổ tích: Tấm CámIV.Câu hỏi mở rộng:Câu 1: Vì sao sau khi Tấm chết,Bụt không xuất hiện giúp Tấm nữa? Theo bạn vai trò của ông Bụt và nhà vua trong truyện là gì?Câu 2: Theo bạn ý nghĩa của các chi tiết “đôi giày”,miếng trầu cánh phương là gì?Câu 3: Bạn hãy cho biết tên “Tấm” và tên “Cám có nghĩa là gì?” Truyện cổ tích: Tấm CámXIN CẢM ƠN CƠ VÀ CÁC BẠN!