Bài giảng Môn Lịch sử lớp 8 - Bài 11 - Các nước Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX

TRÖÔØNG THCS Thanh Văn LÒCH SÖÛ 8 Giáo viên: TrươngThị Kim Hoan KIEÅM TRA BAØI CUÕ 1. Vì sao Trung Quốc trở thành nước nửa thuộc địa? - Cuối thế kỉ XIX, chế độ phong kiến Mãn Thanh suy yếu tạo điều kiện cho các nước đế quốc xâu xé Trung Quốc. 1840 – 1842, Anh gây ra cuộc chiến tranh “thuốc phiện” mở đầu cho quá trình xâm lược. - Sau đó, các nước đế quốc Anh, Pháp, Đức, Nhật, Nga xâu xé Trung Quốc bị biến thành nửa thuộc địa. 2. Vì sao cách mạng Tân Hợi được coi là cuộc cách mạng dân chủ tư sản không triệt để? Tính chất là cuộc cách mạng dân chủ tư sản không triệt để vì: lật đổ chế độ phong kiến, thiết lập nhà nước tư sản, nhưng không giải quyết được mâu thuẫn sâu sắc nhất của xã hội Trung Quốc là chống đế quốc và không tích cực chống phong kiến. ÑOÂNG NAM AÙ Tiết 15: BAØI 11: CAÙC NÖÔÙC ÑOÂNG NAM AÙ CUOÁI THEÁ KÆ XIX – ÑAÀU THEÁ KÆ XX I/ QUÁ TRÌNH XÂM LƯỢC CỦA CHỦ NGHĨA THỰC DÂN Ở CÁC NUỚC ĐÔNG NAM Á. Hỏi: Em có nhận xét gì về vị trí địa lý của các quốc gia Đông Nam Á? Trả lời: Nằm trên đường hàng hải từ Tây sang Đông, có vị trí chiến lược quan trọng. Ngã ba đường giao lưu chiến lược từ Bắc xuống Nam… Hỏi : Tại sao Đông Nam Á trở thành đối tượng xâm lược của các nước tư bản phương Tây? Các nước tư bản cần thị trường, thuộc địa mà Đông Nam Á là vùng chiến lược quan trọng, giàu tài nguyên, chế độ phong kiến suy yếu. I/ QÚA TRÌNH XÂM LƯỢC CỦA CHỦ NGHĨA THỰC DÂN Ở CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á Các nước tư bản phát triển cần thuộc địa thị trường. Đông Nam Á là vùng có vị trí chiến lược quan trọng, giàu tài nguyên, chế độ phong kiến suy yếu nên bị các nước phương Tây dòm ngó xâm lược. VIỆT NAM (P) CAMPUCHIA (P) THAÙI LAN LÀO (P) MIANMA (A) XINGAPO (A) MÃ LAI (A) MÃ LAI (A) INĐÔNÊXIA (H) Đông Timo (B) PHI-LÍP-PIN (T) (A) Thuộc Anh (P) Thuộc Pháp (H) Thuộc Hà Lan (T) Thuộc Tây Ban Nha (B) Thuộc Bồ Đào Nha Lược đồ khu vực Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX Hỏi: Phương Tây đã phân chia quá trình xâm lược Đông Nam Á như thế nào? Thaûo luaän Hỏi: Tại sao Xiêm (Thái Lan) lại giữ được phần chủ quyền của mình? Xiêm cũng bị thực dân phương Tây nhòm ngó. Giai cấp thống trị Xiêm có chính sách đối ngoại khôn khéo, biết lợi dụng mâu thuẫn giữa Anh và Pháp, nên giữ được phần chủ quyền của mình. Xiêm là “nước đệm” và phụ thuộc chặt chẽ vào Anh, Pháp. Trả lời: - Xiêm (Thái Lan) là nước duy nhất ở Đông Nam Á vẫn còn giữ được độc lập, nhưng cũng trở thành “vùng đệm” của tư bản Anh – Pháp. I/ QÚA TRÌNH XÂM LƯỢC CỦA CHỦ NGHĨA THỰC DÂN Ở CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á II/ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH GIẢI PHÓNG DÂN TỘC - Sau khi thôn tính và biến các nước Đông Nam Á thành thuộc địa, thực dân phương Tây đã tiến hành những chính sách cai trị hà khắc: vơ vét, đàn áp, chia để trị. Hỏi: Vì sao nhân dân Đông Nam Á tiến hành cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân? - Chính sách thống trị và bóc lột của chủ nghĩa thực dân  mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa Đông Nam Á với thực dân gay gắt  các phong trào bùng nổ. Hỏi: Mục tiêu