Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Bài 26: Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt

Chào mừng quý thầy cô giáo về dự giờ thăm lớpH¹nh phóc cña mét tang giaBÀI 26PHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠT Phong cách ngôn ngữ sinh hoạtI.Ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệm ngôn ngữ sinh hoạt Ngôn ngữ sinh hoạt (khẩu ngữ, ngôn ngữ nói, ngôn ngữ hội thoại) là lời ăn tiếng nói hàng ngày, dùng để thông tin, trao đổi ý nghĩ, tình cảm,đáp ứng những nhu cầu trong cuộc sống.Cuộc hội thoại diễn ra ở đâu, khi nào ? Nhân vật giao tiếp là ai ?Nội dung, mục đích hội thoại ?Từ ngữ câu văn có gì đặc biệt ? Hoạt động 1Học sinh đọc đoạn hội thoại trong SGK Phong cách ngôn ngữ sinh hoạtI.Ngôn ngữ sinh hoạt1. Khái niệm2. Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt Tam đại con gà (Truyện dân gian)Thầy lấy làm đắc chí lắm, hôm sau bảo trẻ đọc cho to. Trò vâng lời thầy, gân cổ lên gào:- Dủ dỉ là con dù gìBố chúng ở ngoài vườn, nghe được, ngạc nhiên chạy vào:- Chết chửa! Chữ “kê” là gà, sao thầy lại dạy ra “dủ dỉ” là con dù dì ? Hoạt động 2Quan sát hình bên cho biết những dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt ?Cậu có thích học nhạc không?Đấy là điều mình thích nhất.Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt2. Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạtThể hiện chủ yếu ở dạng nói nói (độc thoại, đối thoại); - Một số trường hợp có ở cả dạng viết (nhật ký, hồi ức cá nhân, thư từ).- Trong tác phẩm VH, lời thoại của các nhân vật là dạng “lời nói tái hiện”, mô phỏng lời thoại tự nhiên, ngôn ngữ sinh hoạt hàng ngày. Lời nói tái hiện trong văn bản VH được biến cải tổ chức lại theo thể loại văn bản và ý đồ của tác giả.2.Trong tác phẩm văn học, ngôn ngữ sinh hoạt có dạng biểu hiện như thế nào?3. Giữa lời thoại tự nhiên và lời nói tái hiện trong văn bản VH có gì khác nhau? Hoạt động 2Từ 2 ví dụ trên cho biếtI.Ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệmCác dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt Cậu có thích học nhạc không?Đấy là điều mình thích nhất.Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt3. Luyện tậpth¶o luËn nhãmNhóm 1Phát biểu ý kiến của mình về câu tục ngữ“Lời nói chẳng mất tiền mua ”Nhóm 3Ngôn ngữ sinh hoạt trong đoạn trích ở bài tập b biểu hiện ởdạng nào? Nhận xétcách dùng từ ngữ?Nhãm 2Phát biểu ý kiến của mình về câu tục ngữ “Vàng thì thử lửa thử than”Nhóm 4Ngôn ngữ sinh hoạt trong đoạn trích ở bài tập b biểu hiện ởdạng nào? Nhận xétcách dùng từ ngữ?I.Ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệmCác dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt3. Luyện tậpNhãm 1:Phát biểu ý kiến của mình về câu tục ngữ “Lời nói chẳng mất tiền mua ”Ý kiến về câu tục ngữLà lời khuyên chân thành khi hội thoại.- “Lời nói ”(ngôn ngữ) phong phú, đa dạng- Phải biết lựa chọn từ ngữ, tổ chức lời nói đúng nhất, hay nhất để làm hấp dẫn người nghe, thể hiện tính văn hóa.- “Vừa lòng nhau” không phải là xu nịnh vuốt ve lẫn nhau, có lúc cần phải nói thẳng (nói toạc móng heo); Cách nói dễ nghe, không xúc phạm đến người nghe.I.Ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệmCác dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt3. Luyện tậpNhãm 2Phát biểu ý kiến của mình về câu tục ngữ “Vàng thì thử lửa thử thanChuông kêu thử tiếng”Ý kiến về câu tục ngữMuốn biết vàng tốt hay xấu phải thử lửa, muốn biết chuông vang phải thử tiếng. Cũng như thế, muốn biết người đó có tính nết như thế nào (ăn nói dễ nghe hay sỗ sàng, cộc cằn, thô lỗ) phải qua lời nói mới biết được. I. Ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệmCác dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạtPhong cách ngôn ngữ sinh hoạt3. Luyện tậpNhãm 3 & 4Ngôn ngữ sinh hoạt trong đoạn trích ở bài tập b biểu hiện ởdạng nào? Nhận xétcách dùng từ ngữ?b) Xác định ngôn ngữ sinh hoạt vànhận xét từ ngữ* Biểu hiÖn ë dạng lêi nãi t¸i hiÖn. §ã lµ lêi cña N¨m Hªn ®¸p l¹i lêi d©n lµng * Tõ ng÷ cña nh©n vËt mang tÝnh ®Þa ph­¬ng Nam bé vµ ng«n ng÷ cña ng­êi chuyªn b¾t sÊu + Đi ghe xuồng+ Ngặt tôi không mang thứ phó quới đó+ Cực lßng biết bao nhiªu khi nghe ở miệt vườn Rạch Gi¸. I.Ngôn ngữ sinh hoạtKhái niệmCác dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt Ghi nhớ SGKH¹nh phóc cña mét tang giaCảm ơn quý thầy cô giáo và các em