Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Đọc văn: Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học ngày hôm nayChúc các thầy cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúcĐọc vaênTRUYEÄN AN DÖÔNG VÖÔNG VAØ MÒ CHAÂU-TROÏNG THUÛYTRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU –TRỌNG THỦY I. Giới thiệu chung 1. Thể loại 2. Xuất xứ 3. Bố cục 4. Tóm tắt truyện II. Tìm hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm 1.Vai trò của An Dương Vương trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước 2. Bi kịch mất nước và bi kịch tình yêu 3. Đặc sắc nghệ thuậtIII. Chủ đềIV. Tổng kết Bản đồ Loa ThànhSơ đồ đường vào khu di tích Cổ LoaCổng tam quan vào đình Cổ Loa Đình Cổ LoaAm Bà ChúaBan thờ Công chúa Mị ChâuCổng tam quan đền Thượng Đền Thượng Tượng đồng chân dung vua Thục Phán Ban thờ vua và Cao Lỗ Ban thờ thần Kim Quy Giếng NgọcNghi lễ rước thần của 8 làng ở Cổ Loa Sân đền Cổ Loa sặc sỡ tán lọng, áo hộiTóm tắt cốt truyện An Dương Vương nối nghiệp vua Hùng, dời đô về Kẻ Chủ.Vua cho xây thành nhưng cứ xây rồi lại đổ, sau đó nhờ thần Rùa Vàng giúp mới xây xong. Trước khi từ biệt, Rùa Vàng tặng cho vua một cái móng để làm lẫy nỏ chống giặc. Triệu Đà xâm lược Âu Lạc. Nhờ nỏ thần, An Dương Vương giữ được nước. Triệu Đà cầu hoà, cầu hôn Mị Châu cho Trọng Thuỷ, An Dương Vương vô tình gả con gái và cho Trọng Thủy ở rể.Trọng Thủy đánh cắp bí mật nỏ thần về nước. Trước khi chia tay, Mị Châu dặn Trọng Thủy nếu loạn lạc thì cứ theo dấu lông ngỗng tìm nhau. Triệu Đà cử binh sang đánh Âu Lạc, An Dương Vương thua trận cùng con gái rời khỏi Loa Thành. Bị giặc đuổi đến đường cùng, An Dương Vương cầu cứu Rùa Thần. Thần Rùa Vàng hiện lên kết tội Mị Châu là giặc. Nhà vua chém đầu con gái rồi đi xuống biển.Trọng Thủy thương tiếc Mị Châu nhảy xuống giếng tự tử. Máu Mị Châu thành ngọc trai, đem rửa nước giếng đó thì sáng hơn.Qua phần 1 của truyện, An Dương Vương đã làm được những sự việc trọng đại nào?Kết quả của những việc làm đó là gì? Nguyên nhân nào đã giúp ông thành công trong những việc đó?Câu hỏi thảo luận nhóm“Tôi kể ngày xưa chuyện Mị ChâuTrái tim lầm chỗ để trên đầuNỏ thần vô ý trao tay giặcNên nỗi cơ đồ đắm biển sâu”.(Tâm sự -Tố Hữu)Tượng Mị ChâuKết thúc câu chuyện, máu Mị Châu biến thành ngọc trai,đem ngọc trai đó về rửa nước mà Trọng Thủy tự tử thì thấy trong sáng thêm. Vậy em có suy nghĩ gì về hình ảnh “ngọc trai –giếng nước”? Hình ảnh này có phải để ca ngợi mối tình Mị Châu –Trọng Thuỷ không? Nó thể hiện tư tưởng gì của nhân dân?Câu hỏi thảo luận nhóm:Mị Châu khấn nguyện thành châu ngọcLòng hối hận của Trọng Thủy hoà trong nước giếngNgọc rửa trong nước giếng càng sáng đẹp hơnNGỌC TRAI –GIẾNG NƯỚCHình ảnh có vẻ đẹp hoàn mĩ thể hiện thái độ thông cảm, bao dung của nhân dânSơ đồ biểu diễn ý nghĩa của hình ảnh “ngọc trai –giếng nước” - Truyện An Dương Vương và Mị Châu –Trọng Thủy là một cách giải thích nguyên nhân việc mất nước Âu Lạc. Qua đó, nhân dân ta muốn nêu lên bài học lịch sử về tinh thần cảnh giác với kẻ thù và cách xử lí đúng đắn mối quan hệ giữa riêng với chung, giữa nhà với nước, giữa cá nhân với cộng đồng.