chung mà các cuộc chiến tranh đặt ra là gì? - Giải phóng dân tộc thoát khỏi sự thống trị của chủ nghĩa thực dân. II/ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH GIẢI PHÓNG DÂN TỘC - Chính sách thống trị và bóc lột của chủ nghĩa thực dân làm cho mâu thuẫn dân tộc thêm gay gắt, hàng loạt phong trào đấu tranh nổ ra. Xích ñaïo Inđônêxia lớn nhất Đông Nam Á, với hơn 13600 đảo lớn nhỏ “như một chuỗi ngọc vân vào đường xích đạo”, đông dân… Samin đã kiêu gọi nhân dân chống những thứ thuế vô lí của bọn thực dân Hà Lan,Ông muốn xây dựng 1 đất nước trong đó mọi người dân đều có việc làm, họ đều được hưởng hạnh phúc.Tháng 5/1920, Đảng cộng sản Inđônêxia được thành lập… II/ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH GIẢI PHÓNG DÂN TỘC + Inđônêxia từ cuối thế kỉ XIX, nhiều tổ chức yêu nước, trí thức tư sản tiến bộ ra đời. Năm 1905 các tổ chức công đoàn thành lập, truyền bá chủ nghĩa Mác, chuẩn bị cho sự ra đời của Đảng cộng sản (1920). Philippin là một hải đảo rất xinh đẹp như một dãy lửa trên biển vì sự hoạt động của nhiều núi lửa. + Philippin: cuộc cách mạng 1896 – 1898 do giai cấp tư sản lãnh đạo chống thực dân Tây Ban Nha giành thắng lợi, dẫn tới sự thành lập nước Cộng hòa Philippin. Nhưng sau đó, bị đế quốc Mỹ thôn tính. II/ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH GIẢI PHÓNG DÂN TỘC + Campuchia: có cuộc khởi nghĩa của AchaXoa lãnh đạo ở TaKeo (1863 - 1866), tiếp đó là khởi nghĩa của Nhà sư Pucômbô (1866 - 1867) II/ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH GIẢI PHÓNG DÂN TỘC + Lào: 1901, Phacađuôc lãnh đạo nhân dân Xavannakhét tiến hành cuộc đấu tranh vũ trang và cuộc khởi nghĩa của nhân dân cao nguyên Bôlôven kéo dài đến năm 1907. II/ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH GIẢI PHÓNG DÂN TỘC + Việt Nam: phong trào Cần Vương (1885 - 1896), phong trào nông dân Yên Thế (1884 - 1913). II/ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH GIẢI PHÓNG DÂN TỘC 3 nöôùc Ñoâng Döông Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở 3 nước Đông Dương có điểm gì chung? Cùng chống Pháp, đấu tranh liên tục, có sự phối hợp chiến đấu. Tại sao các phong đấu tranh ở Đông Nam Á ở giai đoạn đầu thất bại? Löïc löôïng cuûa boïn xaâm löôïc maïnh, chính quyeàn phong kieán ôû nhiều nước đầu hàng, làm tay sai, cuộc đấu tranh của nhân dân thiếu tổ chức và thiếu lãnh đạo chặt chẽ. CỦNG CỐ Em có nhận xét gì về vị trí địa lý của các quốc gia Đông Nam Á? Nằm trên đường hàng hải từ Tây sang Đông, có vị trí chiến lược quan trọng, giàu tài nguyên thiên nhiên, là khu vực có nền văn minh lâu đời, chế độ phong kiến suy yếu. * Bài tập : Tại sao các cuộc kháng chiến của nhân dân các nước Đông Nam Á lần lược thất bại? A. Lực lượng của bọn xâm lược mạnh. B.Chính quyền phong kiến ở nhiều nước đầu hàng, làm tay sai. C. Cuộc đấu tranh của nhân dân thiếu tổ chức và thiếu lãnh đạo chặt chẽ. D.Tất cả các câu trên đều đúng. D CHUẨN BỊ BÀI - Học bài 11, chuẩn bị bài 12: Nhật Bản (cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX). - Nêu nội dung và ý nghĩa cuộc Duy Tân Minh Trị 1868? - Những sự kiện nào chứng tỏa vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX Nhật Bản đã trở thành nước đế quốc?