Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Bài dạy: Nhàn

Quý thÇy c« vµ c¸c em Chµo mõng NhµnNguyƠn BØnh Khiªm Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491 – 1585), làng Trung Am, xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo- Hải Phòng.- Thêi ®¹i: sèng trong giai ®o¹n lÞch sư ®Çy biÕn ®éng- Đậu Trạng Nguyên (1535), làm quan triều Mạc.- Dâng sớ chém 18 tên lộng thần, không được vua chấp nhận.Cáo quan về quê dựng Am Bạch Vân dạy học hiệu là Bạch Vân cư sĩ  Tuyết Giang Phu Tử.- Do có nhiều công lao, ông được dân gian gọi là Trạng Trình.Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm(1491-1585) NguyƠn BØnh Khiªm lµ ng­êi cã cèt c¸ch thanh cao, cã häc vÊn uyªn th©m. Khi vỊ ë Èn «ng vÉn tham vÊn cho triỊu ®×nh nhµ M¹c- Ng­êi ®êi t«n vinh lµ TuyÕt Giang Phu Tư (ng­êi thÇy s«ng TuyÕt)+ Tập thơ chữ Hán Bạch Vân am thi tập (khoảng 700 bài);+ Tập thơ chữ Nôm Bạch Vân quốc ngữ thi(khoảng trên 170 bài).Nội dung thơ: mang đậm chất triết lý giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn, phê phán những điều xấu xa trong xã hội. Nghệ thuật: + Giản dị mà linh hoạt, không màu mè mà ý vị.+ Sự kết hợp giữa trữ tình và triết lý.Một mai, một cuốc, một cần câuThơ thẩn dầu ai vui thú nào. + liệt kê cơng cụ lao động: mai, cuốc, cần câu. + lỈp số từ: một + Nhịp: 2/2/3Cuéc sống lao động thuần hậu như một“lão nông tri điền”. NghƯ thuËt-“ Thơ thẩn”: trạng thái thảnh thơi.-“dầu ai vui thú nào”: khẳng định lối sống mình đã chọn, không bận tâm lối sống bon chen, không chạy đua với danh lợi. “Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,Người khôn, người đến chốn lao xao” + “nơi vắng vẻ”: nơi tĩnh tại thiên nhiên,nơi thanh thản tâm hồn.+ “chốn lao xao” : chốn cửa quyền, nơi đô hội, nơi chen chúc, giành giật danh lợi.-> Thoát khỏi vòng ganh đua, thói tục, cuốn hút của đồng tiền, danh vọng ®Ĩ tâm hồn an nhµn, khoáng đạt.Ta Người Đến chốn lao xao Dại Khôn Tìm nơi vắng vẻ Nghệ thuật đối:-> C¸ch nãi đùa vui, ng­ỵc nghi· mµ th©m trÇm s©u s¾c: dại mà thực chất là khơn, khơn nhưng thực chất là dại.+ Thức ăn:->Sèng hµi hoµ víi nhÞp ®iƯu thiªn nhiªn bèn mïa.“ Thu ăn măng trúc,đông ăn giá, Xuân tắm hồ sen,hạ tắm ao.”thu : măng trúc đông: giá đỗ +Tắm:hồ sen(mùa xuân), ao(hạ).“ Rượu, đến cội cây, ta sẽ uốngNhìn xem phú quý tựa chiêm bao”+ Sử dụng số đếm điêu luyện .+ So sánh, liên tưởng, tương phản và đối lập gợi ấn tượng sâu sắc.+ Ngơn ngữ thơ giản dị, linh hoạt.+ Sự kết hợp giữa trữ tình và triết lý.Bài thơ như lời thâm trầm, sâu sắc, khẳng định quan niệm sống nhàn là hòa hợp với thiên nhiên, giữ cốt cách thanh cao, vượt lên trên danh lợi.Trân trọng cảm ơn quý thầy cô giáo và các em