Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tấm cám - Trường Thpt Thanh Bình

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10TẤM CÁMGV: Nguyễn Thị Thanh TâmTruyện cổ tíchTRƯỜNG THPT THANH BÌNHTruyện cổ tích: Tấm CámGiới thiệu chung: 1. Truyện cổ tích: - Khái niệm: (SGK) - Phân loại: 3 loại truyện cổ tích - Đặc trưng của truyện cổ tích thần kì: (SGK) 2. Kiểu truyện Tấm Cám: - Trên thế giới: Nàng Diệp Hạn(TQ), Con cá vàng(TL), Cơ tro bếp(Đức), Cinderelle(Pháp) - Trong nước: Ý ưởi – Ý Noong(Thái), Đơi giày vàng(Chăm), Ú và cao(Hơrê) 3. Bố cục: - Phần 1: Thân phận bất hạnh và con đường đến hạnh phúc của Tấm. - Phần 2: Cuộc đấu tranh khơng khoan nhượng để dành lại hạnh phúc của Tấm.- Sinh hoạt Thần kì Lồi vậtTruyện cổ tích: Tấm CámGiới thiệu chung: 4. Tĩm tắt:Tấm phải làm việc quần quật suốt ngàyTấm mải miết hớt đầy giỏ tép, Cám lừa trút tépLàm sao con khóc?Bống bống bang bang, lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà taTấm cho Bống ăn Tấm đi xem hộiBống bống bang bang, lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà taChớ ăn cơm hẩm cháo hoa một mìnhVua nhặt được hài Tấm thử hàiDì đuổi kiến cho con đấy mà!Mẹ con CámVàng ảnh vàng anhcĩ phảivợanhchuivàotayáoThị ơiThị rơibị bà Tấm trở lại thànhngười Miếng trầu cánh phượngTấm trở vềxinh đẹp hơn xưa Truyện cổ tích: Tấm CámI. Giới thiệu chung:II. Đọc – hiểu: 1. Xung đột giữa các nhân vật: a. Giai đoạn đầu:TấmMẹ con CámLàm việc quần quậtrong chơi, ăn trắng mặc trơnMải miết hớt đầy giỏ tép khócLừa chị - cướp hết tép Được yếm đỏCòn cá Bống làm bạn khócLừa Tấm chăn trâu đồng xa  Bắt Bống ăn thịtTrộn thóc và gạo, bắt Tấm nhặt Không cho Tấm đi xem hộiKhóckhócchim sẻ nhặt giúpcó quần áo, hài đẹpGiá trị vật chấtGiá trị tinh thầnTruyện cổ tích: Tấm CámI. Giới thiệu chung:II. Đọc – hiểu: 1. Xung đột giữa các nhân vật: a. Giai đoạn sau:TấmMẹ con Cám Thành hoàng hậu  về giỗ chaChặt cauThành chim vàng anh Mắng giặt áo chồng taoBóp chết chimThành cây xoan đàoChặt xoan đàoĐốt khung cửiThành khung cửi:Cót ca cót két, Chị khoét mắt raHóa thành quả thị Con bà hàng nước tái hợp trả thùGhen ghét, muốn đẹp như chị Cám - bị dội nước sôi Mẹ Cám - uất chếtXung đột cơ bảnNội dung tranh chấpMức độ xung độtThái độ của TấmCách giải quyếtDì ghẻ - con chồng Gia đìnhquyền lợi vật chất, tinh thần Tương đốiCam chịu, yếu đuối, thụ độngBụt: nhân vật trợ thủ thần kỳGiai đoạn đầuGiai đoạn sauThiện – ác Xã hộiĐịa vị xã hội, hạnh phúc lứa đôiDữ dội, quyết liệtChủ động đấu tranh mạnh mẽ, kiên trì, triệt đểTự nhờ bản thân Yếu tố kỳ ảo: môtif tái sinh. Khóc  yếu đuối Răn đe  mạnh mẽTrả thù  quyết liệtCướp đoạt vật chấtCướp đoạt niềm vui tinh thầnCướp đoạt hạnh phúc, sinh mạngTấmMẹ con CámCái ác ngày càng lấn lướt, càng tăng tiến.Có sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và đấu tranh.Truyện cổ tích: Tấm CámI. Giới thiệu chung:II. Đọc – hiểu: 1. Xung đột giữa các nhân vật: c. Kết quả: Chân lý: - Thiện thắng ác. - Ở hiền gặp lành, ác giả ác báo.  Tâm hồn lãng mạn, lạc quan, yêu đời, niềm tin vào công lý và khát khao hạnh phúc của nhân dân lao động.I. Giới thiệu chung:II. Đọc – hiểu: 2. Ý nghĩa biểu tượng của các chi tiết:Cục máuChiếc giàyMiếng trầuTích tụ oan ức, oán hờn, tố cáo tội ác.Vật giao duyênVật nối duyên, tình nghĩa vợ chồngBốn lần hóa thân-Sức sống, sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của kẻ ác.-Sự bất diệt và sự trường tồn của cái Thiện.-Chủ động, tự đấu tranh để giành lại cuộc sống và hạnh phúc.-Tinh thần thực tiễn: hạnh phúc trong chỉ cĩ trong cuộc đời thực.Truyện cổ tích: Tấm Cám Phát biểu suy nghĩ của anh (chị) về hành động trả thù của Tấm đối với Cám.Truyện cổ tích: Tấm CámI. Giới thiệu chung:II. Đọc – hiểu:III. Tổng kết: 1. Nội dung: - Phản ánh xung đột gia đình (phụ quyền) và xung đột xã hội (thiện - ác). - Niềm tin vào sức sống mãnh liệt của cái thiện.Qua truyện cổ tích Tấm Cám, tác giả dân gian muốn phản ánh và thể hiện ước mơ gì?2. Nghệ thuật: - Sự chuyển biến của hình tượng nhân vật Tấm - Các yếu tố kỳ ảo  thu hút, hấp dẫn - Xen lẫn văn vần  sinh động.So với một số truyện cổ tích thần kì khác như Cây khế, Thạch Sanh, nghệ thuật truyện Tấm Cám cĩ nét gì riêng?Truyện cổ tích: Tấm CámBài tập về nhà Hãy tìm và phân tích những dẫn chứng trong truyện Tấm Cám để làm rõ các đặc trưng của cổ tích thần kì.Truyện cổ tích: Tấm CámNắm được thể loại truyện cổ tích.Tĩm tắt truyện cổ tích Tấm Cám.Nắm được cuộc đấu tranh giữa Tấm và mẹ con Cám là cuộc đấu tranh giữa thiện và ác.Nhận biết được ước mơ và tư tưởng của dân gian qua những yếu tố kì ảo và cách kết thúc cĩ hậu.HƯỚNG DẪN HỌC BÀI