- Hình tượng nhân vật và những chi tiết hư cấu trong truyện cho thấy mối quan hệ giữa phần cốt lõi lịch sử với phần tưởng tượng của dân gian.TỔNG KẾTMột đôi kẻ Việt, người TầnNửa phần ân oán, nửa phần xót thươngVuốt rùa chàng đổi móngLông ngỗng thiếp đưa đường.Thề nguyền phu phụTình nhi nữ, nghĩa quân vương Nệm gấm vó cauTrăm năm giọt lệ, Ngọc trai nước giếngNghìn năm khói hương(Tản Đà).MỊ CHÂULông ngỗng rơi trắng đường chạy nạnNhững chiếc lông không biết tự giấu mình.Nước mắt thành mặt trái của lòng tinTình yêu đến cùng đường cùng cái chếtNhưng người đẹp dẫu rơi đầu vẫn đẹpTình yêu bị dối lừa vẫn nguyên vẹn tình yêu.Giá như trên đời còn có một Mị ChâuVừa say đắm yêu thương vừa luôn luôn cảnh giácKhông sơ hở, chẳng mắc lừa mẹo giăcMột Mị Châu như ta vẫn hằng mơ.Thì hẳn Mị Châu không sống đến bây giờĐể chung thủy với tình yêu hai ngàn năm có lẻNhư anh với em dẫu yêu nhau chung thủyĐến bạc đầu bất quá chỉ trăm năm.Nên chúng ta dù rất đỗi đau lòngVẫn không thể cứu Mị Châu khỏi chếtLũ trai biển sẽ thay người nuôi tiếpGiữa lòng mình viên ngọc của tình yêu.Vẫn còn đây pho tượng đá cụt đầuBởi đầu cụt nên tượng càng rất sốngCái đầu cụt gợi nhớ dòng máu nóngHai ngàn năm dưới đá vẫn tuôn trào.Anh cũng như em muốn nhắc Mị ChâuĐời còn giặc xin đừng quên cảnh giácNhưng nhắc sao được hai ngàn năm trước Nên em ơi ta đành tự nhắc mình. (Anh Ngọc)CỦNG CỐ: Em hãy chọn câu trả lời đúng nhất.Câu 1: Cái lõi sự thật lịch sử của truyền thuyết“Truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy” là gì?An Dương Vương dựng nước Âu Lạc, xây thành Cổ Loa.Chiến tranh xâm lược của Triệu Đà đẫn đến cảnh nước mất nhà tan cho nhân dân Âu Lạc ở thế kỉ III Tr.CN.An Dương Vương được thần Kim Qui đưa xuống biển.Hai ý A và B đúng.Câu 2: Chi tiết nào dưới đây không phải là yếu tố hoang đường, kì ảo?Thần Kim Quy giúp vua xây thành và tặng vuốt làm lẫy nỏ thần để bảo vệ đất nước.Trọng Thuỷ lấy cắp bí mật lẫy nỏ thần.Thần Kim Quy hiện lên thét lớn “Kẻ nào ngồi sau ngựa chính là giặcđó”Vua cầm sừng tê bảy tấc, theo Rùa Vàng rẽ nước xuống biển.Máu Mị Châu thành ngọc trai, xác hoá thành ngọc thạch.Câu 3: Hình ảnh “ngọc trai-giếng nước” có ý nghĩa gì?a. Thái độ bao dung của nhân dân, chứng thực cho tấm lòng trong sáng của Mị Châu.b. Thái độ bao dung của nhân dân, chứng nhận cho nỗi hối hận, mong muốn hoá giải tội lỗi của Trọng Thủy.c. Cả A và B đều đúng.d. Cả A và B đều sai. Câu 4: Dòng nào sau đây nói lên kết cấu độc đáo của truyền thuyết “Truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy” ?Bi kịch cá nhân lồng vào bi kịch quốc gia dân tộcBi kịch cá nhân lồng vào bi kịch gia đìnhBi kịch gia đình lồng vào bi kịch đất nước.Cả A, B và C đều đúng.Câu 5: Ý nghĩa quan trọng nhất của“Truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy” là gì?Tình cảm cha con. Bài học dựng nướcTình nghĩa vợ chồng Bài học giữ nước CÁM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINHChúc quý thầy cô và các em mạnh khỏe, hạnh phúc, công tác tốt,học tập tốt !